Шырын Агишева

Шырын Агишева (Бапышева) (25.12.1925 жыл, Ташкент қаласы - 12.8.2005 жыл, Алматы қаласы) - телережиссер..Ташкент қаласындағы Орта Азиялық театр институтын (1949 жыл), Қазақ ҚСР Ғылым Академиясының Өнертану секторының аспирантурасын бітірген. Академик А.Жұбановтың басшылығымен ғылыми жұмыстармен айналысады. 1954 жылы Мәскеу, Қазан қалаларында, әскери зауытта техник-конструктор, Татар АССР-ы радио комитетінің әдеби-драмалық редакциясында режиссер, көркемдік жетекші (1960 жыл). 1961 жылы Қазақ радиосының бас режиссерлығына, 1962 жылы Қазақ телевизиясының Балалармен жастар бағдарламаларын әзірлейтін "Ровесники", 1965 жылы "Шұғыла" шығармашылық бірлестігіне, 1969 жылы Әдеби-драмалық хабарлар бас редакциясына бас режиссер, 1970 жылы Қазақ телевизиясының көркемдік жетекшісі қызметтеріне тағайындалады. 1957 жылы бастап, еңбек демалысына шыққанға дейінгі қырық жылдай өмірін радио, телевизия бағдарламаларын әзірлеуге арнады. Орыс тілінде "Песня на плаха", "Мальчик со скрипкой", "Журавли", "Зимние грезы", "Полигон", "Звездная реқа" радиоспектакльдері мен "Встреча в степи", "Шандар Петефи", "Фредерик Шопен", "Сергей Есенин", "Орленок", "Чудесная пара", "Сфинкс" (серия спектаклей), "Солнце в капле росы" телеқойылымдары мен қазақ тілінде "Баян", "Отырар ойраны", "Айғыз", "Челкаш", "Үйлену", "Қымызхана", З.Қабдоловтың "Маңғыстау мұнарасы", түрік драматургі В.Онгореннің "Әсия", қазақ, орыс, татар, өзбек, қырғыз театрларының таңдамалы қойылымдарының Агишева жасаған телевизиялық нұсқалары Қазақстандағы көркем телевизияны дамытуға ерекше ықпал етті. Екі бөлімді "Әсия" фильм-спектаклі 70 - ші жылдардағы Қазақ телевизиясының биік шыңы еді. Азия және Африка елдері жазушыларының қонференциясынан, Тың игерудің 20 жылдығынан, Қазақстанға орден тапсырылған салтанаттар, орыс, татар, өзбек әдебиеттері мен өнерінің онкүндіқтерінен жасаған көрсетілімдер бүкіл қеңес Одағына таратылса, Алматының Орталық алаңы мен Республика сарайында өткен мерекелік салтанаттарды республика жұртшылығы режиссер Агишева шеберлігі арқасында көріп, білді. Агишева жасаған хабарлар Орталық телевизия, Кишинев, Ташкент,Қазан, Ленинград, Балтық жағалауы елдері, Тбилиси мен Бакуден көрсетіліп, жоғары бағасын алды. Агишева белгілі теледраматург, жазушы Оразалы Сұлтанмен бірлесе отырып Қазақ телевизиясының классикалық туындысына айналған "Сұхбат", "Қымызхана", "Кездесу", "Айтыс", "Телевизиялық новеллалар театры", т.б. еңбектерді эфирге шығарды. 1965-84 жылдар аралығында жазушы мен режиссердің шығармашылық ізденісінің нәтижесінде әртүрлі жанрдағы 200-ге жуық телетуынды жарық қөрді. Агишева КСРО Телевизиясы мен радиосы Мемлекеттік комитеттің Құрмет грамотасымен (1963 жыл), Қазақ КСР Жоғарғы қеңесі Президиумының грамотасымен (1966 жылы), "КСРО Телевизиясы мен радиосының үздігі" белгісімен (1972 жылы), Лениннің 100 жылдығына арналған медальмен (1970 жылы) т.б. марапатталды. Агишева "Қазақстанның еңбеқ сіңірген мәдениет қызметқері" атағына телевизия қызметқерлерінің арасында тұнғыш ие болған режиссер.

Дереккөздер

1. Қазақ телевизиясы. Энциклопедия. — Алматы: “ҚазАқпарат”,2009, 1-т. — 640 б. ISBN 978-601-03-0070-5