Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тевкелев елшілігі – Ресейдің 1731 жылы Кіші жүзге жіберген елшілігі. Бұл елшілік 1730 жылы Әбілқайыр ханның атынан Санкт-Петербургке барған бастаған елшілікке жауап ретінде жіберілді. Күзетпен қамтамасыз етілген елшілікті басқарды, оның құрамында қазақ жерін картаға түсіру жүктелген геодезиттер пен болды. Тевкелев елшілігіне патша өкіметі 12 тармақтан тұратын “Нұсқау” тапсырды. Онда Кіші жүздің билеуші тобынан Ресейдің қол астына өту жөнінде ант қабылдау, бодандықты мойындағандарға Анна Иоанновнаның атынан сыйлық тарату (қылыш, қанжар, , бөрік, т.б.), қазақтар туралы мәлімет жинау, Кіші жүзге көршілес жерлердің Ресей бодандығын қабылдауына негіз қалау, т.б. мәселелер қамтылды. Тевкелев елшілігі 1731 жылы 5 қазанда Ырғыз өзені жағасындағы Майтөбе сайында орналасқан Әбілқайыр хан ордасына келді. Тевкелев елшілігінің Ресей бодандығын қабылдату жөніндегі миссиясы Кіші жүздегі көрнекті ақсақалдардың, сұлтандардың үлкен тобының ашық қарсылығына ұшырады. Олар Тевкелев елшілігін мұндай пиғылы үшін жазалауға талпынды. Қалыптасқан осындай ахуал жағдайында Әбілқайыр Тевкелев елшілігін алып жүруді және оның қауіпсіздігін қамтамасыз етуді өзінің баласы Нұралыға тапсырды. 1731 жылы қазанда Тевкелев елшілігіне Ресей бодандығын мойындайтыны жөнінде бірінші болып Әбілқайыр хан ант берді, оған , Есет батырлар мен мырза қосылды. Сол арада бодандыққа 27 ақсақал ант берді. Бұдан соң Тевкелев елшілігі “Нұсқауға” сәйкес көршілес елдердің бодандыққа ант беруіне негіз қалауға кірісті. 19 желтоқсанда Тевкелев елшілігі Әбілқайырды Нұралы сұлтанды Хиуаға жіберуге көндіріп, ол елдің бодандыққа деген көзқарасын білуге тырысты. 1732 жылы 2 наурызда Хиуадан оралған Нұралы сұлтан Тевкелев елшілігіне Хиуаның бодандық мәселесіне наразылығы мен ашу-ызасын білдірді. Тевкелев елшілігі 1733 жылы қаңтарда Санкт-Петербургке қайтты. Тевкелев елшілігімен бірге Әбілқайыр Санкт-Петербургке бастаған жауап елшілігін аттандырды.
Сілтемелер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tevkelev elshiligi Resejdin 1731 zhyly Kishi zhүzge zhibergen elshiligi Bul elshilik 1730 zhyly Әbilkajyr hannyn atynan Sankt Peterburgke bargan bastagan elshilikke zhauap retinde zhiberildi Kүzetpen kamtamasyz etilgen elshilikti baskardy onyn kuramynda kazak zherin kartaga tүsiru zhүktelgen geodezitter pen boldy Tevkelev elshiligine patsha okimeti 12 tarmaktan turatyn Nuskau tapsyrdy Onda Kishi zhүzdin bileushi tobynan Resejdin kol astyna otu zhoninde ant kabyldau bodandykty mojyndagandarga Anna Ioannovnanyn atynan syjlyk taratu kylysh kanzhar borik t b kazaktar turaly mәlimet zhinau Kishi zhүzge korshiles zherlerdin Resej bodandygyn kabyldauyna negiz kalau t b mәseleler kamtyldy Tevkelev elshiligi 1731 zhyly 5 kazanda Yrgyz ozeni zhagasyndagy Majtobe sajynda ornalaskan Әbilkajyr han ordasyna keldi Tevkelev elshiliginin Resej bodandygyn kabyldatu zhonindegi missiyasy Kishi zhүzdegi kornekti aksakaldardyn sultandardyn үlken tobynyn ashyk karsylygyna ushyrady Olar Tevkelev elshiligin mundaj pigyly үshin zhazalauga talpyndy Қalyptaskan osyndaj ahual zhagdajynda Әbilkajyr Tevkelev elshiligin alyp zhүrudi zhәne onyn kauipsizdigin kamtamasyz etudi ozinin balasy Nuralyga tapsyrdy 1731 zhyly kazanda Tevkelev elshiligine Resej bodandygyn mojyndajtyny zhoninde birinshi bolyp Әbilkajyr han ant berdi ogan Eset batyrlar men myrza kosyldy Sol arada bodandykka 27 aksakal ant berdi Budan son Tevkelev elshiligi Nuskauga sәjkes korshiles elderdin bodandykka ant beruine negiz kalauga kiristi 19 zheltoksanda Tevkelev elshiligi Әbilkajyrdy Nuraly sultandy Hiuaga zhiberuge kondirip ol eldin bodandykka degen kozkarasyn biluge tyrysty 1732 zhyly 2 nauryzda Hiuadan oralgan Nuraly sultan Tevkelev elshiligine Hiuanyn bodandyk mәselesine narazylygy men ashu yzasyn bildirdi Tevkelev elshiligi 1733 zhyly kantarda Sankt Peterburgke kajtty Tevkelev elshiligimen birge Әbilkajyr Sankt Peterburgke bastagan zhauap elshiligin attandyrdy Siltemeler Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tomBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz