Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Релаксация (лат. relaxatіo — әлсіреу, азаю) — макроскопиялық физ. жүйелердегі (газдардағы, сұйықтықтардағы, қатты денелердегі) термодинамикалық тепе-теңдіктің орнығу процесі. Макроскоп. жүйе күйі параметрлердің көп санымен анықталады және осы параметрлердің әрбірі бойынша тепе-теңдіктің орнығуы әр түрлі өтуі мүмкін. Релаксацияның сандық сипаттамасы релакц. уақыты болып табылады. Мысалы, өткізгіштің электрондары тепе-теңдік қалпына 10-13 — 10-14 с ішінде келсе, Жер қыртысындағы кристалдық құрылымдардың тепе-теңдікке жуықтауы геол. дәуірлерге созылады. Физ. жүйе тепе-теңдік күйге бір параметрі бойынша жетіп, басқа параметрлері бойынша тепе-теңдіксіз күйде тұруы мүмкін. Релаксацияланатын жүйе әдетте жартылай тепе-теңдік күйлер арқылы өтеді. Релаксацияның барлық процестері жүйе энтропиясының артуы, қабаттаса өтетін тепе-теңдіксіз процестер болып табылады. Оларды зерттеумен физ. кинетика айналысады.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Relaksaciya lat relaxatio әlsireu azayu makroskopiyalyk fiz zhүjelerdegi gazdardagy sujyktyktardagy katty denelerdegi termodinamikalyk tepe tendiktin ornygu procesi Makroskop zhүje kүji parametrlerdin kop sanymen anyktalady zhәne osy parametrlerdin әrbiri bojynsha tepe tendiktin ornyguy әr tүrli otui mүmkin Relaksaciyanyn sandyk sipattamasy relakc uakyty bolyp tabylady Mysaly otkizgishtin elektrondary tepe tendik kalpyna 10 13 10 14 s ishinde kelse Zher kyrtysyndagy kristaldyk kurylymdardyn tepe tendikke zhuyktauy geol dәuirlerge sozylady Fiz zhүje tepe tendik kүjge bir parametri bojynsha zhetip baska parametrleri bojynsha tepe tendiksiz kүjde turuy mүmkin Relaksaciyalanatyn zhүje әdette zhartylaj tepe tendik kүjler arkyly otedi Relaksaciyanyn barlyk procesteri zhүje entropiyasynyn artuy kabattasa otetin tepe tendiksiz procester bolyp tabylady Olardy zertteumen fiz kinetika ajnalysady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Rahimbekova Z M Materialdar mehanikasy terminderinin agylshynsha oryssha kazaksha tүsindirme sozdigi ISBN 9965 769 67 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet