Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шолпан Иманбаева (1904, Майбалық ауылы, Қорғалжын ауданы, Ақмола уезі, Ақмола облысы, Ресей империясы – 18 қыркүйек 1926, Ақмола, Қазақ АКСР, РКФСР, КСРО) – қазақ ақыны.
| Шолпан Иманбаева | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Майбалық ауылы, Қорғалжын ауданы, Ақмола уезі, Ақмола облысы, Ресей империясы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Мансабы | ақын |
| Шығармашылық жылдары | 1923-1926 |
| Шығармалардың тілі | қазақ |
| Дебюті | «Жолаушы мен жұмыскер» (1923) |
1923 жылы Ақмола қаласында сауат ашу курсында оқыған. Оны бітірген соң қаладағы балалар коммунасында тәрбиеші болып қызмет істейді. Осы кезден бастап шығармашылыққа ден қойып, өлкелік әйелдер курсында өз өлең-жырларын жиі оқып жүреді. “Жолаушы мен жұмыскер” деген алғашқы өлеңі 1923 жылы “Еңбекші қазақ” (қазіргі “Егемен Қазақстан”) газетінде жарияланды. Кейін “Қызыл Қазақстан”, “Әйел теңдігі” журналдары мен “Жас қайрат” газетінде саяси-әлеум. тақырыптағы өлеңдері жарық көрді. Шығармалары 1927 жылы “Таңдамалы өлеңдер” деген атпен Қызылорда қаласында басылып шықты. Иманбаева өз тұсындағы қазақ әйелдерінің мұң-мұқтажын, арман-тілегін жырлады (“Қоңыр қаз”, “Қазақ әйеліне”, “Жолдасыма”, “Апайға” т.б.), жастар мен ғылым-білім тақырыбына өлеңдер арнады (“Жеттік міне”, “Біздің Сәуле”, “Жас ініме”, “Жас қайратқа” және “Жастарға” т.б.), қоғамдағы ұнамсыз құбылыстарды өткір сынға алды (“Бұлбұл мен қарға”, “Зейнепке”, “Жәкең жаман сасады”). Иманбаева өлеңдері мазмұнының өткірлігімен, тілінің көркемдігімен ерекшеленеді.
Астана қаласындағы орталық көшенің біріне Шолпан Иманбаева есімі берілген.
Ол туралы естелік
Ақынның өмірі мен өлеңдері туралы алғашқы зерттеу еңбегін Нәзипа Құлжанова жазды. Ол ақын қайтыс болғанына жеті ай болғанда, 1927 жылдың наурыз айында «Әйел теңдігі» журналына «Ақын Шолпан» деген мақала жариялады. Онда Нәзипа: «Шолпан ақын еді. Көбіне әйел мұңын жырлады. Ойына алған сөзді еркін жазатын түрі бар еді. Тәлім-тәжірибесі аздығы өрісін кеңейттірмей келді. Ол кездері қазақ кітабы тіпті аз. Орыс жазушыларына тілі жетпей, Шолпанның ақындығы арманда кетті», деп өкінішін білдірген.
Өлеңдер жинағы
Сара Есова 1927 жылы «Әйел теңдігі» журналының редакторы болып қызмет істеп жүргенде ақынның еңбектерін жинақтап, алғы сөз жазып, Нәзипа Құлжанова екеуі «Таңдамалы өлеңдер» деген атпен Қызылорда қаласында кітап етіп бастырып, жарыққа шығарған. Сол кітапқа Сәкен Сейфуллин «Таныстыру» деп аталатын шағын ғана беташар мақаласында: «Үзілген қызғалдақ, қиылған көк шыбық қалды көміліп топырақ астында, Өзі өлсе де Шолпанның сөзі қалды артында» деп жазыпты. Ақын қыздың кітабы 1950 жылы екінші рет басылады және 1971 «Жазушы» баспасынан қайта басылып шығады.
Естелік
Қазақ КСР халық жазушысы Дихан Әбілевтің «Шолпан» поэмасы қазақтың тұңғыш қыз-ақынына арналған.
Дереккөздер
- Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл
- Қазақ КСР. Қысқаша энциклопедия / Бас. ред. Р. Нұрғали — Алматы, 1991 Т. 4. — Б. 92. — 31 300 таралым. — ISBN 5-89800-023-2.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sholpan Imanbaeva 1904 Majbalyk auyly Қorgalzhyn audany Akmola uezi Akmola oblysy Resej imperiyasy 18 kyrkүjek 1926 Akmola Қazak AKSR RKFSR KSRO kazak akyny Sholpan ImanbaevaTugan kүni1904 1904 Tugan zheriMajbalyk auyly Қorgalzhyn audany Akmola uezi Akmola oblysy Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni18 kyrkүjek 1926 1926 09 18 Қajtys bolgan zheriAkmola Қazak AKSR RKFSRAzamattygy Resej imperiyasy Қazak AKSRMansabyakynShygarmashylyk zhyldary1923 1926Shygarmalardyn tilikazakDebyuti Zholaushy men zhumysker 1923 1923 zhyly Akmola kalasynda sauat ashu kursynda okygan Ony bitirgen son kaladagy balalar kommunasynda tәrbieshi bolyp kyzmet istejdi Osy kezden bastap shygarmashylykka den kojyp olkelik әjelder kursynda oz olen zhyrlaryn zhii okyp zhүredi Zholaushy men zhumysker degen algashky oleni 1923 zhyly Enbekshi kazak kazirgi Egemen Қazakstan gazetinde zhariyalandy Kejin Қyzyl Қazakstan Әjel tendigi zhurnaldary men Zhas kajrat gazetinde sayasi әleum takyryptagy olenderi zharyk kordi Shygarmalary 1927 zhyly Tandamaly olender degen atpen Қyzylorda kalasynda basylyp shykty Imanbaeva oz tusyndagy kazak әjelderinin mun muktazhyn arman tilegin zhyrlady Қonyr kaz Қazak әjeline Zholdasyma Apajga t b zhastar men gylym bilim takyrybyna olender arnady Zhettik mine Bizdin Sәule Zhas inime Zhas kajratka zhәne Zhastarga t b kogamdagy unamsyz kubylystardy otkir synga aldy Bulbul men karga Zejnepke Zhәken zhaman sasady Imanbaeva olenderi mazmunynyn otkirligimen tilinin korkemdigimen erekshelenedi Astana kalasyndagy ortalyk koshenin birine Sholpan Imanbaeva esimi berilgen Ol turaly estelikAkynnyn omiri men olenderi turaly algashky zertteu enbegin Nәzipa Қulzhanova zhazdy Ol akyn kajtys bolganyna zheti aj bolganda 1927 zhyldyn nauryz ajynda Әjel tendigi zhurnalyna Akyn Sholpan degen makala zhariyalady Onda Nәzipa Sholpan akyn edi Kobine әjel munyn zhyrlady Ojyna algan sozdi erkin zhazatyn tүri bar edi Tәlim tәzhiribesi azdygy orisin kenejttirmej keldi Ol kezderi kazak kitaby tipti az Orys zhazushylaryna tili zhetpej Sholpannyn akyndygy armanda ketti dep okinishin bildirgen Өlender zhinagySara Esova 1927 zhyly Әjel tendigi zhurnalynyn redaktory bolyp kyzmet istep zhүrgende akynnyn enbekterin zhinaktap algy soz zhazyp Nәzipa Қulzhanova ekeui Tandamaly olender degen atpen Қyzylorda kalasynda kitap etip bastyryp zharykka shygargan Sol kitapka Sәken Sejfullin Tanystyru dep atalatyn shagyn gana betashar makalasynda Үzilgen kyzgaldak kiylgan kok shybyk kaldy komilip topyrak astynda Өzi olse de Sholpannyn sozi kaldy artynda dep zhazypty Akyn kyzdyn kitaby 1950 zhyly ekinshi ret basylady zhәne 1971 Zhazushy baspasynan kajta basylyp shygady EstelikҚazak KSR halyk zhazushysy Dihan Әbilevtin Sholpan poemasy kazaktyn tungysh kyz akynyna arnalgan DerekkozderҚazakstan zhazushylary Anyktamalyk Қurastyrushy Қamshyger Sayat Zhumasheva Қajyrnisa Almaty An arys baspasy 2009 zhyl Қazak KSR Қyskasha enciklopediya Bas red R Nurgali Almaty 1991 T 4 B 92 31 300 taralym ISBN 5 89800 023 2 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet