Спинтроника (Спиндік электроника, ағылш. spintronics) — қатты денелі заттардағы, көбінесе ферромагнетик-парамагнетик және ферромагнетик-асқынөткізгіш гетероқұрылыстағы спиндік ток тасымалдауды (спин-поляризацияланған тасымалдауды) зерттейтін кванттық электроника бөлімі.
Бұндай гетероқұрылыстарда спин-поляризацияланған электрондар () көзі болып өткізгіш ферромагнетик (өткізгіш немесе жартылай өткізгіш) болып табылады. Ол магнитталған күйінде кенетті, спинді реттелген заряд тасымалдаушы бола алады; ферромагниттік жартылай өткізгіштерде спиндік поляризация деңгейі металлдан қарағанда(10 %-ке дейін) жоғары болады (100 %-ке дейін). Сыртқы магнит өрісінде өткізгіш зонасының ыдырау нәтижесінде екі зеемандық энергетикалық деңгейасты деңгейлердің пайда болуы мүмкін. Осындай жартылай өткізгішке спин-поляризацияланған электрондарды енгізу кезде жоғарғы деңгейге де, төменгі деңгейге де басқарылатын ауысу жасауға болады, нәтижесінде, көбінесе, мекенділеушілер инверсиясын жасауға мүмкіндік береді, сәйкесінше, когерентті электромагнитті сәулеленудің оның магниттік өріс жиілігін басқару генерациясын тудыруға болады.
Басқа эффектілер изолацияланған ферромагниттікпен джозефсондық ауысу кезінде пайда болады: бұл жағдайда сыртқы магнит өріс көмегімен туннельденуді басқаруға мүмкіндік туады.
Қолданылуы
- Электрлік энергияны тұрақты магнитті өріске және керісінше айналдыратын жоқ қатты денелі аккумулятор (тұрақты магнитті ток беру арқылы магниттайды, а кері үрдісте ток алады — кезінде макродеңгейде қозғалмайтын бөліктерсіз теория тұрғысынан да мүмкін емес болатын; бірақ та теориямен ешқандай қарама-қайшылық жоқ, себебі аккумулятордағы қозғалатын ток бөліктері спин-поляризацияланған токтарды тасымалдаушы болып табылады).
- Электронды компонентттер:
- STT-RAM жады ( RAM), тректікжад.
- ,ол өз алдында «ферромагнетик — кремний — ферромагнетик — кремний премиссияларымен» қабаттасқан құрылысты. Бірінші ферромагнитті қабаттан өткен соң электр тогы ие болады, және кремний қабатынан өту барысында біраз сақталады (2007 жылғы ең жоғарғы дәрежелі шама — −73 °C температурасы және кремнийдің 350 мкм қалыңдығы кезінде электрондардың 37 % -нде спин-поляризациясы сақталды), нәтижесінде ферромагнетиктің екі магнит өріс қабатының орналасуын өзгерту арқылы шығыста спиндік токтың шамасын басқаруға мүмкіндік береді.
- Логикалық схемалар, олар заманауи қарағанда үлкен жылдамдығымен (сигналдың тежелу уақыты 1 нс-тан аз), аз жылу шығаруымен (вентиль жылу шығаруы 10−17 Дж) және ионизация сәулеленуінен тәуелсіздігімен ерекшеленеді.
Дереккөздер
- Prinz G.A. Spin-polarized transport. , 1995. Vol.48..№ 4. P.353.
- Рязанов В. В. Джозефсоновский π -контакт сверхпроводник-ферромагнетик-сверхпроводник как элемент квантового бита. УФН, 1999. Т.169. № 8. С.920.
- Maekawa S. (Ed) Concepts in Spin Electronics, 2006
Сыртқы сілтемелер
- Спинтроника на Компьютерре Мұрағатталған 3 мамырдың 2008 жылы.
Бұл — физика бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Spintronika Spindik elektronika agylsh spintronics katty deneli zattardagy kobinese ferromagnetik paramagnetik zhәne ferromagnetik askynotkizgish geterokurylystagy spindik tok tasymaldaudy spin polyarizaciyalangan tasymaldaudy zerttejtin kvanttyk elektronika bolimi Bundaj geterokurylystarda spin polyarizaciyalangan elektrondar kozi bolyp otkizgish ferromagnetik otkizgish nemese zhartylaj otkizgish bolyp tabylady Ol magnittalgan kүjinde kenetti spindi rettelgen zaryad tasymaldaushy bola alady ferromagnittik zhartylaj otkizgishterde spindik polyarizaciya dengeji metalldan karaganda 10 ke dejin zhogary bolady 100 ke dejin Syrtky magnit orisinde otkizgish zonasynyn ydyrau nәtizhesinde eki zeemandyk energetikalyk dengejasty dengejlerdin pajda boluy mүmkin Osyndaj zhartylaj otkizgishke spin polyarizaciyalangan elektrondardy engizu kezde zhogargy dengejge de tomengi dengejge de baskarylatyn auysu zhasauga bolady nәtizhesinde kobinese mekendileushiler inversiyasyn zhasauga mүmkindik beredi sәjkesinshe kogerentti elektromagnitti sәulelenudin onyn magnittik oris zhiiligin baskaru generaciyasyn tudyruga bolady Baska effektiler izolaciyalangan ferromagnittikpen dzhozefsondyk auysu kezinde pajda bolady bul zhagdajda syrtky magnit oris komegimen tunneldenudi baskaruga mүmkindik tuady ҚoldanyluyElektrlik energiyany turakty magnitti oriske zhәne kerisinshe ajnaldyratyn zhok katty deneli akkumulyator turakty magnitti tok beru arkyly magnittajdy a keri үrdiste tok alady kezinde makrodengejde kozgalmajtyn boliktersiz teoriya turgysynan da mүmkin emes bolatyn birak ta teoriyamen eshkandaj karama kajshylyk zhok sebebi akkumulyatordagy kozgalatyn tok bolikteri spin polyarizaciyalangan toktardy tasymaldaushy bolyp tabylady Elektrondy komponenttter STT RAM zhady RAM trektikzhad ol oz aldynda ferromagnetik kremnij ferromagnetik kremnij premissiyalarymen kabattaskan kurylysty Birinshi ferromagnitti kabattan otken son elektr togy ie bolady zhәne kremnij kabatynan otu barysynda biraz saktalady 2007 zhylgy en zhogargy dәrezheli shama 73 C temperaturasy zhәne kremnijdin 350 mkm kalyndygy kezinde elektrondardyn 37 nde spin polyarizaciyasy saktaldy nәtizhesinde ferromagnetiktin eki magnit oris kabatynyn ornalasuyn ozgertu arkyly shygysta spindik toktyn shamasyn baskaruga mүmkindik beredi Logikalyk shemalar olar zamanaui karaganda үlken zhyldamdygymen signaldyn tezhelu uakyty 1 ns tan az az zhylu shygaruymen ventil zhylu shygaruy 10 17 Dzh zhәne ionizaciya sәulelenuinen tәuelsizdigimen erekshelenedi DerekkozderPrinz G A Spin polarized transport 1995 Vol 48 4 P 353 Ryazanov V V Dzhozefsonovskij p kontakt sverhprovodnik ferromagnetik sverhprovodnik kak element kvantovogo bita UFN 1999 T 169 8 S 920 Maekawa S Ed Concepts in Spin Electronics 2006Syrtky siltemelerSpintronika na Kompyuterre Muragattalgan 3 mamyrdyn 2008 zhyly Bul fizika bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz