Сантьяго мен оның тұрғындары Сантьягода елдегі 15 млн халықтың 5 млн-нан астамы тұрады. Қала қарлы таулардың сақинасы ішінде орналасқан, бұнысымен Алматыны еске салады. Сантьягодан шығу үшін тауларда салынған ұзын туннельдерден жүріп өту керек. Чили астанасын көмкеріп жатқан таулар сақинасы мұнар проблемасын тудырды. Қыста газдану деңгейі 92—95%-ға дейін жетеді. Біздің түсінігіміз бойынша қыс жеткілікті түрде шартты құбылыс. Қыстағы температура +5°С-тан сирек төмен түседі. Наурыз болса, бұл Күздің бірінші айы, балалар қаңтардағы демалыстан кейін мектепке барады. Қадам басқан сайын сықасқан жеміс сөрелері кездеседі, мұнда қойылған жемістердің нақ жартысын қалай жеу керек екенін білмейсің. Қаланың орталығында төбесі орналасқан. Дәл осы жерде әдемі жерді көріп, найзасын жерге шаншып, осында қаланың негізін қалады. Қазір бұл көптеген окушылар мен ғашықтар жиналатын ашық аспан астындағы мұражай. "" президенттік сарайы Сантьягоның тура орталығында орналасқан, өз атауын бір заманда осында орналасқан монеталық сарайдан алған.
Қазіргі заманғы биік кеңселер мен қонақүйлердің қоршауында орналасқан сарғыш сұр екі қабатты сарай тұнжыраңқы көрінеді. Сарайды қарауылдық жандармерияның екі взводы тұрақты күзетеді. Күн сайын мұнда таңертеңгі сағат 10-нан 11-ге дейін көптеген халықтың назарын аударатын өте әдемі және патриоттық рәсім қараудың алмасуы болып өтеді. Өскери үрлемелі музыканың сүйемелдеуімен қадамдар жасаған жандармдарға қызыға қараған балалар өз ойларында әскери форма киіп, президент сарайының алдындағы алаңда қадамдарын жетілдірген де болар. Қоғам жалпы әскери адамдарға, ішінара жандармерияға құрметпен қарайды. Мен қорқыныштың шамалы үлесі араласқан бұл көзқарас та дұрыс шығар деп айткан болар едім. Мемлекетті танытатын жандармдардың өзі сенімді және байсалды қалпымен, мінсіз сыртқы бейнесімен басқаша ойлауға негіз бермейді. Сарай ішіндегі ұзын дәліздердің бірінде уақыттың ретіне қарай, ақ каррар мәрмәрінен жасалган Чилидің барлық президенттерінің бюсттері тұр. Олардың ішінде Сальвадор Альендо ғана кара мәрмардан жасалған. "Here бұлай?" — деген сұрауымызға: "Бізге бұл Чили тарихындағы үш кара жылдар болды, оны қандай да тілек білдірген жағдайда да, өмірден лақтырып тастауға болмайды", — деп жауап берді. Бізді бастап жүрген және мұнда Альенде кезінен бері жүмыс істейтін сарай хатшысы, чилиліктердің коммунистермси одақтасудың ұзаққа созылмағанына қуанышты екендігін және олардың қателіктерін дер кезінде түзегенін айтты.
Чили котоликтік ел, мұндағы католиктік шіркеудің позициясы өте күшті. Елде ажырасу мен аборттарға тыйым салынған. Аборттарға немесе ажырасуларға немкұрайды қараған кез келген, тіпті болашағы бар саясй мансабын жойып алуы мүмкін. Ажырасуларға тыйым салынуға қарамастан, адамдар, әрине, бұл жағдайдан шығар жолды тауып алған, ал мемлекет өз азаматтарына бұл мәселеде кешірімділік танытады. Әңгіме егер отбасы иесі үйден заңды жұбайы атанған жұбайынан кетіп, заң бойынша тіркелмеген, азаматтық жаңа некеге тұрса, заң оның өлімі жағдайында барлық әйелінен қалған балалары мұрагерлікке бірдей құқылы болатындығы жөнінде болып отыр. Әйелдерінен мұрагерлік құқына тек бірінші заңды әйел ғана ие болады. Мемлекет пен шіркеу, осылайша бұл нәзік мәселеде қақтығыссыз тепе-теңдікті сақтауы екі жақты да қанағаттандырады деу керек.
Жалпы, чилиліктер өте жағымды әсер қалдырады. Ашық, көпшіл, көңілді және әдемі адамдар кез келген мезетте сіздермен араласып, сіздердің кез келген сұрақтарыңызға жауап беруге әзір тұрады. Әдемі ер адамдар әйелдер мен балалар көп кездеседі. Ел экономикалық өрлеу жағдайында, бұл адамдардың көңіл күйінен де байқалады. Барлығы қайдағы бір жаққа асығулы, күлкілер көп, машиналар гуілдейді, оқушылар мен студенттер топтанып алған, айқайшылар дәмханалар мен мейрамханаларға шақырады, дүкендер сатып алушыларға толы — бұлардың бәрі адамдарға өмір сүрудің ұнайтынын және олар бұны рақат сезіммен атқаратынын, олардың ертеңгі күннен де қандай да бір жақсылық күтетіндерін білдіреді. Түнде ашық дәмханаларда, ештеңеден қауіптенбестен, біздің құлаққа өте үйреншікті емес музыканы тыңдап, шексіз ұзақ отыруға болады. Күні бойы жақсы көңіл күйде боласың, қонақ үйге қайтқың келмейді.
Дереккөздер
- Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. - Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Santyago men onyn turgyndary Santyagoda eldegi 15 mln halyktyn 5 mln nan astamy turady Қala karly taulardyn sakinasy ishinde ornalaskan bunysymen Almatyny eske salady Santyagodan shygu үshin taularda salyngan uzyn tunnelderden zhүrip otu kerek Chili astanasyn komkerip zhatkan taular sakinasy munar problemasyn tudyrdy Қysta gazdanu dengeji 92 95 ga dejin zhetedi Bizdin tүsinigimiz bojynsha kys zhetkilikti tүrde shartty kubylys Қystagy temperatura 5 S tan sirek tomen tүsedi Nauryz bolsa bul Kүzdin birinshi ajy balalar kantardagy demalystan kejin mektepke barady Қadam baskan sajyn sykaskan zhemis soreleri kezdesedi munda kojylgan zhemisterdin nak zhartysyn kalaj zheu kerek ekenin bilmejsin Қalanyn ortalygynda tobesi ornalaskan Dәl osy zherde әdemi zherdi korip najzasyn zherge shanshyp osynda kalanyn negizin kalady Қazir bul koptegen okushylar men gashyktar zhinalatyn ashyk aspan astyndagy murazhaj prezidenttik sarajy Santyagonyn tura ortalygynda ornalaskan oz atauyn bir zamanda osynda ornalaskan monetalyk sarajdan algan SantyagoTүngi korinis Қazirgi zamangy biik kenseler men konakүjlerdin korshauynda ornalaskan sargysh sur eki kabatty saraj tunzhyranky korinedi Sarajdy karauyldyk zhandarmeriyanyn eki vzvody turakty kүzetedi Kүn sajyn munda tanertengi sagat 10 nan 11 ge dejin koptegen halyktyn nazaryn audaratyn ote әdemi zhәne patriottyk rәsim karaudyn almasuy bolyp otedi Өskeri үrlemeli muzykanyn sүjemeldeuimen kadamdar zhasagan zhandarmdarga kyzyga karagan balalar oz ojlarynda әskeri forma kiip prezident sarajynyn aldyndagy alanda kadamdaryn zhetildirgen de bolar Қogam zhalpy әskeri adamdarga ishinara zhandarmeriyaga kurmetpen karajdy Men korkynyshtyn shamaly үlesi aralaskan bul kozkaras ta durys shygar dep ajtkan bolar edim Memleketti tanytatyn zhandarmdardyn ozi senimdi zhәne bajsaldy kalpymen minsiz syrtky bejnesimen baskasha ojlauga negiz bermejdi Saraj ishindegi uzyn dәlizderdin birinde uakyttyn retine karaj ak karrar mәrmәrinen zhasalgan Chilidin barlyk prezidentterinin byustteri tur Olardyn ishinde Salvador Alendo gana kara mәrmardan zhasalgan Here bulaj degen surauymyzga Bizge bul Chili tarihyndagy үsh kara zhyldar boldy ony kandaj da tilek bildirgen zhagdajda da omirden laktyryp tastauga bolmajdy dep zhauap berdi Bizdi bastap zhүrgen zhәne munda Alende kezinen beri zhүmys istejtin saraj hatshysy chililikterdin kommunistermsi odaktasudyn uzakka sozylmaganyna kuanyshty ekendigin zhәne olardyn katelikterin der kezinde tүzegenin ajtty Ski Center El Colorado Cerro San Cristobal Santiago in winter Santiago in summer Chili kotoliktik el mundagy katoliktik shirkeudin poziciyasy ote kүshti Elde azhyrasu men aborttarga tyjym salyngan Aborttarga nemese azhyrasularga nemkurajdy karagan kez kelgen tipti bolashagy bar sayasj mansabyn zhojyp aluy mүmkin Azhyrasularga tyjym salynuga karamastan adamdar әrine bul zhagdajdan shygar zholdy tauyp algan al memleket oz azamattaryna bul mәselede keshirimdilik tanytady Әngime eger otbasy iesi үjden zandy zhubajy atangan zhubajynan ketip zan bojynsha tirkelmegen azamattyk zhana nekege tursa zan onyn olimi zhagdajynda barlyk әjelinen kalgan balalary muragerlikke birdej kukyly bolatyndygy zhoninde bolyp otyr Әjelderinen muragerlik kukyna tek birinshi zandy әjel gana ie bolady Memleket pen shirkeu osylajsha bul nәzik mәselede kaktygyssyz tepe tendikti saktauy eki zhakty da kanagattandyrady deu kerek Zhalpy chililikter ote zhagymdy әser kaldyrady Ashyk kopshil konildi zhәne әdemi adamdar kez kelgen mezette sizdermen aralasyp sizderdin kez kelgen suraktarynyzga zhauap beruge әzir turady Әdemi er adamdar әjelder men balalar kop kezdesedi El ekonomikalyk orleu zhagdajynda bul adamdardyn konil kүjinen de bajkalady Barlygy kajdagy bir zhakka asyguly kүlkiler kop mashinalar guildejdi okushylar men studentter toptanyp algan ajkajshylar dәmhanalar men mejramhanalarga shakyrady dүkender satyp alushylarga toly bulardyn bәri adamdarga omir sүrudin unajtynyn zhәne olar buny rakat sezimmen atkaratynyn olardyn ertengi kүnnen de kandaj da bir zhaksylyk kүtetinderin bildiredi Tүnde ashyk dәmhanalarda eshteneden kauiptenbesten bizdin kulakka ote үjrenshikti emes muzykany tyndap sheksiz uzak otyruga bolady Kүni bojy zhaksy konil kүjde bolasyn konak үjge kajtkyn kelmejdi SantyagoDerekkozderҚazirgi dүnie geografiyasy Hrestomatiya Zhalpy bilim beretin mekteptin kogamdyk gumanitarlyk bagytyndagy 11 synybyna arnalgan oku kuraly Қ Ahmetov T Uvaliev G Tүsipbekova Almaty Mektep baspasy 2007 ISBN 9965 36 216 5Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet