Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сопылық немесе тасаууф(араб.: تصوّف, taṣawwuf) — зуһд (аскетизм), жақсылықтармен әшекейлену, нәпсіні тазарту және рухтың дәрежесін көтеру. Тасаууф ғылымы — сопылықты ұстанатын адамдардың сенімдерінің жинағы және олардың оңаша халінде және жиындарда ұстанатын әдептері. Сопылық — дүниеден безуге, нәпсіні есептеуге, тәнге қатысы бар нәрселерден бет бұруға, нәпсіні тазалауға, Аллаһ тағалаға мағрифатқа немесе хақиқатқа иман келтіру арқылы қосылу (араб.: فناء — нирвана) дәрежесіне жетуге ұмтылысқа негізделген өмір салты. Сопылықты ұстанушыны сопы (араб.: صوفي, суфий) деп атайды. Сопылар өздерін Мұхаммед пайғамбар ﷺ Жәбірейіл хадисінде айтқан ихсанды жүзеге асырушылар санайды.
Классикалық сопы ғалымдар сопылықты «мақсаты жүректі қайтару мен Аллаһтан басқа заттардан бұру» деп анықтаған. Дарқауи тариқатының (ағыл.) сопылық ұстазы Ахмад ибн Аджиба (ағыл.) сопылық «сол арқылы Құдайдың ішкі болмысының құзырында қалай саяхаттауды, ластықтан тазалануды, жақсы қасиеттермен әсемдеуді білуге болатын ғылым» деген.
Классикалық сопылар зікірге құлшыныспен және аскетизммен ерекшеленетін болған. Сопылықтың ізбасарлары ерте Умәйя халифатының кезіндегі дүниеге деген құлшынысқа реакция ретінде пайда болған. Сопылық мыңжылдықтар бойы көптеген мәдениеттердің әсерін басынан өткізіп, бастапқыда араб тілімен, содан кейін парсы, түрік және басқа да ондаған тілдерде ойларын білдіреді. Сунниттік немесе шииттік боп келетін сопылық тариқаттарының түп негізі Мұхаммед пайғамбардың ﷺ күйеу баласы Әли ибн Әбу Талибке дейін жетеді деп саналады. Тек Нақшбандийа тариқаты ғана өз негізін Әбу Бәкірден бастайды
Терминнің этимологиясы мен шығу тегі
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
«Сопылық» терминінің екі шығу тегі бар деп тұжырымдалады. Бұл сөздің түбірі арабтың «сафа» (араб.: صفا, тазалық) сөзімен байланысты деген пікір бар. Басқалар бұл сөз арабтың «суф» (араб.: صوف, жүн) сөзінен шығып, ертедегі сопылардың жүннен тоқылған киім үлгілерін білдіреді деп санайды.
Негізгі сенімдері
| | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Барлық мұсылмандар өздерін Аллаһқа баратынына сеніп, өлімнен және Қияметтен кейін жұмақта орын алуға ұмтылғанымен, сопылар Құдайдың болмысын тану және оған жақындау бұл өмірде де мүмкін деп санайды. Сопылардың басты мақсаты Аллаһтың разылығын іздеп, адамның бастапқы халін () қалпына келтіру деп саналады.
Тағылым
| | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Сопылық жолына түсу үшін оқушы өзіне ұстаз табу керек, себебі бұл оқушының дәрежесінің өсуіне қажетті шарт. Ұстаз оқытуға құқылы болу үшін басқа шейхтан рұқсат қағазын (Иджаза (ағыл.)) алу керек. Ұстаздан шәкіртке жалғасатын бұл тізбек Силсилә (ағыл.) деп аталады.
Тарихы
Шығу тегі
| | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бастапқыда сопылық тек қана Исламның интернализациясы ретінде қарастырылды. Бір пікір бойынша сопылық негізін Құраннан, оны оқып, терең ойланудан бастау алады. Басқалар сопылықты Мұхаммед пайғамбарға ﷺ еру, сол арқылы Аллаһқа жақындаудан басталған дейді. Бұдан қарапайымырақ теорияларға сәйкес мұсылмандардың елдерді көптеп жаулап алуы христиан монахтары мен тақуаларды мұсылман қоластына әкелді. Олар көптеген ғасырлар бойы белсенді рухани өмірмен өмір сүріп, олардың әдіс-тәсілдері сопылықтың негізін қалаған тақуа мұсылмандарға әсер еткен.
Дереккөздер
- تصوّف — «Муғджам әл-уасит» (ар.)
- تصوّف — «Заманауи араб тілі» сөздігі (ар.)
- «Сахих Муслим»
- Ahmed Zarruq, Zaineb Istrabadi, Hamza Yusuf Hanson—"The Principles of Sufism". Amal Press. 2008.
- An English translation of 's biography has been published by Fons Vitae.
- Hawting Gerald R. The first dynasty of Islam: The Umayyad Caliphate AD 661-750 — , 2000. — ISBN 0-415-24073-5. See Google book search.
- Rehearing Quran in open Translation Мұрағатталған 13 шілденің 2011 жылы. Neil Douglas-Klotz
- Kabbani Muhammad Hisham Classical Islam and the Naqshbandi Sufi Tradition — Islamic Supreme Council of America, 2004. — P. 557. — ISBN 1-930409-23-0.
- Sufism, Sufis, and Sufi Orders: Sufism's Many Paths
- Abdullah Nur ad-Din Durkee, The School of the Shadhdhuliyyah, Volume One: Orisons, ISBN 977-00-1830-9
- IslamOnline.net[]
- Massignon, Louis. Essai sur les origines du lexique technique de la mystique musulmane. Paris: Vrin, 1954. p. 104.
- Imam Birgivi, The Path of Muhammad, WorldWisdom, ISBN 0-941532-68-2
- Hodgson Marshall G.S. The Venture of Islam, Vol 1: The Classical Age of Islam — Chicago and London: University of Chicago Press, 1958. — P. 394.
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sopylyk nemese tasauuf arab تصو ف taṣawwuf zuһd asketizm zhaksylyktarmen әshekejlenu nәpsini tazartu zhәne ruhtyn dәrezhesin koteru Tasauuf gylymy sopylykty ustanatyn adamdardyn senimderinin zhinagy zhәne olardyn onasha halinde zhәne zhiyndarda ustanatyn әdepteri Sopylyk dүnieden bezuge nәpsini esepteuge tәnge katysy bar nәrselerden bet buruga nәpsini tazalauga Allaһ tagalaga magrifatka nemese hakikatka iman keltiru arkyly kosylu arab فناء nirvana dәrezhesine zhetuge umtylyska negizdelgen omir salty Sopylykty ustanushyny sopy arab صوفي sufij dep atajdy Sopylar ozderin Muhammed pajgambar ﷺ Zhәbirejil hadisinde ajtkan ihsandy zhүzege asyrushylar sanajdy Klassikalyk sopy galymdar sopylykty maksaty zhүrekti kajtaru men Allaһtan baska zattardan buru dep anyktagan Darkaui tarikatynyn agyl sopylyk ustazy Ahmad ibn Adzhiba agyl sopylyk sol arkyly Қudajdyn ishki bolmysynyn kuzyrynda kalaj sayahattaudy lastyktan tazalanudy zhaksy kasiettermen әsemdeudi biluge bolatyn gylym degen Klassikalyk sopylar zikirge kulshynyspen zhәne asketizmmen erekshelenetin bolgan Sopylyktyn izbasarlary erte Umәjya halifatynyn kezindegi dүniege degen kulshynyska reakciya retinde pajda bolgan Sopylyk mynzhyldyktar bojy koptegen mәdenietterdin әserin basynan otkizip bastapkyda arab tilimen sodan kejin parsy tүrik zhәne baska da ondagan tilderde ojlaryn bildiredi Sunnittik nemese shiittik bop keletin sopylyk tarikattarynyn tүp negizi Muhammed pajgambardyn ﷺ kүjeu balasy Әli ibn Әbu Talibke dejin zhetedi dep sanalady Tek Nakshbandija tarikaty gana oz negizin Әbu Bәkirden bastajdyTerminnin etimologiyasy men shygu tegiBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Sopylyk termininin eki shygu tegi bar dep tuzhyrymdalady Bul sozdin tүbiri arabtyn safa arab صفا tazalyk sozimen bajlanysty degen pikir bar Baskalar bul soz arabtyn suf arab صوف zhүn sozinen shygyp ertedegi sopylardyn zhүnnen tokylgan kiim үlgilerin bildiredi dep sanajdy Negizgi senimderiBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Shejh Ruknuddin Әbul Fathtyn agyl Pәkistannyn Multan audanyndagy mazary Barlyk musylmandar ozderin Allaһka baratynyna senip olimnen zhәne Қiyametten kejin zhumakta oryn aluga umtylganymen sopylar Қudajdyn bolmysyn tanu zhәne ogan zhakyndau bul omirde de mүmkin dep sanajdy Sopylardyn basty maksaty Allaһtyn razylygyn izdep adamnyn bastapky halin kalpyna keltiru dep sanalady TagylymBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Sopylyk zholyna tүsu үshin okushy ozine ustaz tabu kerek sebebi bul okushynyn dәrezhesinin osuine kazhetti shart Ұstaz okytuga kukyly bolu үshin baska shejhtan ruksat kagazyn Idzhaza agyl alu kerek Ұstazdan shәkirtke zhalgasatyn bul tizbek Silsilә agyl dep atalady TarihyShygu tegi Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bastapkyda sopylyk tek kana Islamnyn internalizaciyasy retinde karastyryldy Bir pikir bojynsha sopylyk negizin Қurannan ony okyp teren ojlanudan bastau alady Baskalar sopylykty Muhammed pajgambarga ﷺ eru sol arkyly Allaһka zhakyndaudan bastalgan dejdi Budan karapajymyrak teoriyalarga sәjkes musylmandardyn elderdi koptep zhaulap aluy hristian monahtary men takualardy musylman kolastyna әkeldi Olar koptegen gasyrlar bojy belsendi ruhani omirmen omir sүrip olardyn әdis tәsilderi sopylyktyn negizin kalagan takua musylmandarga әser etken Derekkozderتصو ف Mugdzham әl uasit ar تصو ف Zamanaui arab tili sozdigi ar Sahih Muslim Ahmed Zarruq Zaineb Istrabadi Hamza Yusuf Hanson The Principles of Sufism Amal Press 2008 An English translation of s biography has been published by Fons Vitae Hawting Gerald R The first dynasty of Islam The Umayyad Caliphate AD 661 750 2000 ISBN 0 415 24073 5 See Google book search Rehearing Quran in open Translation Muragattalgan 13 shildenin 2011 zhyly Neil Douglas Klotz Kabbani Muhammad Hisham Classical Islam and the Naqshbandi Sufi Tradition Islamic Supreme Council of America 2004 P 557 ISBN 1 930409 23 0 Sufism Sufis and Sufi Orders Sufism s Many Paths Abdullah Nur ad Din Durkee The School of the Shadhdhuliyyah Volume One Orisons ISBN 977 00 1830 9 IslamOnline net Massignon Louis Essai sur les origines du lexique technique de la mystique musulmane Paris Vrin 1954 p 104 Imam Birgivi The Path of Muhammad WorldWisdom ISBN 0 941532 68 2 Hodgson Marshall G S The Venture of Islam Vol 1 The Classical Age of Islam Chicago and London University of Chicago Press 1958 P 394 Tagy karanyzTarikat Zuһd Nakshbandija tarikaty Habashiler Ibn Arabi