Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Басқа мағыналар үшін Аюқұлақ деген бетті қараңыз.Сиырқұйрық, сырғын, немесе аюкұлақ (лат. Verbascum) — сабынкөктер тұқымдасына жататын екі не көп жылдық өсімдіктер туысы.
| Сиырқұйрық | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Verbascum sinuatum | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||
| 360 түрі белгілі |
Сиырқұйрық (лат. Verbascum songarіcum) — сабынкөктер тұқымдасы, аюқұлақ туысына жататын екі жылдық шөптесін өсімдік. Батыс, Шығыс және шабындықты, далалы жерлерінде, тау бөктеріндегі шалғындарда, тастақты тау баурайында, өзен аңғарларында өседі. Биікт. 50 — 150 см. Сабағы түзу, түп жағы қырлы, жоғары жағы бұтақтанған. Жапырағы бүтін жиекті, таспа пішіндес. 3 — 6 сары гүлдері сыпыртқы гүлшоғырын құрайды. Мамыр — маусымда гүлдеп, тамыз айында жеміс салады. — қорапша. Сиырқұйрықтың құрамында сапонин алкалоиды бар, улы өсімдік.
Аюқұлақ (Verbascum) — Еуразия мен Солт. Африканың қоңыржай белдеулерінде өсетін 300-ге жуық түрі белгілі. Қазақстанда құмды жерлерде, көгалды алаңда, шалғында, өзен-көл жағасында, жол жиегінде өсетін 9 түрі кездеседі. Кең тараған түрінің бірі – кәдімгі А. (V. thapsus). Биікт. 50 – 125 см, тік өскен сабағы мен бүтін жиекті жапырақтарын бозғылт қалың түк басқан. Тамырына жақын орналасқан жапырақтарының түрі сопақтау, ұз. 10 – 30 см, көлд. 3 – 8 см болады. Сары түсті гүлдері шашақ шоғырлана орналасады. Жемісі – қорапша. Маусым – шілде айларында гүлдейді, шілде – тамызда жеміс береді. А. – улы, дәрілік өсімдіктер. Гүлінен, жапырағынан алынған ұнтақ пен тұнбаны әр түрлі ауруларды емдеуге пайдаланады. Жапырағынан қайнатып алынған тұнбаны суалған сиырларға береді. Тұқымын тышқан улауға қолданады. Кейбір түрлері үшін өсіріледі.
Түрлері
- Verbascum thapsus – ,
- Verbascum songaricum – , жоңғар аюқұлағы
- Verbascum speciosum –
- Verbascum phlomoides –
- Verbascum phoeniceum –
Пайдаланылған cілтемелер
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Ayukulak degen betti karanyz Siyrkujryk syrgyn nemese ayukulak lat Verbascum sabynkokter tukymdasyna zhatatyn eki ne kop zhyldyk osimdikter tuysy SiyrkujrykVerbascum sinuatumDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy SabynkokterTajpasy Tegi Verbascum Karl Linnejtүrleri360 tүri belgili Siyrkujryk lat Verbascum songaricum sabynkokter tukymdasy ayukulak tuysyna zhatatyn eki zhyldyk shoptesin osimdik Batys Shygys zhәne shabyndykty dalaly zherlerinde tau bokterindegi shalgyndarda tastakty tau baurajynda ozen angarlarynda osedi Biikt 50 150 sm Sabagy tүzu tүp zhagy kyrly zhogary zhagy butaktangan Zhapyragy bүtin zhiekti taspa pishindes 3 6 sary gүlderi sypyrtky gүlshogyryn kurajdy Mamyr mausymda gүldep tamyz ajynda zhemis salady korapsha Siyrkujryktyn kuramynda saponin alkaloidy bar uly osimdik Ayukulak Verbascum Euraziya men Solt Afrikanyn konyrzhaj beldeulerinde osetin 300 ge zhuyk tүri belgili Қazakstanda kumdy zherlerde kogaldy alanda shalgynda ozen kol zhagasynda zhol zhieginde osetin 9 tүri kezdesedi Ken taragan tүrinin biri kәdimgi A V thapsus Biikt 50 125 sm tik osken sabagy men bүtin zhiekti zhapyraktaryn bozgylt kalyn tүk baskan Tamyryna zhakyn ornalaskan zhapyraktarynyn tүri sopaktau uz 10 30 sm kold 3 8 sm bolady Sary tүsti gүlderi shashak shogyrlana ornalasady Zhemisi korapsha Mausym shilde ajlarynda gүldejdi shilde tamyzda zhemis beredi A uly dәrilik osimdikter Gүlinen zhapyragynan alyngan untak pen tunbany әr tүrli aurulardy emdeuge pajdalanady Zhapyragynan kajnatyp alyngan tunbany sualgan siyrlarga beredi Tukymyn tyshkan ulauga koldanady Kejbir tүrleri үshin osiriledi TүrleriVerbascum thapsus Verbascum songaricum zhongar ayukulagy Verbascum speciosum Verbascum phlomoides Verbascum phoeniceum Pajdalanylgan ciltemelerҚazak Enciklopediyasy 7 tom Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet