Табиғат зоналары - Табиғат зоналарын ең негізгі сыртқы факторлар қалыптастырады. Олар көп жағдайда күн жылуының таралуына (яғни географиялық ендікке) тәуелді. Тағы бір фактор - аумақтың ылғалдылығының әртүрлілігі. Жылу мен ылғалдың арақатынасы нәтижесінде әр түрлі табиғи зоналар пайда болады. Мәселен, аумаққа күн жылуы көп түссе, оның біраз ылғалдылығы жеткіліксіз (К=0,3) болса, онда шөлді аймақтар пайда болады. Әрбір зона өзіне тән климатымен, топырағымен, өсімдік және жануарлар дүниесімен ерекшеленеді. Кейде бір зонаның ішінде басқа зоналарға ұқсас жеке үлескілер де кездеседі.
Табиғат зоналардың түстік белгілеулері: | ||||
Арктикалық шөл Тундра Тайга Аралас, жапырақты ормандар | Орманды дала, дала Муссондық ормандар Қатты жапырақты ормандар Тропиктік ормандар | |||
Шөл Шөлейт Құрғақ дала Жартылай құрғақ шөл | Саванна Саванналық ормандар Құрғақ тропиктік ормандар Ылғалды тропиктік ормандар | |||
Тау тундрасы Тау ормандары |
Қазақстанның жазық бөлігінде солтүстіктен оңтүстікке қарай бірте-бірте орманды дала, дала, шөлейт және шөл зоналары ауысып отырады. Сонымен бірге бұл зоналарда топырақ және өсімдік жамылғысы батыстан шығысқа қарай да өзгереді. Оның себебі осы бағытта климаттың континенттігі артады. Республиканың биік таулы аудандарында зоналар биіктікке байланысты (зоналар немесе биіктік белдеулері) ауысып отырады.
Дереккөздер
- Қазақстанньң физикалық географиясы, Алматы: Атамұра, 2008. ISBN 9965-34-809-Х
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tabigat zonalary Tabigat zonalaryn en negizgi syrtky faktorlar kalyptastyrady Olar kop zhagdajda kүn zhyluynyn taraluyna yagni geografiyalyk endikke tәueldi Tagy bir faktor aumaktyn ylgaldylygynyn әrtүrliligi Zhylu men ylgaldyn arakatynasy nәtizhesinde әr tүrli tabigi zonalar pajda bolady Mәselen aumakka kүn zhyluy kop tүsse onyn biraz ylgaldylygy zhetkiliksiz K 0 3 bolsa onda sholdi ajmaktar pajda bolady Әrbir zona ozine tәn klimatymen topyragymen osimdik zhәne zhanuarlar dүniesimen erekshelenedi Kejde bir zonanyn ishinde baska zonalarga uksas zheke үleskiler de kezdesedi Tabigat zonalardyn tүstik belgileuleri Arktikalyk shol Tundra Tajga Aralas zhapyrakty ormandar Ormandy dala dala Mussondyk ormandar Қatty zhapyrakty ormandar Tropiktik ormandar Shol Sholejt Қurgak dala Zhartylaj kurgak shol Savanna Savannalyk ormandar Қurgak tropiktik ormandar Ylgaldy tropiktik ormandar Tau tundrasy Tau ormandary Қazakstannyn zhazyk boliginde soltүstikten ontүstikke karaj birte birte ormandy dala dala sholejt zhәne shol zonalary auysyp otyrady Sonymen birge bul zonalarda topyrak zhәne osimdik zhamylgysy batystan shygyska karaj da ozgeredi Onyn sebebi osy bagytta klimattyn kontinenttigi artady Respublikanyn biik tauly audandarynda zonalar biiktikke bajlanysty zonalar nemese biiktik beldeuleri auysyp otyrady DerekkozderҚazakstannn fizikalyk geografiyasy Almaty Atamura 2008 ISBN 9965 34 809 H Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet