Ырғыз – Торғай алабындағы өзен.
Ырғыз өзені | |
---|---|
Сипаттамасы | |
Ұзындығы | 593 км |
Су алабының ауданы | 31 600 км² |
Бастауы | Мұғалжар тауы |
• Координаттары | 50°35′ с. е. 59°55′ ш. б. / 50.583° с. е. 59.917° ш. б. (G) (O) (Я) |
Сағасы | Торғай өзені |
• Координаттары | 48°15′ с. е. 62°01′ ш. б. / 48.250° с. е. 62.017° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°15′ с. е. 62°01′ ш. б. / 48.250° с. е. 62.017° ш. б. (G) (O) (Я) |
Орналасуы | |
Ел | Қазақстан |
Аймақ | Ақтөбе облысы, Әйтеке би, Ырғыз аудандары |
Географиялық орны
Ақтөбе облысының Әйтеке би, Ырғыз аудандары жеріндегі өзен. Ұзындығы 593 км, су жиналатын алабы 31600 км2. Ақтөбе облысының шығысында орналасқан ол Қостанай, Қарағанды облысымен шекаралас.
Бастауы
Мұғалжар тауының шығыс беткейіндегі бұлақтардан басталып, Торғай өзеніне қосылып, Шалқартеңіз көліне құяды.
Гидрологиясы
136 кішігірім саласы бар.
Басты салалары: , Үймола, Қарабұтақ, Шетырғыз. Аңғары жоғарғы ағысында 0,4 - 0,6 км-ден сағасына қарай 1,5 - 1 км-ге кеңейіп, Торғай өзенінің анғарымен тұтасып кетеді. Жайылымы 200 м-ден 2 км-ге дейін өзгереді, сағасына жақын айкын байқалмайды. Арнасы жоғарғы ағысында 20 - 50 м-ден, ортаңғы ағысында 120-160 м-ге дейін жетеді. Ағынының 90%-ы көктемгі су тасу кезінде қалыптасады, жазда төменгі ағысында қарасуларға бөлініп қалады. Суының минералдылығы тасу кезінде 50-100 мг/л-ден сабалық кезеңде 2000 - 3000 мг/л-ге дейін өзгереді. Көп жылдық орташа су ағымы Шеңбертал ауылы тұсында 6,70 м3/с. Өзен бойынан жалпы сыйымдылығы1,32 млн. м3 болатын 4 тоған салынған.
Дереккөздер
- Ақтөбе: Энциклопедия - Ақтөбе.<Отандастар - Полиграфия>ЖШС, 2001. - 748 БЕТ
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
- Атамекен Географиялық энциклопедия. Алматы 2011 ISBN 9965-893-70-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Yrgyz Torgaj alabyndagy ozen Yrgyz ozeniSipattamasyҰzyndygy 593 kmSu alabynyn audany 31 600 km Bastauy Mugalzhar tauy Koordinattary 50 35 s e 59 55 sh b 50 583 s e 59 917 sh b 50 583 59 917 G O Ya T Sagasy Torgaj ozeni Koordinattary 48 15 s e 62 01 sh b 48 250 s e 62 017 sh b 48 250 62 017 G O Ya Koordinattar 48 15 s e 62 01 sh b 48 250 s e 62 017 sh b 48 250 62 017 G O Ya T OrnalasuyEl ҚazakstanAjmak Aktobe oblysy Әjteke bi Yrgyz audandaryGeografiyalyk ornyAktobe oblysynyn Әjteke bi Yrgyz audandary zherindegi ozen Ұzyndygy 593 km su zhinalatyn alaby 31600 km2 Aktobe oblysynyn shygysynda ornalaskan ol Қostanaj Қaragandy oblysymen shekaralas BastauyMugalzhar tauynyn shygys betkejindegi bulaktardan bastalyp Torgaj ozenine kosylyp Shalkarteniz koline kuyady Gidrologiyasy136 kishigirim salasy bar Basty salalary Үjmola Қarabutak Shetyrgyz Angary zhogargy agysynda 0 4 0 6 km den sagasyna karaj 1 5 1 km ge kenejip Torgaj ozeninin angarymen tutasyp ketedi Zhajylymy 200 m den 2 km ge dejin ozgeredi sagasyna zhakyn ajkyn bajkalmajdy Arnasy zhogargy agysynda 20 50 m den ortangy agysynda 120 160 m ge dejin zhetedi Agynynyn 90 y koktemgi su tasu kezinde kalyptasady zhazda tomengi agysynda karasularga bolinip kalady Suynyn mineraldylygy tasu kezinde 50 100 mg l den sabalyk kezende 2000 3000 mg l ge dejin ozgeredi Kop zhyldyk ortasha su agymy Shenbertal auyly tusynda 6 70 m3 s Өzen bojynan zhalpy syjymdylygy1 32 mln m3 bolatyn 4 togan salyngan DerekkozderAktobe Enciklopediya Aktobe lt Otandastar Poligrafiya gt ZhShS 2001 748 BET Abaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9 Atameken Geografiyalyk enciklopediya Almaty 2011 ISBN 9965 893 70 5