Сарғалдақтар тұқымдасы (Ranunculaceae) — қос жарнақтыларға жататын бір не көп жылдық шөптесін өсімдіктердің тұқымдасы. Кейде бұта және шырмауық түрінде де кездеседі.
Сарғалдақтар тұқымдасы Қазбалық ауқымы: – | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ranunculus auricomus () | ||||||||
| ||||||||
Тұқымдас тармақтары | ||||||||
|
Таралуы
Жер шарында кең тараған 50-ден астам туысы, 1200-ге жуық (кей мәліметтерде 2000) түрі негізінен қоңыржай белдеулерде, салқын жерлерде және суда өседі. Қазақстанның барлық аймақтарында кездесетін 29 туысы, 185 түрі бар. Ішінде жиі кездесетіндері: сарғалдақ, бәрпі, тегеурінгүл, жанаргүл, т.б.
Ботаникалық сипаттамасы
Жапырақтары бүтін жиекті не тілімденген, жапырақ серіктері болмайды. Гүлі (сирек жағдайда дара жынысты) болады. Аталығы өте көп, гинецейі апокарпты (гүлдегі өзара тұтаспаған аналықтар жиынтығы). Жемісі — көп тұқымды жапырақша немесе көп жаңғақша. Тұқымы майлы.
Химиялық құрамы
Көп жылдық Сарғалдақтар тұқымдасының құрамында алкалоид және болғандықтан улы келеді. Сарғалдақтар тұқымдасының көпшілік түрі дәрілік өсімдіктер (жанаргүл, бәрпі, т.б.); әсемдік үшін де өсіріледі (шөмісгүл, тегеурінгүл, жібілген, т.б.).
Тұқымдас тектері
мәліметі бойынша, сарғалдақ тұқымдасына кіретін тектер:
Дереккөздер
- Kathleen B. Pigg and Melanie L. DeVore (2005), "Paleoactaea gen. nov. (Ranunculaceae) fruits from the Paleogene of North Dakota and the London Clay", American Journal of Botany 92: 1650–1659, :10.3732/ajb.92.10.1650
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sargaldaktar tukymdasy Ranunculaceae kos zharnaktylarga zhatatyn bir ne kop zhyldyk shoptesin osimdikterdin tukymdasy Kejde buta zhәne shyrmauyk tүrinde de kezdesedi Sargaldaktar tukymdasy Қazbalyk aukymy Ranunculus auricomus Dүniesi Өsimdikter unranked Қos zharnaktylarSaby SargaldakTukymdasy RanunculaceaeTukymdas tarmaktaryTaraluyZher sharynda ken taragan 50 den astam tuysy 1200 ge zhuyk kej mәlimetterde 2000 tүri negizinen konyrzhaj beldeulerde salkyn zherlerde zhәne suda osedi Қazakstannyn barlyk ajmaktarynda kezdesetin 29 tuysy 185 tүri bar Ishinde zhii kezdesetinderi sargaldak bәrpi tegeuringүl zhanargүl t b Botanikalyk sipattamasyZhapyraktary bүtin zhiekti ne tilimdengen zhapyrak serikteri bolmajdy Gүli sirek zhagdajda dara zhynysty bolady Atalygy ote kop gineceji apokarpty gүldegi ozara tutaspagan analyktar zhiyntygy Zhemisi kop tukymdy zhapyraksha nemese kop zhangaksha Tukymy majly Himiyalyk kuramyKop zhyldyk Sargaldaktar tukymdasynyn kuramynda alkaloid zhәne bolgandyktan uly keledi Sargaldaktar tukymdasynyn kopshilik tүri dәrilik osimdikter zhanargүl bәrpi t b әsemdik үshin de osiriledi shomisgүl tegeuringүl zhibilgen t b Tukymdas tekterimәlimeti bojynsha sargaldak tukymdasyna kiretin tekter Adonis Kalliantemum CalthaDerekkozderKathleen B Pigg and Melanie L DeVore 2005 Paleoactaea gen nov Ranunculaceae fruits from the Paleogene of North Dakota and the London Clay American Journal of Botany 92 1650 1659 10 3732 ajb 92 10 1650 Қazak Enciklopediyasy 7 tom Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet