Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қырсыз төсті құстар, қырсызтөстілер (лат. Palaeognathae) — желпіқұйрықты құстардың отрядтан жоғары тобы.
| Қырсыз төсті құстар Қазбалық ауқымы: – Recent, 56–0 Ma | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| ||||||||||
| Саптары | ||||||||||
| Басты классификация Балама классификация |
Олардың аяқтары жуан әрі құрлықта жүруге бейімделген. Кеуде тұсын терілі қатпар жапқан. Төс сүйегі шағындау әрі қыры болмайтындықтан бұлар Қырсыз төсті құстар деп аталады. Жауырыны мен қарға () сүйектері тұтасып кеткен, бұғана сүйегінің нышаны ғана бар. Құйымшақ бездері жоқ. Түтікті сүйектерінде ауа болмайды. Қырсыз төсті құстардың кивитәрізділер, нандутәрізділер, түйеқұстәрізділер, және деген 5 отряды бар. Соңғысына жататын 2 тұқымдасының (эму және ) 4 түрі тек Австралия зоогеографиялық аймағында таралған. Казуарлардың аяқтары үш саусақты. Қара түсті қауырсындары (мойнында болмайды) шаш тәрізді. Басындағы едәуір үлкен мүйізді айдарының көмегімен бұтаның арасында еркін жүре алады. Олар жеке-жеке жүріп тіршілік етеді (топ құрмайды). Салмағы 50 — 80 кг, қанаттары онша дамымаған, онда бірнеше ірі мүйізді қауырсындар — қанатындағы қағушы қауырсындардың қалдығы деп саналады. Казуарлардың ортаңғы саусағындағы өткір әрі ұзын (10 см-дей) тырнағы қорғаныш қызметін атқарады. Осы өткір тырнағын жергілікті папуас тайпалары жебенің ұшына қондырып, аң аулайды. Казуардың үш түрі (айдар тұмсықты, алтын түсті, мурук) жаңа Гвинея және онымен көршілес Солтүстік-Шығыс Австралия аралдарының қалың ормандарында кездеседі. Олар сағатына 40 км жылдамдықпен жүгіре алады. Қоразы мен мекиені жұптасып (моногамды) өмір сүреді. өясына 3 — 8 жұмыртқа салады. Жұмыртқаларын қораздары шайқайды, олар сонымен қатар, балапандарына да қамқорлық жасайды. (Dromіceіdae), биіктігі 1,5 — 1,8 м, салм. 45 — 54 кг. Оның бір ғана түрі Австралия құрлығы, Тасмания, т.б. аралдардың құрғақ далалы аймағындағы бұталардың арасында топтанып тіршілік етеді. Эмуді дәмді еті үшін аулайды. Казуарлар көбіне жемістермен қоректенеді. Жергілікті тұрғындар казуарды үй құсы ретінде қолда өсіреді.
Дереккөздер
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — орнитология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyrsyz tosti kustar kyrsyztostiler lat Palaeognathae zhelpikujrykty kustardyn otryadtan zhogary toby Қyrsyz tosti kustar Қazbalyk aukymy Recent 56 0 Ma PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NKiviDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarKishi taby Zhelpikujrykty kustarҰly saby Palaeognathae 1900SaptaryBasty klassifikaciya Struthioniformes Rheiformes Apterygiformes Balama klassifikaciya Struthioniformes Olardyn ayaktary zhuan әri kurlykta zhүruge bejimdelgen Keude tusyn terili katpar zhapkan Tos sүjegi shagyndau әri kyry bolmajtyndyktan bular Қyrsyz tosti kustar dep atalady Zhauyryny men karga sүjekteri tutasyp ketken bugana sүjeginin nyshany gana bar Қujymshak bezderi zhok Tүtikti sүjekterinde aua bolmajdy Қyrsyz tosti kustardyn kivitәrizdiler nandutәrizdiler tүjekustәrizdiler zhәne degen 5 otryady bar Songysyna zhatatyn 2 tukymdasynyn emu zhәne 4 tүri tek Avstraliya zoogeografiyalyk ajmagynda taralgan Kazuarlardyn ayaktary үsh sausakty Қara tүsti kauyrsyndary mojnynda bolmajdy shash tәrizdi Basyndagy edәuir үlken mүjizdi ajdarynyn komegimen butanyn arasynda erkin zhүre alady Olar zheke zheke zhүrip tirshilik etedi top kurmajdy Salmagy 50 80 kg kanattary onsha damymagan onda birneshe iri mүjizdi kauyrsyndar kanatyndagy kagushy kauyrsyndardyn kaldygy dep sanalady Kazuarlardyn ortangy sausagyndagy otkir әri uzyn 10 sm dej tyrnagy korganysh kyzmetin atkarady Osy otkir tyrnagyn zhergilikti papuas tajpalary zhebenin ushyna kondyryp an aulajdy Kazuardyn үsh tүri ajdar tumsykty altyn tүsti muruk zhana Gvineya zhәne onymen korshiles Soltүstik Shygys Avstraliya araldarynyn kalyn ormandarynda kezdesedi Olar sagatyna 40 km zhyldamdykpen zhүgire alady Қorazy men mekieni zhuptasyp monogamdy omir sүredi oyasyna 3 8 zhumyrtka salady Zhumyrtkalaryn korazdary shajkajdy olar sonymen katar balapandaryna da kamkorlyk zhasajdy Dromiceidae biiktigi 1 5 1 8 m salm 45 54 kg Onyn bir gana tүri Avstraliya kurlygy Tasmaniya t b araldardyn kurgak dalaly ajmagyndagy butalardyn arasynda toptanyp tirshilik etedi Emudi dәmdi eti үshin aulajdy Kazuarlar kobine zhemistermen korektenedi Zhergilikti turgyndar kazuardy үj kusy retinde kolda osiredi DerekkozderBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul ornitologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz