Франсуа́ Манса́р (фр. François Mansart немесе Mansard; 1598 ж. 13 қаңтар, Париж — 1666 ж. 23 қыркүйек, Париж) — француз сәулетшісі, кербез əрі ұстамды француздық барокконың шебері ғана емес, Франциядағы классицизм дəстүрінің негізін салушы болып есептеледі.
Франсуа Мансар | |
фр. François Mansart | |
Жалпы мағлұматтар | |
---|---|
Ұлты | француз |
Азаматтығы | |
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | 23 қыркүйек 1666 (68 жас) |
Қайтыс болған жері | |
Жұмысы мен жетістіктері | |
Жұмыс істеген қалалар | |
Басты құрылыстары | Мезон-Лаффит сарайы |
Франсуа Мансар Ортаққорда |
Өмірбаяны
Балташының баласы болған Мансар жүйелі түрде білім алған жоқ, ал архитектордың мансабын Париждегі Люксембург сарайын жасаушы - Саломон де Бростың көмекшісі ретінде бастады. Мансардың алғашқы өзіндік еңбегі Париждегі фельяндар шіркеуінің фасады болатын. Алғашқы ірі тапсырыстарын Мансар Гастон Орлеанскийдан алды. Бұл Бальруада шато тұрғызу жəне Блуа елді мекеніндегі орта ғасырлық қамалды қайта салу жобасы болатын. Мансардың екінші жобаны ауқымды əрі қымбат түрде жоспарлауына байланысты, қамалдың солтүстік қанатын салып болғаннан кейін тапсырыс беруші оның қызметінен бас тартты.
Өз жобаларында Мансар ғимараттың көлемді композициясына нақтылық пен ықшамдылық беруге тырысатын, бірақ, француздық дəстүрге сəйкес, фасадтардың жоғарғы дəрежедегі пластикалығын сақтауды да ұмытпайтын. Мансар өзінің барлық жобаларында Францияда кең таралған бұрылысы бар құламалы еңісті шатырды қолданаған. Бұл тəсіл шатыр астында тұруға жарамды кеңістіктерді салуға мүмкіндік береді, кейінірек бұл тəсіл «Мансарлық» («Мансард» сөзі де осыдан шыққан) деп аталды. Италияндық барокконың жаңа жетістіктерімен жақын таныс болған Мансар уақытылы жоспарлауды дұрыс көретін. Оның еңбектері француз классицизмінің шеберлерін шабыттандырып, жаңа ой салатын болған.
Мансардың шығармашылық əдебіндегі мінсіздікке жетуге деген ұмтылысы оның өзіндік ерекшелігі болатын.
Кейде құрылысы аяқталуға жақын қалған ғимараттарды бұзып, қайта салатын болған. Сол себепті, оның жобаларын салу орасан зор көлемдегі қаржыны қажет ететін. Тіпті жоғарғы француз ақсүйектерінің кейбіреулері ғана Мансарға ғимараттар салғыза алатын. Көп жағдайда Мансар салып бастаған ғимараттарды қаржыны аз қажет ететін архитекторлар аяқтағандықтан, бүгінгі күнге дейін толығымен оның басшылығымен салынған бірде-бір ғимарат қалған жоқ. Оның Париждегі барлық құрылыстары нəтижесінде қайта салынды.
Мезондағы сарай
Жоғарыда айтылған ереженің жалғыз айрықшалығы — Париж түбіндегі Мезон-Лаффит сарайы. Мансар шығармашылығының ерекше жемісі оның шабытының көрінісі болып келеді. Құрылыс аумағы мен архитектордың жұмсаған күші тұрғысынан алып қарағанда, бұдан үлкен жоба Аустрия патшайымы Аннаның ұсынысы бойынша салынған Валь-де-Грас шіркеуі болатын. 1646 жылы Мансардың жобасынан бас тартып, патшаның бірінші архитекторы Жак Лемерсье шіркеудің құрылысын аяқтады.
1650 жылдары Мансар кардинал Мазаринидің қол астында жұмыс істеп, кардинал оны қорғауға тырысты. Нəтижесінде, қорғаушысының саяси қарсыластары архитектордың беделін түсіруге тырысып бақты. Басылымдарда Мансарды өзімшілдік, ысырапқорлық пен тапсырыс берушінің қалауына деген немқұрайлылығын жариялайтын мақалалар шықты. Мансардың халық арасындағы беделі күрт түсіп, Лувр мен Сен-Дени патша мазарын қайта салу жоспарлары орындалмай қалды. Людовик XIV патша өзіне Мансардың басты қарсыласы - Луи Левоны жақын тартып, оған Версальдағы ғаламат сарайдың құрылысын тапсырды.
Тағдырдың тəлкегімен, Версаль сарайының құрылысын аяқтау Мансардың немересі - Жюль Ардуэнға тапсырылып, өз кезегінде ол өзіне «Мансар» деген бүркеншік есімді алып жұмыс жасады. Өз жұмысында Жюль атасының орындалмай қалған жоспарлары мен жобаларын шебер қолданды.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Fransua Mansa r fr Francois Mansart nemese Mansard 1598 zh 13 kantar Parizh 1666 zh 23 kyrkүjek Parizh francuz sәuletshisi kerbez eri ustamdy francuzdyk barokkonyn sheberi gana emes Franciyadagy klassicizm destүrinin negizin salushy bolyp esepteledi Fransua Mansarfr Francois MansartZhalpy maglumattarҰltyfrancuzAzamattygy FranciyaTugan kүni13 kantar 1598 1598 01 13 Tugan zheriFranciya ParizhҚajtys bolgan kүni23 kyrkүjek 1666 1666 09 23 68 zhas Қajtys bolgan zheriFranciya ParizhZhumysy men zhetistikteriZhumys istegen kalalarParizhBasty kurylystaryMezon Laffit sarajyFransua Mansar OrtakkordaӨmirbayanyBaltashynyn balasy bolgan Mansar zhүjeli tүrde bilim algan zhok al arhitektordyn mansabyn Parizhdegi Lyuksemburg sarajyn zhasaushy Salomon de Brostyn komekshisi retinde bastady Mansardyn algashky ozindik enbegi Parizhdegi felyandar shirkeuinin fasady bolatyn Algashky iri tapsyrystaryn Mansar Gaston Orleanskijdan aldy Bul Balruada shato turgyzu zhene Blua eldi mekenindegi orta gasyrlyk kamaldy kajta salu zhobasy bolatyn Mansardyn ekinshi zhobany aukymdy eri kymbat tүrde zhosparlauyna bajlanysty kamaldyn soltүstik kanatyn salyp bolgannan kejin tapsyrys berushi onyn kyzmetinen bas tartty Өz zhobalarynda Mansar gimarattyn kolemdi kompoziciyasyna naktylyk pen ykshamdylyk beruge tyrysatyn birak francuzdyk destүrge sejkes fasadtardyn zhogargy derezhedegi plastikalygyn saktaudy da umytpajtyn Mansar ozinin barlyk zhobalarynda Franciyada ken taralgan burylysy bar kulamaly enisti shatyrdy koldanagan Bul tesil shatyr astynda turuga zharamdy kenistikterdi saluga mүmkindik beredi kejinirek bul tesil Mansarlyk Mansard sozi de osydan shykkan dep ataldy Italiyandyk barokkonyn zhana zhetistikterimen zhakyn tanys bolgan Mansar uakytyly zhosparlaudy durys koretin Onyn enbekteri francuz klassicizminin sheberlerin shabyttandyryp zhana oj salatyn bolgan Mansardyn shygarmashylyk edebindegi minsizdikke zhetuge degen umtylysy onyn ozindik ereksheligi bolatyn Kejde kurylysy ayaktaluga zhakyn kalgan gimarattardy buzyp kajta salatyn bolgan Sol sebepti onyn zhobalaryn salu orasan zor kolemdegi karzhyny kazhet etetin Tipti zhogargy francuz aksүjekterinin kejbireuleri gana Mansarga gimarattar salgyza alatyn Kop zhagdajda Mansar salyp bastagan gimarattardy karzhyny az kazhet etetin arhitektorlar ayaktagandyktan bүgingi kүnge dejin tolygymen onyn basshylygymen salyngan birde bir gimarat kalgan zhok Onyn Parizhdegi barlyk kurylystary netizhesinde kajta salyndy Mezondagy sarajZhogaryda ajtylgan erezhenin zhalgyz ajrykshalygy Parizh tүbindegi Mezon Laffit sarajy Mansar shygarmashylygynyn erekshe zhemisi onyn shabytynyn korinisi bolyp keledi Қurylys aumagy men arhitektordyn zhumsagan kүshi turgysynan alyp karaganda budan үlken zhoba Austriya patshajymy Annanyn usynysy bojynsha salyngan Val de Gras shirkeui bolatyn 1646 zhyly Mansardyn zhobasynan bas tartyp patshanyn birinshi arhitektory Zhak Lemerse shirkeudin kurylysyn ayaktady 1650 zhyldary Mansar kardinal Mazarinidin kol astynda zhumys istep kardinal ony korgauga tyrysty Netizhesinde korgaushysynyn sayasi karsylastary arhitektordyn bedelin tүsiruge tyrysyp bakty Basylymdarda Mansardy ozimshildik ysyrapkorlyk pen tapsyrys berushinin kalauyna degen nemkurajlylygyn zhariyalajtyn makalalar shykty Mansardyn halyk arasyndagy bedeli kүrt tүsip Luvr men Sen Deni patsha mazaryn kajta salu zhosparlary oryndalmaj kaldy Lyudovik XIV patsha ozine Mansardyn basty karsylasy Lui Levony zhakyn tartyp ogan Versaldagy galamat sarajdyn kurylysyn tapsyrdy Tagdyrdyn telkegimen Versal sarajynyn kurylysyn ayaktau Mansardyn nemeresi Zhyul Arduenga tapsyrylyp oz kezeginde ol ozine Mansar degen bүrkenshik esimdi alyp zhumys zhasady Өz zhumysynda Zhyul atasynyn oryndalmaj kalgan zhosparlary men zhobalaryn sheber koldandy Derekkozder