Карса́вина Тама́ра Плато́новна (1885 ж. 10 наурыз, Санкт-Петербург, Ресей империясы — 1978 ж. 26 мамыр, Лондон, Ұлыбритания) — орыс балеринасы. Марииндік театрда жеке өнер көрсеткен, Дягилевтің орыс балетінің қатарына кірген жəне Вацлав Нижинскиймен бірге жиі өнер көрсететін. Революциядан кейін Ұлыбританияда тұрып, жұмыс істеген. Тарихшы жəне философ Л. П. Карсавиннің қарындасы.
Тамара Карсавина | |
Туған кездегі есімі | Карсавина Тамара Платоновна |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | |
Қызметі | Балет әртісі |
Өмірбаяны
Балерина 1885 жылдың 10 наурызында Санкт-Петербургтағы императорлық труппаның бишісі Платон Карсавин мен оның əйелі атақты славянофил А. С. Хомяковтың інісінің қызы Анна Иосифовнаның отбасында дүниеге келген. Ағасы — Лев Карсавин, орыс философы.
1902 жылы Императорлық театр училищесін аяқтаған, бұл жерде балет өнерінің негіздерін Павл Герд, Александр Горский мен Энрико Чекетти секілді ұстаздардан үйреніп, кейінірек Марииндік театр труппасына қосылды. Карсавина прима-балеринаның атағына тез жетіп, классикалық репертуардағы балеттерде басты партияларды орындайды. Бұл репертуарға «Жизель», «Ұйқыдағы ару» (орыс. «Спящая красавица»), «Жаңғақ шаққыш» (орыс. «Щелкунчик»), «Аққулар көлі» (орыс. «Лебединое озеро»), «Карнавал» жəне тағы басқа балеттер кірді. 1909 жылдан бастап Сергей Дягилевтің шақыруымен Карсавина ол ұйымдастырған Ресей балет əртістерінің Еуропаға гастрольдік сапарларында, ал кейінірек Дягилевтің орыс балетінде өнер көрсетіп жүрді. Дягилевпен жұмыс істеу кезіндегі балеринаның ең атақты еңбектеріне «Жалын құсы» (орыс. «Жар-птица»), «Раушан елесі» (орыс. «Призрак розы»), «Сайқымазақ» (Михаил Фокиннің қойылымы), «Үшбұрыш» (орыс. «Треуголка»), «Əйелдердің қисынсыз əрекеттері» (орыс. «Женские причуды») (Леонид Мясиннің қойылымы) жатады.
«1914» атты пантомима-қойылымында Бельгияның рөлін ойнайды. Бұл қойылым Марииндік театрда, 1915 ж. 6 қаңтарында алғаш көрсетілді, қойылым авторы жəне режиссеры - С. М. Волконский. Бұл қойылым Бірінші дүниежүзілік соғыс басталғанда өз жұмысын тоқтатуға мəжбүр болған Ритмдік гимнастика курстарының «түлеп ұшу кеші» болды.
1917 жылы Карсавина британдық дипломат Генри Брюсқа тұрмысқа шығып, 1918 жылы онымен бірге Лондонға көшіп кетеді. Көшіп жүргенінде де Тамара Дягилевтің орыс балетімен бірге гастрольдік іссапарларын тоқтатпай, ұстаздықпен де айналысты. Сонымен қатар, 1920-жылдардың басында балерина Ұлыбритания мен Германияда түсірілген бірнеше мылқау фильмдердегі эпизодтарда ойнайды. Олардың ішінде Лени Рифеншталь ойнаған «Сұлулыққа бастар жол» (орыс. «Путь к силе и красоте»)(1925) фильмі де бар. 1930—1955 жылдары Карсавина Патшалық би академиясының вице-президенті болып жұмыс істеді.
Тамара Карсавина 1978 жылдың 26 мамырында Лондон қаласында дүниеден өтті.
Дереккөздер
- Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 11. Италия — Кваркуш. 1973. 608 стр., илл.; 39 л. илл. и карт. 1 карта-вкл.
- О личности Л. П. Карсавина. К 125-летнему юбилею Мұрағатталған 19 тамыздың 2019 жылы.
Әдебиеттер
- Уколова Юлия Викторовна искусство Тамары Карсавиной в английский период её творчества // Вестник Академии русского балета им. А. Я. Вагановой 2006, ISSN 1681-8962, № 15, с.88-111
- Уколова Юлия Викторовна Педагогическая деятельность Тамары Карсавиной в контексте развития английского балетного театра // Вестник Академии русского балета им. А. Я. Вагановой 2001, ISSN 1681-8962, № 9, с. 151—157
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Karsa vina Tama ra Plato novna 1885 zh 10 nauryz Sankt Peterburg Resej imperiyasy 1978 zh 26 mamyr London Ұlybritaniya orys balerinasy Mariindik teatrda zheke oner korsetken Dyagilevtin orys baletinin kataryna kirgen zhene Vaclav Nizhinskijmen birge zhii oner korsetetin Revolyuciyadan kejin Ұlybritaniyada turyp zhumys istegen Tarihshy zhene filosof L P Karsavinnin karyndasy Tamara KarsavinaTugan kezdegi esimiKarsavina Tamara PlatonovnaTugan kүni10 nauryz 1885 1885 03 10 Tugan zheriSankt Peterburg Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni26 mamyr 1978 1978 05 26 93 zhas Қajtys bolgan zheriLondon ҰlybritaniyaAzamattygy ResejҚyzmetiBalet әrtisiӨmirbayanyBalerina 1885 zhyldyn 10 nauryzynda Sankt Peterburgtagy imperatorlyk truppanyn bishisi Platon Karsavin men onyn ejeli atakty slavyanofil A S Homyakovtyn inisinin kyzy Anna Iosifovnanyn otbasynda dүniege kelgen Agasy Lev Karsavin orys filosofy Tamara Karsavina Savelij Sorinnin Silfida baletinde 1910 1902 zhyly Imperatorlyk teatr uchilishesin ayaktagan bul zherde balet onerinin negizderin Pavl Gerd Aleksandr Gorskij men Enriko Cheketti sekildi ustazdardan үjrenip kejinirek Mariindik teatr truppasyna kosyldy Karsavina prima balerinanyn atagyna tez zhetip klassikalyk repertuardagy baletterde basty partiyalardy oryndajdy Bul repertuarga Zhizel Ұjkydagy aru orys Spyashaya krasavica Zhangak shakkysh orys Shelkunchik Akkular koli orys Lebedinoe ozero Karnaval zhene tagy baska baletter kirdi 1909 zhyldan bastap Sergej Dyagilevtin shakyruymen Karsavina ol ujymdastyrgan Resej balet ertisterinin Europaga gastroldik saparlarynda al kejinirek Dyagilevtin orys baletinde oner korsetip zhүrdi Dyagilevpen zhumys isteu kezindegi balerinanyn en atakty enbekterine Zhalyn kusy orys Zhar ptica Raushan elesi orys Prizrak rozy Sajkymazak Mihail Fokinnin kojylymy Үshburysh orys Treugolka Ejelderdin kisynsyz ereketteri orys Zhenskie prichudy Leonid Myasinnin kojylymy zhatady 1914 atty pantomima kojylymynda Belgiyanyn rolin ojnajdy Bul kojylym Mariindik teatrda 1915 zh 6 kantarynda algash korsetildi kojylym avtory zhene rezhissery S M Volkonskij Bul kojylym Birinshi dүniezhүzilik sogys bastalganda oz zhumysyn toktatuga mezhbүr bolgan Ritmdik gimnastika kurstarynyn tүlep ushu keshi boldy 1917 zhyly Karsavina britandyk diplomat Genri Bryuska turmyska shygyp 1918 zhyly onymen birge Londonga koship ketedi Koship zhүrgeninde de Tamara Dyagilevtin orys baletimen birge gastroldik issaparlaryn toktatpaj ustazdykpen de ajnalysty Sonymen katar 1920 zhyldardyn basynda balerina Ұlybritaniya men Germaniyada tүsirilgen birneshe mylkau filmderdegi epizodtarda ojnajdy Olardyn ishinde Leni Rifenshtal ojnagan Sululykka bastar zhol orys Put k sile i krasote 1925 filmi de bar 1930 1955 zhyldary Karsavina Patshalyk bi akademiyasynyn vice prezidenti bolyp zhumys istedi Tamara Karsavina 1978 zhyldyn 26 mamyrynda London kalasynda dүnieden otti DerekkozderBolshaya sovetskaya enciklopediya Gl red A M Prohorov 3 e izd T 11 Italiya Kvarkush 1973 608 str ill 39 l ill i kart 1 karta vkl O lichnosti L P Karsavina K 125 letnemu yubileyu Muragattalgan 19 tamyzdyn 2019 zhyly ӘdebietterUkolova Yuliya Viktorovna iskusstvo Tamary Karsavinoj v anglijskij period eyo tvorchestva Vestnik Akademii russkogo baleta im A Ya Vaganovoj 2006 ISSN 1681 8962 15 s 88 111 Ukolova Yuliya Viktorovna Pedagogicheskaya deyatelnost Tamary Karsavinoj v kontekste razvitiya anglijskogo baletnogo teatra Vestnik Akademii russkogo baleta im A Ya Vaganovoj 2001 ISSN 1681 8962 9 s 151 157