Талғар ауданы – Алматы облысының оңтүстігінде орналасқан әкімшілік бөлік. 1969 жылы құрылған. Орталығы – Талғар қаласы.
Қазақстан ауданы | |
Талғар ауданы | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Облысы | |
Аудан орталығы | |
Ауылдық округтер саны | 10 |
Қалалық әкімдіктер саны | 1 |
Ауыл саны | 45 |
Қала саны | 1 |
Әкімі | Таңат Есенкелдіұлы Айдарбеков |
Аудан әкімдігінің мекенжайы | Талғар қаласы, Қонаев даңғылы, №65 |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 43°18′31″ с. е. 77°13′39″ ш. б. / 43.30861° с. е. 77.22750° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°18′31″ с. е. 77°13′39″ ш. б. / 43.30861° с. е. 77.22750° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты | 1969 |
Жер аумағы | 3,7 мың км² |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 240 022 адам (2023) |
Ұлттық құрамы | қазақтар (66,24%), орыстар (16,43%), ұйғырлар (9,52%), түріктер (2,4%), әзербайжандар (1,5%), күрдтер (0,76%), татарлар (0,54%), басқалары (2,61%) |
Сандық идентификаторлары | |
Пошта индексі | 041600-041627 |
Автомобиль коды | 05 |
Талғар ауданының әкімдігі | |
|
Географиялық орны
Солтүстігінде Қонаев қаласымен, шығысында Еңбекшіқазақ ауданымен, батысында Іле, Қарасай аудандарымен және Алатау, Алматы қалаларымен, оңтүстігінде Кеген ауданымен шектеседі.
Аудан Іле Алатауының солтүстік баурайында орналасқан. Аймақтың климаты шұғыл континенталды, жазы ыстық және қысы суық. Топырақтары негізінен қара каштан, олар оңтүстік бөлігінде қара топырақтармен алмастырылған. Аудан жерінде мұздықтардан бастап жартылай шөлді аймақтарға дейінгі ландшафттар қалыптасқан. Пайдалы қазбалардан тас, гранит, құм, қиыршық тас және саз кен орындары бар.
Облыс аумағында ерекше қорғалатын Алматы ұлттық қорығы, Іле Алатауы ұлттық паркінің бөлігі бар.
Халқы
1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|
78211 | ▲89543 | ▲91545 | ▲132692 | ▲161724 | ▲228232 |
Аудан халқының саны 196 567 адам (2019), ұлттық құрамы: қазақтар (63,77%), орыстар (18,25%), ұйғырлар (9,69%), түріктер (2,57%), әзербайжандар (1,60%), күрдтер (0,77%), татарлар (0,56%), корейлер (0,44%), немістер (0,42%), өзбектер (0,36%), гректер (0,30%), украиндар (0,20%), қырғыздар (0,18%), поляктар (0,12%), шешендер (0,13%), дүңгендер (0,02%), беларустар (0,03%), басқалары (0,59%).
Әкімшілік бөлінісі
46 елді мекен 1 қалалық әкімдік және 10 ауылдық округке біріктірілген:
Әкімшілік бірлік | Орталығы | Елді мекендері | Халқы (2021) |
---|---|---|---|
Алатау ауылдық округі | Қызылқайрат ауылы | 9 | ▲15982 |
Белбұлақ ауылдық округі | Белбұлақ ауылы | 3 | ▲17867 |
Бесағаш ауылдық округі | Бесағаш ауылы | 2 | ▲16824 |
Бесқайнар ауылдық округі | Бесқайнар ауылы | 2 | ▲ 2961 |
Гүлдала ауылдық округі | Гүлдала ауылы | 3 | ▲11876 |
Кеңдала ауылдық округі | Кеңдала ауылы | 4 | ▲22843 |
Қайнар ауылдық округі | Еркін ауылы | 10 | ▲12633 |
Нұра ауылдық округі | Нұра ауылы | 4 | ▲9335 |
Панфилов ауылдық округі | Панфилово ауылы | 7 | ▲31447 |
Талғар қалалық әкімдігі | Талғар қаласы | 1 | ▲63883 |
Тұздыбастау ауылдық округі | Тұздыбастау ауылы | 1 | ▲21693 |
ЖАЛПЫ САНЫ | — | 46 | ▲227344 |
Туризм нысандары
Алматы ұлттық қорығы, Талғар шыңы (5017м), Нұрсұлтан шыңы (4376м), Молодежный шыңы (4147м), Амангелді шыңы (3970м).
Спорттық шыңдалу нысандары
- Табаған спорт және демалыс жүйесі.
- Ақбұлақ кешені - Қазақстан ұлттық бокс, футбол жастар құрамасы, алматылық Алматы хоккей клубы, биатлоншылар жаттығатын, жарысатын кешенді орын.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Қазақстан почталық индекстері
- Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Talgar audany Almaty oblysynyn ontүstiginde ornalaskan әkimshilik bolik 1969 zhyly kurylgan Ortalygy Talgar kalasy Қazakstan audanyTalgar audanyӘkimshiligiOblysyAlmaty oblysyAudan ortalygyTalgarAuyldyk okrugter sany10Қalalyk әkimdikter sany1Auyl sany45Қala sany1ӘkimiTanat Esenkeldiuly AjdarbekovAudan әkimdiginin mekenzhajyTalgar kalasy Қonaev dangyly 65Tarihy men geografiyasyKoordinattary43 18 31 s e 77 13 39 sh b 43 30861 s e 77 22750 sh b 43 30861 77 22750 G O Ya Koordinattar 43 18 31 s e 77 13 39 sh b 43 30861 s e 77 22750 sh b 43 30861 77 22750 G O Ya Қurylgan uakyty1969Zher aumagy3 7 myn km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny240 022 adam 2023 Ұlttyk kuramykazaktar 66 24 orystar 16 43 ujgyrlar 9 52 tүrikter 2 4 әzerbajzhandar 1 5 kүrdter 0 76 tatarlar 0 54 baskalary 2 61 Sandyk identifikatorlaryPoshta indeksi041600 041627Avtomobil kody05Talgar audanynyn әkimdigiGeografiyalyk ornySoltүstiginde Қonaev kalasymen shygysynda Enbekshikazak audanymen batysynda Ile Қarasaj audandarymen zhәne Alatau Almaty kalalarymen ontүstiginde Kegen audanymen shektesedi Audan Ile Alatauynyn soltүstik baurajynda ornalaskan Ajmaktyn klimaty shugyl kontinentaldy zhazy ystyk zhәne kysy suyk Topyraktary negizinen kara kashtan olar ontүstik boliginde kara topyraktarmen almastyrylgan Audan zherinde muzdyktardan bastap zhartylaj sholdi ajmaktarga dejingi landshafttar kalyptaskan Pajdaly kazbalardan tas granit kum kiyrshyk tas zhәne saz ken oryndary bar Oblys aumagynda erekshe korgalatyn Almaty ulttyk korygy Ile Alatauy ulttyk parkinin boligi bar Halky1970 1979 1989 1999 2009 2021 78211 89543 91545 132692 161724 228232 Audan halkynyn sany 196 567 adam 2019 ulttyk kuramy kazaktar 63 77 orystar 18 25 ujgyrlar 9 69 tүrikter 2 57 әzerbajzhandar 1 60 kүrdter 0 77 tatarlar 0 56 korejler 0 44 nemister 0 42 ozbekter 0 36 grekter 0 30 ukraindar 0 20 kyrgyzdar 0 18 polyaktar 0 12 sheshender 0 13 dүngender 0 02 belarustar 0 03 baskalary 0 59 Әkimshilik bolinisi46 eldi meken 1 kalalyk әkimdik zhәne 10 auyldyk okrugke biriktirilgen Әkimshilik birlik Ortalygy Eldi mekenderi Halky 2021 Alatau auyldyk okrugi Қyzylkajrat auyly 9 15982Belbulak auyldyk okrugi Belbulak auyly 3 17867Besagash auyldyk okrugi Besagash auyly 2 16824Beskajnar auyldyk okrugi Beskajnar auyly 2 2961Gүldala auyldyk okrugi Gүldala auyly 3 11876Kendala auyldyk okrugi Kendala auyly 4 22843Қajnar auyldyk okrugi Erkin auyly 10 12633Nura auyldyk okrugi Nura auyly 4 9335Panfilov auyldyk okrugi Panfilovo auyly 7 31447Talgar kalalyk әkimdigi Talgar kalasy 1 63883Tuzdybastau auyldyk okrugi Tuzdybastau auyly 1 21693ZhALPY SANY 46 227344Turizm nysandaryAlmaty ulttyk korygy Talgar shyny 5017m Nursultan shyny 4376m Molodezhnyj shyny 4147m Amangeldi shyny 3970m Sporttyk shyndalu nysandaryTabagan sport zhәne demalys zhүjesi Akbulak kesheni Қazakstan ulttyk boks futbol zhastar kuramasy almatylyk Almaty hokkej kluby biatlonshylar zhattygatyn zharysatyn keshendi oryn DerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Қazakstan pochtalyk indeksteri Zhetisu enciklopediya Almaty Arys baspasy 2004 zhyl 712 bet 48 bet tүrli tүsti suretti zhapsyrma ISBN 9965 17 134 3 Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary