Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тараншы дегеніміз — бүгінгі өзенінің алабындағы шұраттарда тұратын, түркі тілдерінің тармағына жататын тілдердің бірінде сөйлейтін және шығу тегі жағынан ежелдегі иран, тохар халықтарының және бертінде көшіп келген түркі-моңғол тайпаларының (қарлұқтар, ұйғырлар, және моңғолдар) ұрпақтары болып табылатын отырықшы халықтың аты.
Шағатай тілінде «отырықшы шаруа» дегенді білдіретін осы атаумен Ферғана аңғарында және бүкіл Орталық Азияның шұраттарында тұратын отырықшы, жер өңдеумен айналысатын тұрғындарға қатысты қолдануға болады. өзенінің алабы (, , Хотан және Тұрпан шұраттары сияқты шұраттарды қамтитын) жер өңдеуші тараншылардың нағыз отаны болып есептелсе де, олар Қытай тарихының және кезеңдерінде қазіргі Үрімші мен Іле сияқты жерлерді де қоныстаған. империясы басып алған соң ол көптеген тараншыларды отырықшы сібе гарнизондарымен бірге қоныстануға жіберген. Шынжаңның көпұлтты мұсылман мәдениетінде «тараншы» ұғымы «сарт» ұғымына қарама-қарсы мағынада қолданылады: тараншы деп жер өңдеуші отырықшыларды атаса, сарт деп қалада тұратын саудагер-қолөнершілерді атаған. Әрине, шұраттардағы мұсылман мемлекеттерінің билеуші таптары тараншыларға жатқызылмаған, оларды шығу тегі бойынша көбінесе «моғол» немесе долан деп атаған. Бірақ қазіргі көзқарастан қарағанда, тараншылар, сарттар мен моңғол үш түрлі этникалық топ деп қарастыруға болмайды, оларды бір шағатай-тимурид мәдени және тілдік бірлестігіндегі үш түрлі топ немесе тап деуге ғана келеді.
20-шы ғасырдың бас кезінде Ресей, Ұлыбритания мен Қытайдың арасында болған, « деген атқа ие болған геополитикалық бәсекелестіктің түпкі нәтижесі ретінде Орталық Азия қазіргі ұлттық мемлекеттердің арасында бөлініске түсті. Шұраттарда тұратын шаруалар 1930-шы жылдардың басына дейін ұйғыр ұлтына қосылып болды. Бір қызығы, шұраттарда немесе Іле өзенінің бойындағы қалаларда тұратын сарттар ұйғыр болып жазылса, байланыстары батысымен күштірек болған сарттар өзбек болып жазылып кетті. Кейде бұндай бөліну шарттылығы көзге ұрып тұрады, мысалы, әндіжандықтардан айырмашылығы олардың тұрпанлықтардан айырмашылығындай зор.
Қазіргі кезде бұл атау қолданылмайды немесе ауызекі тілде ғана қолданылады.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Taranshy degenimiz bүgingi ozeninin alabyndagy shurattarda turatyn tүrki tilderinin tarmagyna zhatatyn tilderdin birinde sojlejtin zhәne shygu tegi zhagynan ezheldegi iran tohar halyktarynyn zhәne bertinde koship kelgen tүrki mongol tajpalarynyn karluktar ujgyrlar zhәne mongoldar urpaktary bolyp tabylatyn otyrykshy halyktyn aty Қulzhadagy taranshylardyn bas meshiti 1882 zhylgy fotosy Shagataj tilinde otyrykshy sharua degendi bildiretin osy ataumen Fergana angarynda zhәne bүkil Ortalyk Aziyanyn shurattarynda turatyn otyrykshy zher ondeumen ajnalysatyn turgyndarga katysty koldanuga bolady ozeninin alaby Hotan zhәne Turpan shurattary siyakty shurattardy kamtityn zher ondeushi taranshylardyn nagyz otany bolyp eseptelse de olar Қytaj tarihynyn zhәne kezenderinde kazirgi Үrimshi men Ile siyakty zherlerdi de konystagan imperiyasy basyp algan son ol koptegen taranshylardy otyrykshy sibe garnizondarymen birge konystanuga zhibergen Shynzhannyn kopultty musylman mәdenietinde taranshy ugymy sart ugymyna karama karsy magynada koldanylady taranshy dep zher ondeushi otyrykshylardy atasa sart dep kalada turatyn saudager kolonershilerdi atagan Әrine shurattardagy musylman memleketterinin bileushi taptary taranshylarga zhatkyzylmagan olardy shygu tegi bojynsha kobinese mogol nemese dolan dep atagan Birak kazirgi kozkarastan karaganda taranshylar sarttar men mongol үsh tүrli etnikalyk top dep karastyruga bolmajdy olardy bir shagataj timurid mәdeni zhәne tildik birlestigindegi үsh tүrli top nemese tap deuge gana keledi 20 shy gasyrdyn bas kezinde Resej Ұlybritaniya men Қytajdyn arasynda bolgan degen atka ie bolgan geopolitikalyk bәsekelestiktin tүpki nәtizhesi retinde Ortalyk Aziya kazirgi ulttyk memleketterdin arasynda boliniske tүsti Shurattarda turatyn sharualar 1930 shy zhyldardyn basyna dejin ujgyr ultyna kosylyp boldy Bir kyzygy shurattarda nemese Ile ozeninin bojyndagy kalalarda turatyn sarttar ujgyr bolyp zhazylsa bajlanystary batysymen kүshtirek bolgan sarttar ozbek bolyp zhazylyp ketti Kejde bundaj bolinu sharttylygy kozge uryp turady mysaly әndizhandyktardan ajyrmashylygy olardyn turpanlyktardan ajyrmashylygyndaj zor Қazirgi kezde bul atau koldanylmajdy nemese auyzeki tilde gana koldanylady