Шамсуддин Мұхаммед Хафиз Ширази (парсы: شمسالدین محمّد حافظ شیرازی) (1306 жылы шамасында, Шираз шаһары – 1371, сонда) — парсы ақыны және сопылық шейх. Құранды жатқа біліп, Хафиз атанған.
Хафиз Ширази | |
парсы: حافظ شیرازی | |
Хафиз Ширази, "Диуан" қолжазбасы, 18 в | |
Туған кездегі есімі | Хауаджа Шамсуддин Мұхаммед ибн Бахауддин Мұхаммед Хафиз Ширази |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | Шираз, Мұзаффаридтер әулеті |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Ұлты | |
Мансабы | Ақын, Хафиз |
Бағыты | |
Жанры | |
Шығармалардың тілі | |
Ортаққордағы санаты: Хафиз Ширази |
Өз заманының ең озық ғылыми жетістіктерін меңгерген. Xафиз ғазалдары парсы әдебиетінің жауһар туындылары қатарына саналады. Оның ғазалдарынан басқа рубаи, тәржибәнд және сақинамалары да бар.
Оның даңқын шығарған ғазал жанры, негізінен иләһи махаббат сарынында, яки Аллаға деген ғашықтықты жырлайды. Xафиз сопылық әдебиеттің аса көрнекті өкілі, оның сопылық сарынындағы ғазалдары өзінен кейінгі әдебиетке де үлкен әсерін тигізді. Xафиз туындылары Еуропа әдебиетінде үлкен бағаға ие болды, Гёте, Пушкин, А.К. Фет жоғары бағалаған. Xафиз туындылары дүние жүзінің көптеген тілдеріне аударылған.
Қазақ әдебиетінде Абай Xафиз туындыларын ерекше қадірлеген. Шәкәрім оны ұстаздары қатарына қосқан. Шәкәрім Хафиздің "Көрініске шоқынған", "Кел, аяқшы қымыз қүй", "Тұр аякшы, бер қымыз", "Көңіл жібі қолымнан", "Егер сүйікті ол бала", "Анық ерге жолдас бол", "Мәжілісінде досыңның", "Кешегі басшымыз піріміз" деп басталатын өлеңдерін аударып, 1918 жылы"Абай" журналының 3 санына бастырған. Өзінің бұл аудармасы "парсы жұртында әрі білгіш данышпан, әрі ақын Қожа Хафизды", "Қазақ жұртының талапты да, алғыр жастарын таныс қылмақ ниетте" жасағанын жазады. ғазалдарын қазақша сөйлеткен екінші аудармашы - Ә.Жәмиев. Ол ұлы шайырдың 194 ғазалын, бірнеше рубай, тәржибәндтарын және "Сақинаме" дастанын аударған.
- Мың күн және бір түн әлемдегі мәдениеттердің барлығына дерлік әсер еткен.
- Хафиз кереуеті, Парсы миниатюрасы, 1585 жыл.
- Шираздағы Хафиз қабірі.
Дереккөздер
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6
Тағы қараңыз
- Хафиз кесенесі
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shamsuddin Muhammed Hafiz Shirazi parsy شمس الدین محم د حافظ شیرازی 1306 zhyly shamasynda Shiraz shaһary 1371 sonda parsy akyny zhәne sopylyk shejh Қurandy zhatka bilip Hafiz atangan Hafiz Shiraziparsy حافظ شیرازی Hafiz Shirazi Diuan kolzhazbasy 18 vTugan kezdegi esimiHauadzha Shamsuddin Muhammed ibn Bahauddin Muhammed Hafiz ShiraziTugan kүni1325 1325 Tugan zheriShiraz Muzaffaridter әuletiҚajtys bolgan kүni1390 1390 Қajtys bolgan zheriShiraz Temir memleketiҰltyParsyMansabyAkyn HafizBagytyPoeziya Filosofiya Logika Mistika Parsy әdebietZhanryҒazalShygarmalardyn tiliParsy tiliOrtakkordagy sanaty Hafiz Shirazi Өz zamanynyn en ozyk gylymi zhetistikterin mengergen Xafiz gazaldary parsy әdebietinin zhauһar tuyndylary kataryna sanalady Onyn gazaldarynan baska rubai tәrzhibәnd zhәne sakinamalary da bar Onyn dankyn shygargan gazal zhanry negizinen ilәһi mahabbat sarynynda yaki Allaga degen gashyktykty zhyrlajdy Xafiz sopylyk әdebiettin asa kornekti okili onyn sopylyk sarynyndagy gazaldary ozinen kejingi әdebietke de үlken әserin tigizdi Xafiz tuyndylary Europa әdebietinde үlken bagaga ie boldy Gyote Pushkin A K Fet zhogary bagalagan Xafiz tuyndylary dүnie zhүzinin koptegen tilderine audarylgan Қazak әdebietinde Abaj Xafiz tuyndylaryn erekshe kadirlegen Shәkәrim ony ustazdary kataryna koskan Shәkәrim Hafizdin Koriniske shokyngan Kel ayakshy kymyz kүj Tur ayakshy ber kymyz Konil zhibi kolymnan Eger sүjikti ol bala Anyk erge zholdas bol Mәzhilisinde dosynnyn Keshegi basshymyz pirimiz dep bastalatyn olenderin audaryp 1918 zhyly Abaj zhurnalynyn 3 sanyna bastyrgan Өzinin bul audarmasy parsy zhurtynda әri bilgish danyshpan әri akyn Қozha Hafizdy Қazak zhurtynyn talapty da algyr zhastaryn tanys kylmak niette zhasaganyn zhazady gazaldaryn kazaksha sojletken ekinshi audarmashy Ә Zhәmiev Ol uly shajyrdyn 194 gazalyn birneshe rubaj tәrzhibәndtaryn zhәne Sakiname dastanyn audargan Myn kүn zhәne bir tүn әlemdegi mәdenietterdin barlygyna derlik әser etken Hafiz kereueti Parsy miniatyurasy 1585 zhyl Shirazdagy Hafiz kabiri Derekkozder Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 096 6Tagy karanyzHafiz kesenesi