Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сабынкөктер тұқымдасы (лат. Scrophulariaceae) – қос жарнақты шөптесін өсімдіктер, ішінара бұта және шырмауық тәрізділер, көпшілік түрлері сапрофит, жартылай паразит және паразит болып келеді. Жер шарының барлық аймақтарында кездеседі, негізінен, қоңыржай және субтропиктік белдемдерде өсетін 250 туысы, 3 мыңнан астам түрі бар. Қазақстанда 23 туысқа бірігетін 170-тен аса түрі белгілі. Олар республиканың барлық облыстарында кездеседі. Сабынкөктер тұқымдасына жататын өсімдіктердің жапырақтары көбіне кезектесіп, кейбір түрлерінде қарама-қарсы не жеке-жеке орналасады. Гүлі қос жынысты, пішіні, құрылысы жағынан алуан түрлі болып келеді. Тостағаншасы ұзынды-қысқалы 4 — 5 тостағанша жапырақшалардан, күлтесі 4 не 5-тен тұтасып кеткен, пішіні дөңгелек не қос ерінді болады. Аталығы негізінен төртеу, аналығы жоғары жатынды, қос ұялы. Жемісі — көп тұқымды қорапша, сирек жидек тәрізді. Көптеген түрінің тұқымдары желмен тозаңданады, вегетативті көбейетін түрлері де кездеседі. Сабынкөктер тұқымдасының көпшілігі егістік пен шабындықтардың арам шөбі, кейбір түрлері улы болады, араларында балды және дәрілік түрлері де кездеседі. Қазақстанда өсетін 8 түрі (Бор сиякөгі, Жоңғар сабынкөгі, , Алатау бөденешөбі, Киікшөптес бөденешөп, Тарбағатай қандыгүлі, , ) Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.
| Сабынкөктер | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Scrophularia nodosa | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Тектері | ||||||||||||
| See text. |
Дереккөздер:
- Қазақ энциклопедиясы, 7 - том
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sabynkokter tukymdasy lat Scrophulariaceae kos zharnakty shoptesin osimdikter ishinara buta zhәne shyrmauyk tәrizdiler kopshilik tүrleri saprofit zhartylaj parazit zhәne parazit bolyp keledi Zher sharynyn barlyk ajmaktarynda kezdesedi negizinen konyrzhaj zhәne subtropiktik beldemderde osetin 250 tuysy 3 mynnan astam tүri bar Қazakstanda 23 tuyska birigetin 170 ten asa tүri belgili Olar respublikanyn barlyk oblystarynda kezdesedi Sabynkokter tukymdasyna zhatatyn osimdikterdin zhapyraktary kobine kezektesip kejbir tүrlerinde karama karsy ne zheke zheke ornalasady Gүli kos zhynysty pishini kurylysy zhagynan aluan tүrli bolyp keledi Tostaganshasy uzyndy kyskaly 4 5 tostagansha zhapyrakshalardan kүltesi 4 ne 5 ten tutasyp ketken pishini dongelek ne kos erindi bolady Atalygy negizinen torteu analygy zhogary zhatyndy kos uyaly Zhemisi kop tukymdy korapsha sirek zhidek tәrizdi Koptegen tүrinin tukymdary zhelmen tozandanady vegetativti kobejetin tүrleri de kezdesedi Sabynkokter tukymdasynyn kopshiligi egistik pen shabyndyktardyn aram shobi kejbir tүrleri uly bolady aralarynda baldy zhәne dәrilik tүrleri de kezdesedi Қazakstanda osetin 8 tүri Bor siyakogi Zhongar sabynkogi Alatau bodeneshobi Kiikshoptes bodeneshop Tarbagataj kandygүli Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen SabynkokterScrophularia nodosaDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy ScrophulariaceaeTekteriSee text Derekkozder Қazak enciklopediyasy 7 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet