Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Халықаралық студенттік спорт федерациясы (International University Sports Federation – FISU) – студенттер арасында әлем чемпионаттары мен Универсиада ойындарын өткізетін ұйым.
ФИСУ-дың құрамына бес құрлықтан 171 мемлекет кіреді.
Негізгі қалаушылар
XIX ғасырдың басында спорттық жарыстар алғашқы қадамдарын жасай бастап, оның бастамашысы қазіргі Олимпиада ойындарының негізін қалаушы барон Пьер де Кубертэн болды. Студенттер арасындағы алғашқы сайыстар АҚШ, Англия, Швейцария елдерінде өтті. Бұл жарыстар Студенттердің Спорттық Қауымдастықтары құрылуының қажеттілігін көрсетті. Мұндай қауымдастық тұңғыш рет 1905 жылы АҚШ-та құрылды. 1923 жылдың мамыр айында Парижде өткен алғашқы «Студенттер арасындағы Дүниежүзілік Ойындарды» Жан Петитьен ұйымдастырды. Келесі жылдан бастап Студенттердің Халықаралық Конфедерациясы осы спорттық қозғалыспен тығыз байланыста болды.
FISU ресми түрде 1949 жылы құрылды. Бірақ оның нақты қызметі 1920 жылдан бастау алады.
1925 – 1939 жылдар аралығында студенттердің және аталған ұйымның бастауымен Прагада (1925 ж.), Римде (1927 ж.), тағы да Парижде (1928 ж.), Дармштадте (1930 ж.), Туринде (1933 ж.), Парижде (1937 ж.), Монакода (1939 ж.) көптеген тамаша спорттық шаралар ұйымдастырылды.. Екінші Дүниежүзілік соғыстан кейін студенттердің Бүкіләлемдік Ойындарын Франция қайта жандандырды.
FISU-дың құрылуы
1946 жылы Прагада Халықаралық Студенттер Одағы (ISU) құрылды. Оның негізгі мақсаты Студеннтердің Халықаралық Конфедерациясының қызметін қалпына келтіру болды. Аталған одақ 1947-ші жылы студенттердің IX Әлемдік Ойындарын ұйымдастырды. Осы ойындардан кейін Халықаралық Студенттер Одағының саясиландырылуы студенттердің спорттық қозғалысының ішіндегі бөлініске әкеліп соқты.
1949 жылы люксембурлық Пол Шлеймердің бастамасымен Халықаралық Студенттер Спортының Федерациясы (FISU) құрылды.
1957 жылы Француз Федерациясы студенттер арасында Әлемдік Чемпионаттар өткізді. Осы шаралардан кейін бүкіл әлемнің студенттері қатысуға мүмкіндік алатын әлемдік деңгейдегі Ойындар өткізуге деген ниет арта түсті.
Алғашқы Универсиада
1959 жылы FISU мен ISU Италия Студенттер Спортының Қауымдастығы ұйымдастырған Турин қаласындағы Ойындарға қатысуға келісімін береді. Сол жыл FISU-ге қатты әсер етеді. Сонда алғаш рет италиялық ұйымдастырушылар 1959-шы жылғы ойындарға “Универсиада” деген атау береді. Олар Универсиадалардың әлемдік шеруінің рәмізіне айналған бес жұлдызбен қоршалған “U” әрпі бейнеленген жарыстың туын жасап шығарады.
Студенттік спорттың өрістеуі
Қалыптасуының маңызды кезеңінен кейін Универсиада қатысушыларды көбіне-көп қызықтыра бастады. 1959 жылы Туринде өткен додада 1407 қатысушы болса, FISU-дің жемісті еңбегінің арқасында 2001 жылғы Бейжіңде (Қытай) өткен жазғы Ойындарға 165 елден 6757 спортшы қатысты. 2003 жылы Кореяның Даегу қаласында өткен Универсиадада 174 елден 6643 спортшы бақ сынады. Ең көп қатысушы 2011 жылы Қытайдың Женьшене қаласында өткен жарыста тіркелді. Оған 10 624 спортшы қатысты.
Қысқы Универсиадалар да сондай жетістіктерге жетті. Мәселен 1958 жылы Аустрияның Зел-Ам-Си қаласында ұйымдастырылған Ойынға 98 атлет қатысса, 2009 жылы Қытайдың Харбин қаласында өткен қысқы Универсиадада барлық рекорд жаңартылды. Жарысқа әлемнің 44 елінен 2931 спортшы қатысқан еді.
50 жыл ішінде спорттың әр алуан түрлерінен бүкіл әлем спортшыларының басын біріктірген 300-ден астам чемпионаттар ұйымдастырылды. Жарыс бағдарламаларының толассыздығына кепіл болуға бейімделген бұл чемпионаттар жұпты жылдары өткізіліп, жыл сайын жетістігі арта түсуде.
FISU Президенттері
FISU-дың бірінші президенті болып, люксембурлық физик әрі математик Пауль Шлеймер тағайындалады. Ол FISU-ды 12 жыл басқарды. Оны бұл қызметте есімі Бүкіләлемдік универсиадалардың қарқынды дамуымен байланысты Примо Небиоло алмастырды. 1999-2011 жылдары FISU-ды Джордж Киллиан басқарды. 2011 жылдың 9-шы тамызында Қытайдың Шеньчжен қаласында өткен FISU-дың атқару комитетінің отырысында FISU-дың президенті болып Клод-Луи Галльен сайланды. Ал 2015 жылдың 8-ші қарашасында Швейцарияның Лозанна қаласында өткен FISU-дың атқару комитетінің отырысында дауыс беруге қатысқан 128 өкілдің 102-сінің дауысын жинаған ресейлік Олег Матыцин FISU-дың жаңа басшысы болды.
Сілтемелер
- FISU ресми сайты
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Halykaralyk studenttik sport federaciyasy International University Sports Federation FISU studentter arasynda әlem chempionattary men Universiada ojyndaryn otkizetin ujym FISU emblemasy FISU dyn kuramyna bes kurlyktan 171 memleket kiredi Negizgi kalaushylarXIX gasyrdyn basynda sporttyk zharystar algashky kadamdaryn zhasaj bastap onyn bastamashysy kazirgi Olimpiada ojyndarynyn negizin kalaushy baron Per de Kuberten boldy Studentter arasyndagy algashky sajystar AҚSh Angliya Shvejcariya elderinde otti Bul zharystar Studentterdin Sporttyk Қauymdastyktary kuryluynyn kazhettiligin korsetti Mundaj kauymdastyk tungysh ret 1905 zhyly AҚSh ta kuryldy 1923 zhyldyn mamyr ajynda Parizhde otken algashky Studentter arasyndagy Dүniezhүzilik Ojyndardy Zhan Petiten ujymdastyrdy Kelesi zhyldan bastap Studentterdin Halykaralyk Konfederaciyasy osy sporttyk kozgalyspen tygyz bajlanysta boldy FISU resmi tүrde 1949 zhyly kuryldy Birak onyn nakty kyzmeti 1920 zhyldan bastau alady 1925 1939 zhyldar aralygynda studentterdin zhәne atalgan ujymnyn bastauymen Pragada 1925 zh Rimde 1927 zh tagy da Parizhde 1928 zh Darmshtadte 1930 zh Turinde 1933 zh Parizhde 1937 zh Monakoda 1939 zh koptegen tamasha sporttyk sharalar ujymdastyryldy Ekinshi Dүniezhүzilik sogystan kejin studentterdin Bүkilәlemdik Ojyndaryn Franciya kajta zhandandyrdy FISU dyn kuryluy1946 zhyly Pragada Halykaralyk Studentter Odagy ISU kuryldy Onyn negizgi maksaty Studennterdin Halykaralyk Konfederaciyasynyn kyzmetin kalpyna keltiru boldy Atalgan odak 1947 shi zhyly studentterdin IX Әlemdik Ojyndaryn ujymdastyrdy Osy ojyndardan kejin Halykaralyk Studentter Odagynyn sayasilandyryluy studentterdin sporttyk kozgalysynyn ishindegi boliniske әkelip sokty 1949 zhyly lyuksemburlyk Pol Shlejmerdin bastamasymen Halykaralyk Studentter Sportynyn Federaciyasy FISU kuryldy 1957 zhyly Francuz Federaciyasy studentter arasynda Әlemdik Chempionattar otkizdi Osy sharalardan kejin bүkil әlemnin studentteri katysuga mүmkindik alatyn әlemdik dengejdegi Ojyndar otkizuge degen niet arta tүsti Algashky Universiada1959 zhyly FISU men ISU Italiya Studentter Sportynyn Қauymdastygy ujymdastyrgan Turin kalasyndagy Ojyndarga katysuga kelisimin beredi Sol zhyl FISU ge katty әser etedi Sonda algash ret italiyalyk ujymdastyrushylar 1959 shy zhylgy ojyndarga Universiada degen atau beredi Olar Universiadalardyn әlemdik sheruinin rәmizine ajnalgan bes zhuldyzben korshalgan U әrpi bejnelengen zharystyn tuyn zhasap shygarady Studenttik sporttyn oristeuiҚalyptasuynyn manyzdy kezeninen kejin Universiada katysushylardy kobine kop kyzyktyra bastady 1959 zhyly Turinde otken dodada 1407 katysushy bolsa FISU din zhemisti enbeginin arkasynda 2001 zhylgy Bejzhinde Қytaj otken zhazgy Ojyndarga 165 elden 6757 sportshy katysty 2003 zhyly Koreyanyn Daegu kalasynda otken Universiadada 174 elden 6643 sportshy bak synady En kop katysushy 2011 zhyly Қytajdyn Zhenshene kalasynda otken zharysta tirkeldi Ogan 10 624 sportshy katysty Қysky Universiadalar da sondaj zhetistikterge zhetti Mәselen 1958 zhyly Austriyanyn Zel Am Si kalasynda ujymdastyrylgan Ojynga 98 atlet katyssa 2009 zhyly Қytajdyn Harbin kalasynda otken kysky Universiadada barlyk rekord zhanartyldy Zharyska әlemnin 44 elinen 2931 sportshy katyskan edi 50 zhyl ishinde sporttyn әr aluan tүrlerinen bүkil әlem sportshylarynyn basyn biriktirgen 300 den astam chempionattar ujymdastyryldy Zharys bagdarlamalarynyn tolassyzdygyna kepil boluga bejimdelgen bul chempionattar zhupty zhyldary otkizilip zhyl sajyn zhetistigi arta tүsude FISU PrezidentteriFISU dyn birinshi prezidenti bolyp lyuksemburlyk fizik әri matematik Paul Shlejmer tagajyndalady Ol FISU dy 12 zhyl baskardy Ony bul kyzmette esimi Bүkilәlemdik universiadalardyn karkyndy damuymen bajlanysty Primo Nebiolo almastyrdy 1999 2011 zhyldary FISU dy Dzhordzh Killian baskardy 2011 zhyldyn 9 shy tamyzynda Қytajdyn Shenchzhen kalasynda otken FISU dyn atkaru komitetinin otyrysynda FISU dyn prezidenti bolyp Klod Lui Gallen sajlandy Al 2015 zhyldyn 8 shi karashasynda Shvejcariyanyn Lozanna kalasynda otken FISU dyn atkaru komitetinin otyrysynda dauys beruge katyskan 128 okildin 102 sinin dauysyn zhinagan resejlik Oleg Matycin FISU dyn zhana basshysy boldy SiltemelerFISU resmi sajty