Шамғали Харесұлы Сарыбаев (11.3.1893, қазіргі Батыс Қазақстан облысы Орда ауданы — 5.4.1958, Алматы) — ғалым, қазақ тілі әдіснамасының негізін салушылардың бірі, пед. ғыл. канд. (1943), доцент (1947).
Шамғали Харесұлы Сарыбаев | |
---|---|
Дүниеге келгені: | 1893 ж. наурыздың 11 Батыс Қазақстан облысы Орда ауданы |
Қайтыс болғаны: | 5 |
Ұлты: | қазақ |
Мансабы: | ғалым, қазақ тілі әдіснамасының негізін салушылардың бірі, пед. ғыл. канд. (1943), доцент (1947) |
Байұлы тайпасының Байбақты руының Бұғанай бөлімінен шыққан.
- Орынбордағы “Құсаиния” медресесін бітіріп, 1916 жылдан Түркістан маңындағы ауылдарда мұғалім, 1918 ж. Шымкентте уездік оқу-ағарту басқармасының бастығы болды.
- Шымкент қаласында тұңғыш рет педагогикалық курс ашып, қазақ тілінен сабақ берді, Ақтөбе майданында үгітші болды.
- 1919 — 20 жылдары Ташкенттегі Қазақ ағарту институтында сабақ берді.
- 1921 — 23 жылдары Алматыда қазақ педагогикалық техникумын ұйымдастырды.
- 1923 — 54 жылдары Ташкенттегі Орталық Азия коммунистік университетінде, Алматыдағы Қазақ журналистика институтында, Абай атындағы қазақ педагогикалық институтында, Қазақ мемл. университетінде дәріс оқыды.
- Қазақ тілі және оны оқыту әдістемесі, педагогика туралы 100-ге тарта ғылыми мақаласы, сондай-ақ он шақты монографиясы жарық көрген. Көп жылдар бойы қазақ, қарақалпақ ауыз әдебиеті материалдарын жинады. Жамбыл туралы алғаш рет мақала жазды (“Терме” журналы, 1925, ғ1). “Қазақ КСР халық ағарту ісінің үздігі” атағын алған, “Құрмет белгісі” орденімен (1954), көптеген медальмен марапатталған.
Ұрпақтары
Ұлдары: Болат Сарыбаев - танымал музыка аспаптарын зерттеуші, Шора Сарыбаев - лингвист-ғалым. Немерелері: Талғат Болатұлы Сарыбаев - композитор, - дипломат.
Шығармалары
- Еңбек және мектеп. Бастауыш мектептің үшінші жылына арналған оқу кітабы, А., 1930;
- Жаздырып үйретудің әдістері, Таш., 1932;
- Үшінші кластың ана тілі оқулығына методикалық нұсқаулар, А., 1955;
- Қазақ тілі методикасының кейбір мәселелері, А., 1956.
Сілтемелер
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- ҚУАНЫШҚЫЗЫ, Гүлмира. АЛАШҚА АЯН БОЛҒАН БІР АТАНЫҢ БАЛАЛАРЫ, Орда жұлдызы (24.09.2020). Тексерілді 1 ақпанның 2021.
- Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shamgali Haresuly Sarybaev 11 3 1893 kazirgi Batys Қazakstan oblysy Orda audany 5 4 1958 Almaty galym kazak tili әdisnamasynyn negizin salushylardyn biri ped gyl kand 1943 docent 1947 Shamgali Haresuly SarybaevDүniege kelgeni 1893 zh nauryzdyn 11 1893 03 11 131 zhas Batys Қazakstan oblysy Orda audanyҚajtys bolgany 5Ұlty kazakMansaby galym kazak tili әdisnamasynyn negizin salushylardyn biri ped gyl kand 1943 docent 1947 Bajuly tajpasynyn Bajbakty ruynyn Buganaj boliminen shykkan Orynbordagy Қusainiya medresesin bitirip 1916 zhyldan Tүrkistan manyndagy auyldarda mugalim 1918 zh Shymkentte uezdik oku agartu baskarmasynyn bastygy boldy Shymkent kalasynda tungysh ret pedagogikalyk kurs ashyp kazak tilinen sabak berdi Aktobe majdanynda үgitshi boldy 1919 20 zhyldary Tashkenttegi Қazak agartu institutynda sabak berdi 1921 23 zhyldary Almatyda kazak pedagogikalyk tehnikumyn ujymdastyrdy 1923 54 zhyldary Tashkenttegi Ortalyk Aziya kommunistik universitetinde Almatydagy Қazak zhurnalistika institutynda Abaj atyndagy kazak pedagogikalyk institutynda Қazak meml universitetinde dәris okydy Қazak tili zhәne ony okytu әdistemesi pedagogika turaly 100 ge tarta gylymi makalasy sondaj ak on shakty monografiyasy zharyk korgen Kop zhyldar bojy kazak karakalpak auyz әdebieti materialdaryn zhinady Zhambyl turaly algash ret makala zhazdy Terme zhurnaly 1925 g1 Қazak KSR halyk agartu isinin үzdigi atagyn algan Қurmet belgisi ordenimen 1954 koptegen medalmen marapattalgan ҰrpaktaryҰldary Bolat Sarybaev tanymal muzyka aspaptaryn zertteushi Shora Sarybaev lingvist galym Nemereleri Talgat Bolatuly Sarybaev kompozitor diplomat ShygarmalaryEnbek zhәne mektep Bastauysh mekteptin үshinshi zhylyna arnalgan oku kitaby A 1930 Zhazdyryp үjretudin әdisteri Tash 1932 Үshinshi klastyn ana tili okulygyna metodikalyk nuskaular A 1955 Қazak tili metodikasynyn kejbir mәseleleri A 1956 SiltemelerSarybaev Shora Shamgaliuly Sarybaev Bolat ShamgaliulyDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 ҚUANYShҚYZY Gүlmira ALAShҚA AYaN BOLҒAN BIR ATANYҢ BALALARY Orda zhuldyzy 24 09 2020 Tekserildi 1 akpannyn 2021 Қazak tili Enciklopediya Almaty Қazakstan Respublikasy Bilim mәdeniet zhәne densaulyk saktau ministrligi Қazakstan damu instituty 1998 zhyl 509 bet ISBN 5 7667 2616 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet