Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 |
Хирургия салалары |
|---|
| · Пластикалық хирургия · · · · Нейрохирургия · · · ·Офтальмология · · · · · · · · · · Микрохирургия · Әскери-далалық хирургия · · Торакалды хирургия · · Урология · · ) · ·Ортопедия · · · · · ·Неврология · ·Ангиология · · · ·Бариатрия |
Урология (грек. uron – несеп және логия) – медицинаның несеп шығару жүйесі органдары ауруларының клиникасы белгілерін анықтайтын және оны емдеу жолдарын зерттейтін бөлімі. Сондай-ақ Урология ер адамдардың жыныс жүйесіндегі ауытқуларды да емдеумен шұғылданады. Урология – медицинаның көне заманнан белгілі саласы. Б.з.б. 3-мыңжылдықта Мысырда қуықтағы тасты дәл тауып, оны алып тастау жолын білген. Гиппократ бүйрек пен қуықтың әр түрлі ауруларына сипаттама берді. Әбу Әли ибн Сина несеп-жыныс жүйесінің кейбір ауруларын сипаттап, оларға диагноз қою үшін науқастың зәрін тексеру керек екенін жазды, ауруларды емдеу үшін бірнеше дәрі-дәрмек ұсынды. Аристотель, , , т.б. ғалымдар Урологиялық ауруларды (негізінен несептегі тас) зерттеді. Урологияның қарқынды дамуына 19 ғасырда рентгенология саласында қол жеткен жетістіктер игі әсер етті. 1877 жылы неміс ғалымы цистоскопты – қуық қуысын зерттеуге арналған аспапты ойлап табуы Урологиялық ауруларды дәл анықтап білуге мүмкіндік берді. 1869 жылы неміс ғалымы ауырған бүйректі алып тастау операциясын алғаш рет жасады. 1897 жылы француз ғалымы катетер жасайтын цитоскоп ойлап тапты. Бұл құралмен әр бүйректі жеке тексеруге, несеп жинауға мүмкіндік туды. Рентген сәулесі бүйректегі, қуықтағы, несеп жолындағы пайда болған тасты табуға, оның орналасқан жерін, көлемін анықтауға мүмкіндік берді. Урологияның қарқынды дамуына француз ғалымы еңбектері үлкен үлес қосты. Ол 1830 жылы ашылған алғашқы Урологиялық бөлімді басқарып, урологтар қоғамын басқарды. 20 ғасырдың басында бүйректің қызметін зерттеуде және Урологиялық ауруларға рентгендік диагностика қоюда ерекше әдістер табылды. Мысалы, Германияда және (1903), және Фельклер ретроградты пиелография (1906), Францияда және Германияда бүйрекке операция жасаудың жаңа әдісін ұсынды. Голландиялық ғалым бүйрек қызметі бұзылғанда оны жасанды бүйрекпен ауыстыру мүмкіндігін зерттеді. Қазақстанда Урология саласындағы зерттеулер 1956 жылы басталды. Профессор жетекшілігімен қуық ісіктерін, қосалқы жыныс безі аденомасын, бүйрек зақымдануынан болған гипертонияны емдеу тәсілдері ұсынылды; несеп түтігіне жамау салу, сыңар бүйрек қызметіне сипаттама берілді. басқаруымен қосалқы жыныс безінің қабынуы, ен және ен қосалқысының қабынуы, сол жақ ен сағағы венасының кеңеюі (варикоцеле), еннің ұмаға түспеуі (крипторхизм) салдарынан ер адамның белсіз қалуы, оның белгілерін анықтау, операция жасап емдеу тәсілдері жетілдірілді. Бүйрекке тас байлану, ер адамдардың жыныс органдарының туа біткен ауытқуларын, анрологиялық қызметін қалыпқа келтіру, бүйректердің сарысулы ауруларын, бүйректің екіншілік семуін және гипоплазиясы, уретеролитиаз хирургиялық лапараскопты пайдаланып операция жасау әдістері, несеп жолының тасын антеградтық уретеролитоэкстракциямен емдеу мәселелері одан әрі зерттелуде. Қазақстанда Урология ғылымының дамуына көп еңбек сіңірген ғалымдар: , , , , , , , т.б. Урология мәселелерімен Урология ғылыми орталығы, республикалық медицина университетттер мен академиялар, Алматы дәрігерлер білімін жетілдіру институтының , Хирургия және педиатрия мен бала хирургиясы ғылыми орталықтары шұғылданады.
Дереккөздер
- Қазақстан ұлттық энциклопедиясы
- О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Hirurgiya salalary Plastikalyk hirurgiya Nejrohirurgiya Oftalmologiya Mikrohirurgiya Әskeri dalalyk hirurgiya Torakaldy hirurgiya Urologiya Ortopediya Nevrologiya Angiologiya Bariatriyak o Urologiya grek uron nesep zhәne logiya medicinanyn nesep shygaru zhүjesi organdary aurularynyn klinikasy belgilerin anyktajtyn zhәne ony emdeu zholdaryn zerttejtin bolimi Sondaj ak Urologiya er adamdardyn zhynys zhүjesindegi auytkulardy da emdeumen shugyldanady Urologiya medicinanyn kone zamannan belgili salasy B z b 3 mynzhyldykta Mysyrda kuyktagy tasty dәl tauyp ony alyp tastau zholyn bilgen Gippokrat bүjrek pen kuyktyn әr tүrli aurularyna sipattama berdi Әbu Әli ibn Sina nesep zhynys zhүjesinin kejbir aurularyn sipattap olarga diagnoz koyu үshin naukastyn zәrin tekseru kerek ekenin zhazdy aurulardy emdeu үshin birneshe dәri dәrmek usyndy Aristotel t b galymdar Urologiyalyk aurulardy negizinen neseptegi tas zerttedi Urologiyanyn karkyndy damuyna 19 gasyrda rentgenologiya salasynda kol zhetken zhetistikter igi әser etti 1877 zhyly nemis galymy cistoskopty kuyk kuysyn zertteuge arnalgan aspapty ojlap tabuy Urologiyalyk aurulardy dәl anyktap biluge mүmkindik berdi 1869 zhyly nemis galymy auyrgan bүjrekti alyp tastau operaciyasyn algash ret zhasady 1897 zhyly francuz galymy kateter zhasajtyn citoskop ojlap tapty Bul kuralmen әr bүjrekti zheke tekseruge nesep zhinauga mүmkindik tudy Rentgen sәulesi bүjrektegi kuyktagy nesep zholyndagy pajda bolgan tasty tabuga onyn ornalaskan zherin kolemin anyktauga mүmkindik berdi Urologiyanyn karkyndy damuyna francuz galymy enbekteri үlken үles kosty Ol 1830 zhyly ashylgan algashky Urologiyalyk bolimdi baskaryp urologtar kogamyn baskardy 20 gasyrdyn basynda bүjrektin kyzmetin zertteude zhәne Urologiyalyk aurularga rentgendik diagnostika koyuda erekshe әdister tabyldy Mysaly Germaniyada zhәne 1903 zhәne Felkler retrogradty pielografiya 1906 Franciyada zhәne Germaniyada bүjrekke operaciya zhasaudyn zhana әdisin usyndy Gollandiyalyk galym bүjrek kyzmeti buzylganda ony zhasandy bүjrekpen auystyru mүmkindigin zerttedi Қazakstanda Urologiya salasyndagy zertteuler 1956 zhyly bastaldy Professor zhetekshiligimen kuyk isikterin kosalky zhynys bezi adenomasyn bүjrek zakymdanuynan bolgan gipertoniyany emdeu tәsilderi usynyldy nesep tүtigine zhamau salu synar bүjrek kyzmetine sipattama berildi baskaruymen kosalky zhynys bezinin kabynuy en zhәne en kosalkysynyn kabynuy sol zhak en sagagy venasynyn keneyui varikocele ennin umaga tүspeui kriptorhizm saldarynan er adamnyn belsiz kaluy onyn belgilerin anyktau operaciya zhasap emdeu tәsilderi zhetildirildi Bүjrekke tas bajlanu er adamdardyn zhynys organdarynyn tua bitken auytkularyn anrologiyalyk kyzmetin kalypka keltiru bүjrekterdin sarysuly aurularyn bүjrektin ekinshilik semuin zhәne gipoplaziyasy ureterolitiaz hirurgiyalyk laparaskopty pajdalanyp operaciya zhasau әdisteri nesep zholynyn tasyn antegradtyk ureterolitoekstrakciyamen emdeu mәseleleri odan әri zerttelude Қazakstanda Urologiya gylymynyn damuyna kop enbek sinirgen galymdar t b Urologiya mәselelerimen Urologiya gylymi ortalygy respublikalyk medicina universitettter men akademiyalar Almaty dәrigerler bilimin zhetildiru institutynyn Hirurgiya zhәne pediatriya men bala hirurgiyasy gylymi ortalyktary shugyldanady DerekkozderҚazakstan ulttyk enciklopediyasy O D Dajyrbekov B E Altynbekov B K Torgauytov U I Kenesariev T S Hajdarova Aurudyn aldyn alu zhәne saktandyru bojynsha oryssha kazaksha terminologiyalyk sozdik Shymkent Ғasyr Sh 2005 zhyl ISBN 9965 752 06 0Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet