Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Үфі (орыс. Уфа́, башқ. Өфө) — Ресейдегі қала, Башқұртстан Республикасының астанасы.
| Республикалық маңызы бар қала | |||||
| Үфі | |||||
| башқ. Өфө | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Федерация субъектiсі | |||||
| Ішкі бөлінісі | |||||
| Басшысы | Үлфат Мұстафин | ||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары | 54°44′00″ с. е. 56°00′00″ б. б. / 54.73333° с. е. 56.00000° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 54°44′00″ с. е. 56°00′00″ б. б. / 54.73333° с. е. 56.00000° б. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Құрылған уақыты | |||||
| Жер аумағы | 707,93 км² | ||||
| Орталығының биiктігі | 150 м | ||||
| Уақыт белдеуі | UTC+6:00 | ||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны | ↗1 128 787 адам (2020) | ||||
| Тығыздығы | 1594,49 адам/км² | ||||
| Агломерация | 1 454 053 | ||||
| Ұлттық құрамы | |||||
| Конфессиялар | православ, мұсылман | ||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| Телефон коды | +7 347 | ||||
| Пошта индекстері | 450000—450999 | ||||
| Автомобиль коды | 02, 102 | ||||
| Басқалары | |||||
| Марапаттары |
| ||||
Үфі шекарасы | |||||
 Ортаққордағы санаты: Үфі | |||||
Тарихы
1574 жылы Қазанның атаманы Михаил Нагой басқаратын казак орыстардың күшімен салынған. Үфі қамалының салынуы - орыстардың Ноғай ордасымен 1571 жылының келісімді бұзуы еді. Башқұрт тарихшылардың пікірі бойынша Үфінің орнында бұрынғы заманда ежелгі қала болған. 1708 жылынан бастап Үфі құрамына кіреді. 1728 жылы Үфі провинция орталығына айналды. 1744-1781 жылдары құрамында. 1781 жылдың желтоқсан айында Үфі тағы да провинция орталығы болды. 1796 жылдары Орынбор губерниясының құрамына кіреді. 1802 жылы губернатор тұратын қалаға айналды. 1865 жылынан бастап Үфі губерниясының орталығына айналады. 1918 жылының қыркүйектің 23-ші жұлдызында Үфі қаласында Бүкілресейлік Уақытша Үкімет ұйымдастырылған. 1919 жылы ол Омбы қаласына көшеді. 1919 жылы Башқұрт Аутономиялық Кеңес Социалистік Республикасы құрастырылған. 1922 жылының маусым айында Үфі губерниясы мен Башқұрт АКСР біріктірілген. Үфі қаласы аутономиялық Башқұртстанның астанасы болды.
Жағрафиясы
Үфі қаласы Ақеділ өзенінің жағасында, Үфі мен Дем өзендері құйылатын жеінде, Оңтүстік Орал тауларынан батысқа қарай 100 шақырым қашықтықда орналасқан. Қала қоңыржай климат белдеуінің орманды дала аумағында орналасқан. Жазы жылы, қыс суық және ұзақ. Көлемі - 753,7 шаршы шақырым. Ірі көлік торабы, маңызды ғылыми және өнеркәсіп орталығы. Үфі Екатеринбург уақыты сағат белдеуінде орналасқан. Гринвич сағат белдеуімен салыстырғанда, қысқы кезде +5 сағатты, жазғы кезде +6 сағатты қосу керек.
Халық саны
Үфі қаласының халық саны 1 023 000 (2007 жылғы мәлімет). Ресейдің үлкен қалаларының арасында Үфі 11 орын алады. Халықтың 45,5% еркектер, 54,5% әйелдер. Қалалықтардың 15,6% кәмелетке жетпеген балалар, 65,8% жұмыс істеуге қабілетті ересектер, 18,6% қарт адамдар. Жұрттың жарымы - орыстар (50,5%), қалғандары - татарлар мен башқұрттар. Соңғы жылдарында халық саны көбейеді. Мұның негізгі себебі татарлар мен башқұрттардың ауыл аумағынан астанасына келуі.
Бауырлас қалалары
Сыртқы сілтемелер
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Ufa |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үfi orys Ufa bashk Өfo Resejdegi kala Bashkurtstan Respublikasynyn astanasy Respublikalyk manyzy bar kalaҮfibashk ӨfoTu EltanbasyӘkimshiligiEl Resej ResejFederaciya subektisiBashkurtstanIshki bolinisi7 kalalyk ajmakBasshysyҮlfat MustafinTarihy men geografiyasyKoordinattary54 44 00 s e 56 00 00 b b 54 73333 s e 56 00000 b b 54 73333 56 00000 G O Ya Koordinattar 54 44 00 s e 56 00 00 b b 54 73333 s e 56 00000 b b 54 73333 56 00000 G O Ya Қurylgan uakyty1574 zhylyZher aumagy707 93 km Ortalygynyn biiktigi150 mUakyt beldeuiUTC 6 00TurgyndaryTurgyny 1 128 787 adam 2020 Tygyzdygy1594 49 adam km Aglomeraciya1 454 053Ұlttyk kuramyorys tatar bashkur ukrain zhәne t b Konfessiyalarpravoslav musylmanSandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 347Poshta indeksteri450000 450999Avtomobil kody02 102BaskalaryMarapattaryҮfi ҮfiҮfi shekarasyOrtakkordagy sanaty ҮfiTarihy1574 zhyly Қazannyn atamany Mihail Nagoj baskaratyn kazak orystardyn kүshimen salyngan Үfi kamalynyn salynuy orystardyn Nogaj ordasymen 1571 zhylynyn kelisimdi buzuy edi Bashkurt tarihshylardyn pikiri bojynsha Үfinin ornynda buryngy zamanda ezhelgi kala bolgan 1708 zhylynan bastap Үfi kuramyna kiredi 1728 zhyly Үfi provinciya ortalygyna ajnaldy 1744 1781 zhyldary kuramynda 1781 zhyldyn zheltoksan ajynda Үfi tagy da provinciya ortalygy boldy 1796 zhyldary Orynbor guberniyasynyn kuramyna kiredi 1802 zhyly gubernator turatyn kalaga ajnaldy 1865 zhylynan bastap Үfi guberniyasynyn ortalygyna ajnalady 1918 zhylynyn kyrkүjektin 23 shi zhuldyzynda Үfi kalasynda Bүkilresejlik Uakytsha Үkimet ujymdastyrylgan 1919 zhyly ol Omby kalasyna koshedi 1919 zhyly Bashkurt Autonomiyalyk Kenes Socialistik Respublikasy kurastyrylgan 1922 zhylynyn mausym ajynda Үfi guberniyasy men Bashkurt AKSR biriktirilgen Үfi kalasy autonomiyalyk Bashkurtstannyn astanasy boldy ZhagrafiyasyҮfi kalasy Akedil ozeninin zhagasynda Үfi men Dem ozenderi kujylatyn zheinde Ontүstik Oral taularynan batyska karaj 100 shakyrym kashyktykda ornalaskan Қala konyrzhaj klimat beldeuinin ormandy dala aumagynda ornalaskan Zhazy zhyly kys suyk zhәne uzak Kolemi 753 7 sharshy shakyrym Iri kolik toraby manyzdy gylymi zhәne onerkәsip ortalygy Үfi Ekaterinburg uakyty sagat beldeuinde ornalaskan Grinvich sagat beldeuimen salystyrganda kysky kezde 5 sagatty zhazgy kezde 6 sagatty kosu kerek Halyk sanyҮfi kalasynyn halyk sany 1 023 000 2007 zhylgy mәlimet Resejdin үlken kalalarynyn arasynda Үfi 11 oryn alady Halyktyn 45 5 erkekter 54 5 әjelder Қalalyktardyn 15 6 kәmeletke zhetpegen balalar 65 8 zhumys isteuge kabiletti eresekter 18 6 kart adamdar Zhurttyn zharymy orystar 50 5 kalgandary tatarlar men bashkurttar Songy zhyldarynda halyk sany kobejedi Munyn negizgi sebebi tatarlar men bashkurttardyn auyl aumagynan astanasyna kelui Bauyrlas kalalaryAnkara Tүrkiya Galle Germaniya ҚytajSyrtky siltemelerOrtakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Ufa