Шынжырлы тұқым – батыршылдыққа қатысты атау. Жаугершілік заманда батырлар үшін әскери кәсіп ата кәсіп саналып, әкеден балаға мұра болған. Батырлар әулетінде туған бала жастайынан ел үшін соғысқа араласып, әскери кәсіппен айналысуға міндетті болған. Батырлық жырлардағы Ер Қосай, Ер Тарғын, Қобыланды, 17–18 ғасырлардағы Қабанбай, Райымбек, Бөрібай батыр, Бөгенбай, 19 ғасырдағы Исатай, Жанқожа, 20 ғасырдағы Амангелді, Тәнеке Нұралы Дөсетұлы батыр тағы басқа батырлар бәрі де ата-бабаларынан ұрпағына дейін батыр болғандар. Қазақта мұны шынжырлы тұқым деп атаған. Осылай ата кәсіптің батырлар әулетінде ұрпағына жалғасуын “шынжыры үзілмеу” деп атайды. Жаугершілік кезінде батырлар әулеті үшін ата кәсібін жалғастырмау масқаралық болып саналған. Сондықтан батырдың балаларының 13–15 жастан соғысқа қатынасып, жорыққа аттанғаны эпостарда, тарихи жырларда айтылады. Шынжырлы тұқым, “шынжырлы ер”, “шынжырлы туған”, “шынжыры үзілмеген” сияқты сөздердің ауыз әдебиетінде жиі кездесуі, бұл ұғымның тұрақты ұғым, қалыптасқан түсінік екенінің дәлелі. Қазақта 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың бас кезінде ірі байларға қатысты айтылатын “шынжыр балақ, шұбар төс” деген сөз тіркесі ертеде әйгілі батырлар әулетіне қатысты шыққан. Әр буынында бүкіл қазаққа әйгілі батырлар шыққан Шыжырлы тұқым қазақ халқында көп болған.
Дереккөздер
- Ахметжанов І., Жараған темір кигендер, А., 1996 жыл.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shynzhyrly tukym batyrshyldykka katysty atau Zhaugershilik zamanda batyrlar үshin әskeri kәsip ata kәsip sanalyp әkeden balaga mura bolgan Batyrlar әuletinde tugan bala zhastajynan el үshin sogyska aralasyp әskeri kәsippen ajnalysuga mindetti bolgan Batyrlyk zhyrlardagy Er Қosaj Er Targyn Қobylandy 17 18 gasyrlardagy Қabanbaj Rajymbek Boribaj batyr Bogenbaj 19 gasyrdagy Isataj Zhankozha 20 gasyrdagy Amangeldi Tәneke Nuraly Dosetuly batyr tagy baska batyrlar bәri de ata babalarynan urpagyna dejin batyr bolgandar Қazakta muny shynzhyrly tukym dep atagan Osylaj ata kәsiptin batyrlar әuletinde urpagyna zhalgasuyn shynzhyry үzilmeu dep atajdy Zhaugershilik kezinde batyrlar әuleti үshin ata kәsibin zhalgastyrmau maskaralyk bolyp sanalgan Sondyktan batyrdyn balalarynyn 13 15 zhastan sogyska katynasyp zhorykka attangany epostarda tarihi zhyrlarda ajtylady Shynzhyrly tukym shynzhyrly er shynzhyrly tugan shynzhyry үzilmegen siyakty sozderdin auyz әdebietinde zhii kezdesui bul ugymnyn turakty ugym kalyptaskan tүsinik ekeninin dәleli Қazakta 19 gasyrdyn sony men 20 gasyrdyn bas kezinde iri bajlarga katysty ajtylatyn shynzhyr balak shubar tos degen soz tirkesi ertede әjgili batyrlar әuletine katysty shykkan Әr buynynda bүkil kazakka әjgili batyrlar shykkan Shyzhyrly tukym kazak halkynda kop bolgan DerekkozderAhmetzhanov I Zharagan temir kigender A 1996 zhyl Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet