Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Режеп Тайып Ердоған (түр. Recep Tayyip Erdoğan, [ɾeˈd͡ʒep tajˈjip ˈæɾdo.an] 
тыңдау, 26 ақпан 1954 жыл, Ыстанбұл) — түркиялық саяси және қоғам қайраткері, 2003—2014 жылдары және 2014 жылдан бері Түркия президенті және негіздеушісі.
| Режеп Тайып Ердоған түр. Recep Tayyip Erdoğan | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Ердоған, 2022 жыл | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Лауазымы | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| 28 тамыз 2014 жылдан бастап | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Премьер-Министр | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ізашары | Абдуллаһ Гүл | |||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| 14 наурыз 2003 — 28 тамыз 2014 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Президент | Ахмет Неджет Сезер Абдуллаһ Гүл | |||||||||||||||||||||||||||||
| Ізашары | Абдуллаһ Гүл | |||||||||||||||||||||||||||||
| Ізбасары | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| 27 наурыз 1994 — 6 қараша 1998 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ізашары | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ізбасары | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Өмірбаяны | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Партиясы | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Білімі | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Діні | Ислам | |||||||||||||||||||||||||||||
| Дүниеге келуі | 26 ақпан 1954 (70 жас) Ыстанбұл, Түркия | |||||||||||||||||||||||||||||
| Әкесі | Ахмет Ердоған | |||||||||||||||||||||||||||||
| Анасы | Тензиле Ердоған | |||||||||||||||||||||||||||||
| Жұбайы | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Балалары | ұлдары Ахмет Бурак және Нежмеддин Біләл қыздары Эсра мен Сүмейе | |||||||||||||||||||||||||||||
| Сайты | Ресми сайты | |||||||||||||||||||||||||||||
| Қолтаңбасы |  | |||||||||||||||||||||||||||||
| Марапаттары |
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Режеп Тайып Ердоған Ортаққорда | ||||||||||||||||||||||||||||||
өңдеу  | ||||||||||||||||||||||||||||||
Өмірбаяны, жастық кезеңі
Режеп Тайып Ердоған 1954 жылы 26 ақпанда Касыспаша кварталының Бейоғлы ауданының Қаратеңіз жағалауының жайықтық күзет отбасында дүниеге келген. «Миллиет» газетінің хабары бойынша, өзінің берген сұхбатында шыққан жері Ажерии (Грузия) екеніні айтқан. Жас кезінде лимонад пен тоқаш сатқан. 1965 жылы Ердоған Пийале Пашадағы бастауыш мектепті бітірген. 1973 жылы Ыстамбұлдағы діни имам-хатып лицейін тәмамдаған. В.Ейлеп атындағы лицейді аяқтаған.
Жас кезінде Ердоған жергілікті клубтың жартылай кәсіпқой футболшысы болды. Фенербахче Режепке қол қойғысы келді, бірақ әкесі бас тартты. «Касимпаша» футбол клубының стадионы оның атымен аталған.
1976 жылы Ыстанбұлдың Бейоглу ауданындағы Ұлттық құтқару партиясының жастар ұяшығының төрағасы болды, содан кейін сол жылы Ыстанбұлдағы партияның жастар бөлімін басқарды. Осы уақытта (1978 ж.) Ол Эмин Гүлбаранға үйленді. Ердоған 1980 жылға дейін Ыстамбұл көлік ұйымдарында жұмыс істеді. 1980 жылы 12 қыркүйекте елде әскери төңкеріс болып, барлық саяси партияларға тыйым салынды. Сол жылы Ердоғанның қалалық көлік кеңесінің бастығы, отставкадағы полковник оған мұртын қыруды бұйырды, бірақ Режеп бұл әрекеттен бас тартты және нәтижесінде жұмыстан шығарылды. Әскери төңкерістен кейін Ердоған жеке секторда менеджер болып жұмыс істеді. 1981 жылы Мәрмәр университетінің экономика және бизнес ғылымдары факультетін бітірген.1985 жылы партияның Ыстамбұлдық бөлімінің бастығы, жоғары кеңестік партиясының мүшесі болған. Оның саяси көзқарасының қалыптасуына «исламдық cаясаттың» негізін салушы.
Әділет және даму партиясы
Ердоған армия мен судьялар тарапынан тыйым салынған саяси партиялардың мүшесі болды. Оның ізгілік партиясында дәстүрлі саясаткерлер мен реформашыл саясаткерлер арасындағы партияның сәйкес дискурсы туралы дау болды. Соңғысы жүйенің шегінде жұмыс істей алатын партияны болжады, осылайша Ұлттық тәртіп, Ұлттық құтқару партиясы және әл -ауқат партиясы сияқты оның алдындағы партиялар ретінде тыйым салынбады. Олар топқа еуропалық христиандық демократиялық партиялардың үлгісі бойынша қарапайым консервативті партияның сипатын бергісі келді.
2001 жылы Ізгілік партиясына тыйым салынған кезде, түпкілікті бөліну болды: ізбасарлары Бақыт партиясын (СП) құрды, ал реформаторлар Абдулла Гүл мен Ердоғанның басшылығымен Әділет және даму партиясын (АК) құрды. Реформаны жақтайтын саясаткерлер қатаң исламдық партияны мемлекеттік аппарат ешқашан басқарушы партия ретінде қабылдамайтынын түсінді және олар ислам партиясы түрік сайлаушыларының 20 пайыздан астамына жүгінбеді деп есептеді. АК партиясы исламдық нормалар мен құндылықтарды құрметтейтін, бірақ айқын діни бағдарламасы жоқ, саяси орталықтан жаңа саясаткерлермен (Әли Бабажан мен Мевлют Чавушоғлу сияқты) өзін кең демократиялық консервативті партия ретінде көрсетті. Бұл сәтті болды, өйткені жаңа партия 34% дауыс жинады. Ердоған 2003 жылы наурызда Гүл үкіметі саяси тыйым салуды тоқтатқаннан кейін премьер -министр болды.
Саяси өрлеуі
Саяси өрлеу жолы Ыстамбұл қаласының әкімі болуынан басталады. 1996 жылы партия исламдық коалицияға қатысады. 1997 жылы әскери қазғалыстан кейін шектеу қойылып, Ердоғанның өзі ұлттық алауыздықты тұтатушы ретінде 4 айға қамауға алынады. 2001 жылы партиясын қайта қолға алып, 2002 жылдығы париялық сайлауда жеңіске жетеді. Ердоғанның сотталғандығы өзінің өмірінде көп кедергі келтіреді. Өйткені премьер –министр болуға кедергі жасайды. Алайда АҚШ-тың Иракқа жасаған қыспағына қарай үкімет Ердоғанның өміріне қатысты шешім шығарады. Заңды өзгертіп, Ердоғанды үкімет басшысы етіп тағайындайды. Түркия Ирактың солтүстігінде күрттер тұратын жеріне өз әскерін енгізеді. Сонымен қатар Ердоған Түркияның Еуроодаққа мүшелік етуіне өз ықпалын тигізген. 2005 жылы Испанияның премьер–министрі Альянс өркениетін деген талабын қолдап, батыс пен ислам мемлекетері арасындағы ерегісті жоюды көздейді. 2009 жылы Давостағы әлемдік экономикалық форумға қатысады. Ұйғыр көтерілісіне басымдық көрсетуін қатты сынға алады.
Әділет және даму партиясы — Түркияның басты және белді партияларының бірі, үкімет басында партия, 2001 жылы 14 тамыздан бері Тайып Ердоғанның басшылығымен құрылған. Партия көсемі - Режеп Тайып Ердоған. Түркия президенті Абдулла Гүлде осы партияның құрушылардың бірі. Бұл партияның қазіргі таңдағы басты мақсаты, 1980 жылдан кейін әскери төңкерістен кейін, конституцияға әскер басшылардың күшін шектейтін өзгерістер мен толықтырулар енгізу. Партияның ұраны - Барлығы Түркия үшін (Herşey Turkye için). Стандартты түстері: сары мен ақ түстері.
2005 жылы ол Испан Премьер-министрі Батыс пен ислам әлемі арасындағы үйкелісті азайтуға бағытталған өркениеттер альянсын қолдады.
2009 жылы ол Давостағы Дүниежүзілік экономикалық форумға қатысты, онда ол Газа секторындағы қорғасын операциясы кезінде Израильдің позициясын қорғаған президент қатты сынға алды.
2009 жылдың шілдесінде Аквила қаласында өткен Үлкен сегіздік саммитіне қатыса отырып, ол Қытайды Үрімжідегі қиратқаны үшін қатты айыптады:
 | «Геноцид ұйғырларға қарсы іс жүзінде жасалды» |  |
2012 жылдың 30 қыркүйегінде Түркия премьер -министрі Режеп Тайып Ердоған өзінің консервативті ислам партиясының құрылтайында өзінің Әділет және даму партиясы барлық мұсылмандар үшін үлгі болатынын мәлімдеді. Ердоған билік партиясының лидері болып қайта сайланды,
2014 жылдың 10 тамызында Ердоған елдегі алғашқы тікелей президенттік сайлауда жеңіске жетті, ол 28 тамызда қызметке кірісті. Ердоған кеткеннен кейін жаңа премьер -министр 21 тамызда биліктегі Әділет және даму партиясының жетекшісі болып сайланған Түркия сыртқы істер министрі болды. Оның президент ретіндегі алғашқы шетелдік сапары Солтүстік Кипр Түрік Республикасына болды.
Профессор 2016 жылдың қаңтар айында «соңғы 3-4 жыл ішінде елде авторитаризмге күрт бетбұрыс болды ... Ердоған басқару формасын президенттікке ауыстырғысы келетін сияқты. іс жүзінде диктатор болыңыз және сіздің билікті берік нығайта аласыз. Түркияда көптеген адамдар бұл туралы айтады»..
2018 жылғы 18 тамызда Анкарада өткен билеуші Әділет және даму партиясының 6-съезі кезінде 1380 делегаттың қолдауымен ол қайтадан партияның басшысы болып сайланды.
Түркиядағы әскери төңкеріс әрекеті (2016)
2016 жылдың 15-16 шілдесі аралығында түрік армиясының бір бөлігі Түркияда төңкеріс жасауға тырысты, ол сәтсіз аяқталды. Ердоған төңкерісті ұйымдастыруда АҚШ -та тұратын уағызшы Гүленді айыптады. Төңкеріс кезінде Ердоған Мармаристегі наразылардың қолынан өлімнен аз ғана құтылды, ол жерден қонақүйге шабуыл басталар алдында Ыстанбұлға ұшып кетті, оның екі күзетшісі өлтірілді. Көтеріліс кезінде барлығы 238 адам қайтыс болды, тағы 3 мың адам жарақат алды. Көтерілістен жарты ай өткен соң, оның Түркияға қатысы бар деген айыппен ұсталғандардың жалпы саны 26 мың адамға жетті, түрмеде 2839 әскери қызметші болды, 29 полковник қызметтен шеттетілді, оның ішінде 5 генерал. 75 мың адамның төлқұжаты жойылды. Ереуіл басылғаннан кейін Түркияда Еуропалық Одақпен қақтығысты тудырған өлім жазасын қалпына келтіруді, ЕО-ға мүше болу перспективаларын жоғалтуды, сондай-ақ визасыз режимді жоюды талап ете бастады. ЕО мен Түркия.
Түркиядағы президент сайлауы (2023)
Президент Режеп Тайып Ердоған қайта сайлану мақсатымен 2023 жылғы президент сайлауына қатысты. Оны қолдап, (АКП немесе АК партиясы), (MHP) мен тағы үш шағын партия құрған «Халықтық альянс» пайда болды. Радикалды байланысы болған (HÜDA PAR) қосқаны үшін Альянс дау туғызды. 2018 жылғы сайлауда Ердоғанға қарсы құрылған Ұлттық Альянс осы сайлау үшін қайта құрылды, оның құрамына 6 саяси партия енді. Бұл алты партия «Алтылар үстелі» деп те аталған. Оның құрамында бар елдегі басты оппозициялық партия сайлаудағы үміткерді бұрын Ердоғанға қарсы басқа да сайлауларға шыққан Кемел Қылышдарұлы таңдады. Альянс Түркияның конституциясын парламенттік басқару жүйесіне қайтаруды мақсат қойды, президенттік жүйе Түркияда 2017 жылғы референдум арқылы орнаған еді.
2023 жылда Түркия және Сирияда орын алған жер сілкіністері кезінде әкімшіліктің баяу әрекеті және жер сілкінісіне дайын емес болған ғимараттардың құрылысына рұқсат берілгені үшін Ердоғаннның президенттігі сынға алынды, және президентікке үміткер Ердоғанның репутациясы төмендеді. Ердоған әкімшілігі тағы 2015 жылдан басталған энтикалық күрдтерге қарсы репрессиялары үшін сынға алынды.
Сайлау күнінен кейін, 15 мамыр күні, нәтижесі шықты, ол бойынша Ердоған 4 9.4% алып, Қылышдарұлынан жоғары дауыс алды, бірақ еш үміткер 50%-дан астам дауыс ала алмағасын 2-айналым жүргізілетіні шешілді. Ол сайлау күнінен 2 аптада, 28 мамыр күні болады.
Ішкі саясат
Күрд қақтығысы
2009 жылы Ердоған 1980 жылдардан бері жалғасып келе жатқан және ондаған мың адам өлген түрік-күрд қақтығысын тоқтату жоспарлары бар екенін мәлімдеді. Еуропалық Одақ қолдаған бұл жоспар бойынша күрд тілінің қолданыс аясы кеңейеді. Мысалы, бұқаралық ақпарат құралдарында және саяси науқан кезінде қолданылуы мүмкін. Сондай -ақ, күрд атаулары бұрын түрікше түрде өзгертілген қалаларға қайтарылады. 2011 жылы 23 қарашада телеарнадан сөйлеген Ердоған 1930 жылдары жасалған, ондаған мың заза мен алевилерді түрік әскерлері өлтірген Дерсим қырғыны үшін кешірім сұрады.
Армян геноцидіне көзқарастар
Ердоған тарихшылар, археологтар, саясаттанушылар және басқа да сарапшылар кіретін Түркия-Армения бірлескен комиссиясы тергеу жүргізгеннен кейін ғана Түркия 1,5 миллион армянның өлтірілуін геноцид ретінде мойындайтынын бірнеше рет мәлімдеді.
2008 жылдың желтоқсанында Ердоған түрік интеллигенциясының «бізді кешір» науқанын айыптады, оның мақсаты - Түркиядағы армян геноцидінің мәселесіне назар аудару. Ердоған былай деді:
| | «Мен бұл науқанды түсінбеймін және қолдамаймын. Біз қылмыс жасаған жоқпыз, сондықтан кешірім сұрайтын ештеңеміз жоқ». | |
Ердоған понтикалық гректердің геноцидіне қатысты осындай ұстанымда. 2006 жылдың мамырында ол Салоникиде осы қылмыстың құрбандарының жүздеген мыңына арналған жаңа ескерткіштің ашылуын айыптады.
Экономика
2002 жылы Ердоған реформасынан кейінгі рецессиядан енді ғана қалпына келе бастаған мұра етті. Ердоған қаржы министрі Әли Бабажанды макроэкономикалық саясатты қамтамасыз етуде қолдады. Ердоған елге көптеген шетелдік инвесторларды тартуға тырысты. 2002-2012 жылдар аралығында Түркия экономикасына салынған инвестициялар ЖІӨ -нің нақты өсімін 64% -ға және жан басына шаққандағы ЖІӨ -нің 43% -ға өсуіне әкелді. 2002 жылдан 2012 жылға дейінгі кезеңдегі АҚШ долларының инфляциясын есепке алмайтын көпшілік көпшілік алдында жарияланды.
Білімі
Ердоған Білім министрлігінің бюджетін 2002 жылғы 7,5 миллиард лирадан 2011 жылы 34 миллиард лираға дейін ұлғайтты, бұл бір министрлікке бөлінген республикалық бюджеттің ең үлкен үлесі болды. Жалпыға міндетті білім беру мерзімі сегіз жылдан он екіге дейін ұлғайтылды. 2003 жылы Түркия үкіметі ЮНИСЕФ -пен бірге «Қыздар мектебі» деп аталатын науқан бастады. (түр. Haydi Kızlar Okula!). Бұл науқан барлық қыздарға, әсіресе Түркияның оңтүстік-шығысында сапалы бастауыш білім беру арқылы бастауыш сыныптардағы гендерлік алшақтықты жоюға бағытталған.
2005 жылы Түркия парламенті 2003 жылға дейін университеттерден шығарылған студенттерге рақымшылық жасады. Рақымшылық академиялық немесе тәртіптік себептер бойынша жұмыстан шығарылған студенттерге қатысты қолданылды. 2004 жылы оқулықтар ақысыз болды, ал 2008 жылдан бастап Түркияның әр провинциясында өз университеті бар. Ердоған премьер -министр кезінде Түркияда университеттер саны екі есеге жуық өсті: 2002 ж. 98 -ден 2012 жылдың қазан айында 186 -ға дейін.
Конституциялық реформа
2017 жылы 16 сәуірде Түркияда конституциялық референдум өтті, онда Түркия Конституциясына 18 түзетуді мақұлдау мәселесі көтерілді. Түзетулер президенттік республикаға көшуді және соған сәйкес президенттік билікті күшейтуді, сондай -ақ парламент депутаттарының санын көбейтуді және судьялар мен прокурорлардың Жоғарғы кеңесін реформалауды қарастырады. Референдум нәтижесінде сайлаушылардың 51% -дан астамы түзетулерге дауыс берді.
Түзетулер 2019 жылдың 3 қарашасына белгіленген жаңа президенттік және парламенттік сайлаудан кейін күшіне енуі керек еді, бірақ 2018 жылдың 18 сәуірінде Ердоған елде кезектен тыс президенттік және парламенттік сайлауды 2018 жылдың 24 маусымына белгіледі. Сайлау нәтижесі бойынша Ердоған 52% -дан астам дауыс жинады, ал оның жетекшілігіндегі АК партиясы парламентте көпшілік дауыс алды.
Сыртқы саясат
Ердоған - Өркениеттер Альянсының негізін қалаушылардың бірі. Оны құру бастамасын 2005 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының 59 -Бас Ассамблеясында Испания премьер-министрі Хосе Луис Родригес Сапатеро ұсынған. Бастаманың мақсаты - ұлтаралық, мәдениетаралық және дінаралық диалог пен өзара әрекеттестікті орнату арқылы экстремизмге қарсы халықаралық әрекетті күшейту. Альянс Батыс пен Ислам әлемі арасындағы үйкелісті төмендетуге ерекше назар аударады.
Еуро одағы
European Voice Ердоғанды өз елінде жүргізіліп жатқан реформалар үшін «2004 жылғы еуропалық» деп атады 2005 жылдың 3 қазанында Түркияның ЕО -ға қосылуы туралы ресми келіссөздер басталды. Түркияның ЕО -ға ықтимал мүше болуы туралы келіссөздер 2009 және 2010 жылдары түрік порттары Кипрдегі кемелер үшін жабылған кезде тоқтатылды. Сонымен қатар, негізгі құқықтар мен бостандықтарды сақтау ЕО -ға кіруге кедергі келтіретін Түркия үшін проблема болып қала береді.
Ресей
Ғасырлар бойы Түркия мен Ресей аймақтағы үстемдік үшін бәсекелес болды. Бүгінде екі ел арасындағы қарым -қатынаста бәсекелестіктен гөрі ынтымақтастық принципі басым. 2002 жылы Түркия мен Ресей арасындағы тауар айналымы 5 миллиард АҚШ долларынан асты. 2011 жылдың соңына қарай бұл көрсеткіштер 32 миллиард АҚШ долларына дейін өсті.
2004 жылдың желтоқсанында Ресей президенті Владимир Путин Түркияға сапармен келді. Бұл қазіргі орыс-түрік қатынастары тарихындағы алғашқы президенттік сапар болды. Алдыңғы сапарды 1972 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Төрағасы Николай Подгорный жасаған.
2005 жылдың қарашасында Путин Түркияда бірлесіп салынған «Көгілдір ағын» газ құбырының салтанатты ашылуына қатысты.
Бірқатар жоғары деңгейдегі сапарлардан кейін кейбір маңызды екіжақты мәселелер бірінші орынға шықты. Екі ел де «көп өлшемді ынтымақтастыққа» қол жеткізуді өздерінің басты мақсаты ретінде қарастырады, әсіресе энергетика, көлік және армия.
2010 жылдың 12 мамырында Анкара мен Мәскеу энергетика мен басқа да салалардағы ынтымақтастықты дамыту туралы 17 келісімге қол қойды, оның ішінде Түркияның бірінші атом электр станциясын салу және Қара теңізден теңізге дейін созылатын мұнай құбырына жауапты кәсіпорындарды қолдау туралы келісімдер. Жерорта теңізі.
Екі елдің көшбасшылары туристерге визасыз жүру туралы келісімге де қол қойды. Туристер елде 60 күнге дейін визасыз жүре алады.
Апатқа ұшыраған Су-24 ұшағының айналасындағы оқиға
2015 жылы 24 қарашада түрік жауынгерлік ұшағы Сирияның аспанында ресейлік Су-24 ұшағын атып түсірді; ұшқыш Олег Пешков ұшып кету кезінде қайтыс болды. Осыдан кейін Ресей Түркияға санкция енгізіп, визасыз режимді жойды. 2016 жылдың 27 маусымында Ердоған президент Путинге жолдауында ұшқыштың қайтыс болуына байланысты көңіл айтып, отбасынан кешірім сұрады. Кейбір бұқаралық ақпарат құралдары бұл эпизодты ұшақтың құлауы үшін ресми кешірім сұрау деп қате түсінеді. Ердоған мен Путин телефон арқылы сөйлескеннен кейін Ресей басшысы Түркияға келетін туристерге әкімшілік шектеулерді алып тастауды және сауда -экономикалық саладағы ынтымақтастықты қалпына келтіруді бұйырды.
Терроризмді қолдайды деген болжам
2015 жылдың 2 желтоқсанында Ресей Қорғаныс министрлігі Режеп Ердоған мен оның отбасына «Ислам мемлекеті» тобы өндірген Сирия мен Ирак мұнайын Түркияға заңсыз өндіруге және тасымалдауға қатысы бар деп айыптады. Бұған қоса, департамент Ердоғанға қару мен оқ -дәрілерді сатты, сондай -ақ лаңкестерге қаржылық қолдау көрсетті деп айыптады.
2016 жылдың 26 наурызында Guardian Иордания королі Абдалла II мен американдық парламентарийлердің әңгімесінің стенограммасын алды. Монарх «террористердің Еуропаға бет алуы - түрік саясатының бір бөлігі» деді. Король сонымен қатар Ердоғанның «аймақтың мәселелері радикалды исламизм әдістерімен шешілетініне сенетінін» айтты.
Марапаттамалары
- Тегеранның құрметті азаматы
- Ердоғанның құрметтіне мультикешенді стадион — Ыстамбұл.
- (Грузия, 18 мамыр 2010 ж.)
- МГИМОның құрметті докторы (2011)
- Алтын Қыран ордені 11 қазан 2012
Ескертпелер
- Ливандық Хизбуллаһмен еш қатысы жоқ
Дереккөздер
- Fenerbahçe Erdoğan'ı transfer etmek istemiş (түрік.). Milliyet (1 сәуір 2013). Тексерілді, 9 шілде 2013.
- Life story. AK Parti Official Web Site. Тексерілді, 29 тамыз 2008.
- "Recep Tayyip Erdoğan". . http://www.britannica.com/EBchecked/topic/913988/Recep-Tayyip-Erdogan. Retrieved 29 August 2008.
- Реджеп Тайип Эрдоган: политический портрет. (4 қараша 2002). Тексерілді, 21 қаңтар 2017.
- Erdogan's Towering Role in the AKP (ағыл.), turkeyanalyst.org (12 March 2008).
- Премьер-министр Турции: над уйгурами-мусульманами совершён геноцид Мұрағатталған 12 шілденің 2009 жылы., News.Bakililar.az, 11 шілде 2009 ж.
- Перепалка между Пересом и Эрдоганом в Давосе Мұрағатталған 4 ақпанның 2009 жылы.
- Премьер-министр Турции: над уйгурами-мусульманами совершён геноцид Мұрағатталған 12 шілденің 2009 жылы., News.Bakililar.az, 11 шілде 2009 ж.
- Эрдоган считает свою партию примером для всех мусульман
- Премьер Турции Эрдоган переизбран лидером правящей партии. (30 қыркүйек 2012). Тексерілді, 21 қаңтар 2017.
- ИТАР-ТАСС: Международная панорама — Кандидатом на пост премьер-министра Турции стал глава МИД Ахмет Давутоглу
- Resmî Diplomatik İlişkiler Sürecini Kuzey Kıbrıs’tan Başlatıyoruz Мұрағатталған 18 мамырдың 2015 жылы.
- Эксперт: Реджеп Тайип Эрдоган подавил оппозиционную прессу, а теперь взялся за учёных
- агентство "Анадолу". В Анкаре проходит 6-й съезд правящей Партии справедливости и развития Турции. Тексерілді 20 тамыздың 2018.
- Korrespondent.net. Эрдогана переизбрали на пост лидера правящей партии в Турции (орыс.). Тексерілді 20 тамыздың 2018.
- Росбизнесконсалтинг, 4 августа 2016. Число задержанных после мятежа в Турции увеличилось до 26 тыс. человек
- Вести, 19 июля 2016. Эрдоган в интервью CNN рассказал, как едва не погиб во время переворота
- BEKDIL, Burak Turkey’s Hezbollah: Erdoğan’s new ally (ағыл.) (10 May 2023). Тексерілді, 14 мамыр 2023.
- Түркияда президент және парламент сайлауы өтіп жатыр (қаз.). Азаттық радиосы (14 мамыр 2023). Тексерілді, 14 мамыр 2023.
- BEKDIL, Burak Erdoğan says sorry for earthquake rescue delays (ағыл.). POLITICO (27 February 2023). Тексерілді, 14 мамыр 2023.
- Karwan Faidhi Dri What can Kilicdaroglu offer Turkey’s Kurds? (ағыл.). Rûdaw (11 March 2023). Тексерілді, 14 мамыр 2023.
- COSKUN, Orhan, TOKSABAY, Ece and KOCUKGOCMEN, Ali Turkey faces runoff election with Erdogan leading (ағыл.). Reuters (15 May 2023). Тексерілді, 14 мамыр 2023.
- Turkey apologises for 1930s killing of thousands of Kurds (24 қараша 2011). Тексерілді 24 қарашаның 2011.
- A Conversation with Recep Tayyip Erdogan. Council on Foreign Relations (27 қыркүйек 2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 мамыр 2012. Тексерілді, 29 шілде 2012.
- Turkish Prime Minister talks about Armenian genocide. YouTube (9 ақпан 2008).
- Tait, Robert. Turkish PM dismisses apology for alleged Armenian genocide (18 қараша 2008). Тексерілді 1 шілденің 2011.
- Erdogan Pressures Karamanlis on Pontic Genocide Memorial Мұрағатталған 21 тамыздың 2016 жылы. (May 15th, 2006)
- The Turkish Model of Government. Canadians for Justice and Peace in the Middle East (наурыз 2012). Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 наурыз 2012. Тексерілді, 28 қараша 2015.
- , Dani How well did the Turkish economy do over the last decade (20 маусым 2013). Тексерілді, 28 қараша 2015.
- Compulsory education to be increased to 12 years in Turkey (5 қаңтар 2012). Тексерілді 30 қарашаның 2015.
- Haydi Kızlar Okula! The Girls' Education Campaign in Turkey. UNICEF. Тексерілді, 30 қараша 2015.
- Amnesty For University Students (24 ақпан 2005). Тексерілді 30 қарашаның 2015.
- Şahin: Üniversite Sayısı 186ya Ulaştı haberi (түрік.). Haberler.com (3 қазан 2012). Тексерілді, 30 қараша 2015.
- Желтов М. В. Конституционный референдум в Турции: восход Эрдоганского султаната. ИнтерИзбирком. Аналитический портал о выборах в мире (19 мамыр 2017). Тексерілді, 19 мамыр 2017.
- Ердоған кезектен тыс президенттік сайлау шақырады
- Tümü, Haberin Erdoğan named European of the Year. (1 желтоқсан 2004). Тексерілді, 29 қараша 2015.
- Turkey 2012 Progress report. European Commission (10 қазан 2012). Тексерілді, 28 қараша 2015.
- Turkey-Russia relations, euractiv.com (17 қараша 2005). Тексерілді 29 қарашаның 2015.
- Эрдоган извинился перед Путиным за сбитый Су-24. Росбизнесконсалтинг (27 маусым 2016).
- Реджеп Эрдоган: «Я говорю: извините». Известия (27 маусым 2016).
- Я говорю: "Извините": опубликован текст послания Эрдогана Путину. Life (27 маусым 2016).
- Россия отменит ограничение на посещение Турции туристами. Росбизнесконсалтинг (29 маусым 2016).
- Минобороны РФ: руководство Турции вовлечено в незаконное получение сирийской нефти от ИГ
- Guardian: король Иордании рассказал о роли Турции в терактах в Европе
- Түркияның Премьер-министр "құрметті азаматы" Тегерана. ИА REGNUM (02.02.2009).
- Саакашвили наградил Эрдогана Орденом Золотого руна Мұрағатталған 21 мамырдың 2010 жылы.
- СМИ.ru | Премьер-министр Турции — почетный доктор МГИМО
- Нурсултан Назарбаев вручил Реджепу Тайипу Эрдогану орден «Алтын Кыран» за вклад в развитие и укрепление двусторонних отношений Мұрағатталған 12 тамыздың 2014 жылы.
Тағы қараңыз
- Түркия
- Абдуллаһ Гүл
Сілтеме
- Политические воззрения Реджепа Тайипа Эрдогана на власть, общество и культуру
- WeakiLeaks: «Посол Израиля в Анкаре считает, что Эрдоган испытывает религиозную ненависть к евреям и Израилю» 26.08.2011 Мұрағатталған 27 тамыздың 2011 жылы.
- Турецкий гамбит(қолжетпейтін сілтеме)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Rezhep Tajyp Erdogan tүr Recep Tayyip Erdogan ɾeˈd ʒep tajˈjip ˈaeɾdo an tyndau 26 akpan 1954 zhyl Ystanbul tүrkiyalyk sayasi zhәne kogam kajratkeri 2003 2014 zhyldary zhәne 2014 zhyldan beri Tүrkiya prezidenti zhәne negizdeushisi Rezhep Tajyp Erdogan tүr Recep Tayyip ErdoganErdogan 2022 zhylLauazymyTu Tүrkiyanyn 12 prezidenti Tu28 tamyz 2014 zhyldan bastapPremer MinistrIzashary Abdullaһ GүlTu Tүrkiyanyn 25 Tu14 nauryz 2003 28 tamyz 2014Prezident Ahmet Nedzhet Sezer Abdullaһ GүlIzashary Abdullaһ GүlIzbasaryTu Ystanbul meri27 nauryz 1994 6 karasha 1998IzasharyIzbasaryӨmirbayanyPartiyasyBilimiDini IslamDүniege kelui 26 akpan 1954 1954 02 26 70 zhas Ystanbul TүrkiyaӘkesi Ahmet ErdoganAnasy Tenzile ErdoganZhubajyBalalary uldary Ahmet Burak zhәne Nezhmeddin Bilәl kyzdary Esra men SүmejeSajtyResmi sajtyҚoltanbasyMarapattaryRezhep Tajyp Erdogan Ortakkordaondeu Өmirbayany zhastyk kezeniRezhep Tajyp Erdogan 1954 zhyly 26 akpanda Kasyspasha kvartalynyn Bejogly audanynyn Қarateniz zhagalauynyn zhajyktyk kүzet otbasynda dүniege kelgen Milliet gazetinin habary bojynsha ozinin bergen suhbatynda shykkan zheri Azherii Gruziya ekenini ajtkan Zhas kezinde limonad pen tokash satkan 1965 zhyly Erdogan Pijale Pashadagy bastauysh mektepti bitirgen 1973 zhyly Ystambuldagy dini imam hatyp licejin tәmamdagan V Ejlep atyndagy licejdi ayaktagan Zhas kezinde Erdogan zhergilikti klubtyn zhartylaj kәsipkoj futbolshysy boldy Fenerbahche Rezhepke kol kojgysy keldi birak әkesi bas tartty Kasimpasha futbol klubynyn stadiony onyn atymen atalgan 1976 zhyly Ystanbuldyn Bejoglu audanyndagy Ұlttyk kutkaru partiyasynyn zhastar uyashygynyn toragasy boldy sodan kejin sol zhyly Ystanbuldagy partiyanyn zhastar bolimin baskardy Osy uakytta 1978 zh Ol Emin Gүlbaranga үjlendi Erdogan 1980 zhylga dejin Ystambul kolik ujymdarynda zhumys istedi 1980 zhyly 12 kyrkүjekte elde әskeri tonkeris bolyp barlyk sayasi partiyalarga tyjym salyndy Sol zhyly Erdogannyn kalalyk kolik kenesinin bastygy otstavkadagy polkovnik ogan murtyn kyrudy bujyrdy birak Rezhep bul әreketten bas tartty zhәne nәtizhesinde zhumystan shygaryldy Әskeri tonkeristen kejin Erdogan zheke sektorda menedzher bolyp zhumys istedi 1981 zhyly Mәrmәr universitetinin ekonomika zhәne biznes gylymdary fakultetin bitirgen 1985 zhyly partiyanyn Ystambuldyk boliminin bastygy zhogary kenestik partiyasynyn mүshesi bolgan Onyn sayasi kozkarasynyn kalyptasuyna islamdyk cayasattyn negizin salushy Әdilet zhәne damu partiyasy Erdogan Daniyanyn Kopengagenge sapary kezinde 2002 Erdogan armiya men sudyalar tarapynan tyjym salyngan sayasi partiyalardyn mүshesi boldy Onyn izgilik partiyasynda dәstүrli sayasatkerler men reformashyl sayasatkerler arasyndagy partiyanyn sәjkes diskursy turaly dau boldy Songysy zhүjenin sheginde zhumys istej alatyn partiyany bolzhady osylajsha Ұlttyk tәrtip Ұlttyk kutkaru partiyasy zhәne әl aukat partiyasy siyakty onyn aldyndagy partiyalar retinde tyjym salynbady Olar topka europalyk hristiandyk demokratiyalyk partiyalardyn үlgisi bojynsha karapajym konservativti partiyanyn sipatyn bergisi keldi 2001 zhyly Izgilik partiyasyna tyjym salyngan kezde tүpkilikti bolinu boldy izbasarlary Bakyt partiyasyn SP kurdy al reformatorlar Abdulla Gүl men Erdogannyn basshylygymen Әdilet zhәne damu partiyasyn AK kurdy Reformany zhaktajtyn sayasatkerler katan islamdyk partiyany memlekettik apparat eshkashan baskarushy partiya retinde kabyldamajtynyn tүsindi zhәne olar islam partiyasy tүrik sajlaushylarynyn 20 pajyzdan astamyna zhүginbedi dep eseptedi AK partiyasy islamdyk normalar men kundylyktardy kurmettejtin birak ajkyn dini bagdarlamasy zhok sayasi ortalyktan zhana sayasatkerlermen Әli Babazhan men Mevlyut Chavushoglu siyakty ozin ken demokratiyalyk konservativti partiya retinde korsetti Bul sәtti boldy ojtkeni zhana partiya 34 dauys zhinady Erdogan 2003 zhyly nauryzda Gүl үkimeti sayasi tyjym saludy toktatkannan kejin premer ministr boldy Sayasi orleuiSayasi orleu zholy Ystambul kalasynyn әkimi boluynan bastalady 1996 zhyly partiya islamdyk koaliciyaga katysady 1997 zhyly әskeri kazgalystan kejin shekteu kojylyp Erdogannyn ozi ulttyk alauyzdykty tutatushy retinde 4 ajga kamauga alynady 2001 zhyly partiyasyn kajta kolga alyp 2002 zhyldygy pariyalyk sajlauda zheniske zhetedi Erdogannyn sottalgandygy ozinin omirinde kop kedergi keltiredi Өjtkeni premer ministr boluga kedergi zhasajdy Alajda AҚSh tyn Irakka zhasagan kyspagyna karaj үkimet Erdogannyn omirine katysty sheshim shygarady Zandy ozgertip Erdogandy үkimet basshysy etip tagajyndajdy Tүrkiya Iraktyn soltүstiginde kүrtter turatyn zherine oz әskerin engizedi Sonymen katar Erdogan Tүrkiyanyn Euroodakka mүshelik etuine oz ykpalyn tigizgen 2005 zhyly Ispaniyanyn premer ministri Alyans orkenietin degen talabyn koldap batys pen islam memleketeri arasyndagy eregisti zhoyudy kozdejdi 2009 zhyly Davostagy әlemdik ekonomikalyk forumga katysady Ұjgyr koterilisine basymdyk korsetuin katty synga alady Әdilet zhәne damu partiyasy Tүrkiyanyn basty zhәne beldi partiyalarynyn biri үkimet basynda partiya 2001 zhyly 14 tamyzdan beri Tajyp Erdogannyn basshylygymen kurylgan Partiya kosemi Rezhep Tajyp Erdogan Tүrkiya prezidenti Abdulla Gүlde osy partiyanyn kurushylardyn biri Bul partiyanyn kazirgi tandagy basty maksaty 1980 zhyldan kejin әskeri tonkeristen kejin konstituciyaga әsker basshylardyn kүshin shektejtin ozgerister men tolyktyrular engizu Partiyanyn urany Barlygy Tүrkiya үshin Hersey Turkye icin Standartty tүsteri sary men ak tүsteri 2005 zhyly ol Ispan Premer ministri Batys pen islam әlemi arasyndagy үjkelisti azajtuga bagyttalgan orkenietter alyansyn koldady 2009 zhyly ol Davostagy Dүniezhүzilik ekonomikalyk forumga katysty onda ol Gaza sektoryndagy korgasyn operaciyasy kezinde Izraildin poziciyasyn korgagan prezident katty synga aldy 2009 zhyldyn shildesinde Akvila kalasynda otken Үlken segizdik sammitine katysa otyryp ol Қytajdy Үrimzhidegi kiratkany үshin katty ajyptady Genocid ujgyrlarga karsy is zhүzinde zhasaldy 2012 zhyldyn 30 kyrkүjeginde Tүrkiya premer ministri Rezhep Tajyp Erdogan ozinin konservativti islam partiyasynyn kuryltajynda ozinin Әdilet zhәne damu partiyasy barlyk musylmandar үshin үlgi bolatynyn mәlimdedi Erdogan bilik partiyasynyn lideri bolyp kajta sajlandy 2014 zhyldyn 10 tamyzynda Erdogan eldegi algashky tikelej prezidenttik sajlauda zheniske zhetti ol 28 tamyzda kyzmetke kiristi Erdogan ketkennen kejin zhana premer ministr 21 tamyzda biliktegi Әdilet zhәne damu partiyasynyn zhetekshisi bolyp sajlangan Tүrkiya syrtky ister ministri boldy Onyn prezident retindegi algashky sheteldik sapary Soltүstik Kipr Tүrik Respublikasyna boldy Professor 2016 zhyldyn kantar ajynda songy 3 4 zhyl ishinde elde avtoritarizmge kүrt betburys boldy Erdogan baskaru formasyn prezidenttikke auystyrgysy keletin siyakty is zhүzinde diktator bolynyz zhәne sizdin bilikti berik nygajta alasyz Tүrkiyada koptegen adamdar bul turaly ajtady 2018 zhylgy 18 tamyzda Ankarada otken bileushi Әdilet zhәne damu partiyasynyn 6 sezi kezinde 1380 delegattyn koldauymen ol kajtadan partiyanyn basshysy bolyp sajlandy Tүrkiyadagy әskeri tonkeris әreketi 2016 Tolyk makalasy 2016 zhyldyn 15 16 shildesi aralygynda tүrik armiyasynyn bir boligi Tүrkiyada tonkeris zhasauga tyrysty ol sәtsiz ayaktaldy Erdogan tonkeristi ujymdastyruda AҚSh ta turatyn uagyzshy Gүlendi ajyptady Tonkeris kezinde Erdogan Marmaristegi narazylardyn kolynan olimnen az gana kutyldy ol zherden konakүjge shabuyl bastalar aldynda Ystanbulga ushyp ketti onyn eki kүzetshisi oltirildi Koterilis kezinde barlygy 238 adam kajtys boldy tagy 3 myn adam zharakat aldy Koterilisten zharty aj otken son onyn Tүrkiyaga katysy bar degen ajyppen ustalgandardyn zhalpy sany 26 myn adamga zhetti tүrmede 2839 әskeri kyzmetshi boldy 29 polkovnik kyzmetten shettetildi onyn ishinde 5 general 75 myn adamnyn tolkuzhaty zhojyldy Ereuil basylgannan kejin Tүrkiyada Europalyk Odakpen kaktygysty tudyrgan olim zhazasyn kalpyna keltirudi EO ga mүshe bolu perspektivalaryn zhogaltudy sondaj ak vizasyz rezhimdi zhoyudy talap ete bastady EO men Tүrkiya Tүrkiyadagy prezident sajlauy 2023 Tolyk makalasy Tүrkiyadagy prezident sajlauy 2023 Prezident Rezhep Tajyp Erdogan kajta sajlanu maksatymen 2023 zhylgy prezident sajlauyna katysty Ony koldap AKP nemese AK partiyasy MHP men tagy үsh shagyn partiya kurgan Halyktyk alyans pajda boldy Radikaldy bajlanysy bolgan HUDA PAR koskany үshin Alyans dau tugyzdy 2018 zhylgy sajlauda Erdoganga karsy kurylgan Ұlttyk Alyans osy sajlau үshin kajta kuryldy onyn kuramyna 6 sayasi partiya endi Bul alty partiya Altylar үsteli dep te atalgan Onyn kuramynda bar eldegi basty oppoziciyalyk partiya sajlaudagy үmitkerdi buryn Erdoganga karsy baska da sajlaularga shykkan Kemel Қylyshdaruly tandady Alyans Tүrkiyanyn konstituciyasyn parlamenttik baskaru zhүjesine kajtarudy maksat kojdy prezidenttik zhүje Tүrkiyada 2017 zhylgy referendum arkyly ornagan edi 2023 zhylda Tүrkiya zhәne Siriyada oryn algan zher silkinisteri kezinde әkimshiliktin bayau әreketi zhәne zher silkinisine dajyn emes bolgan gimarattardyn kurylysyna ruksat berilgeni үshin Erdogannnyn prezidenttigi synga alyndy zhәne prezidentikke үmitker Erdogannyn reputaciyasy tomendedi Erdogan әkimshiligi tagy 2015 zhyldan bastalgan entikalyk kүrdterge karsy repressiyalary үshin synga alyndy Sajlau kүninen kejin 15 mamyr kүni nәtizhesi shykty ol bojynsha Erdogan 4 9 4 alyp Қylyshdarulynan zhogary dauys aldy birak esh үmitker 50 dan astam dauys ala almagasyn 2 ajnalym zhүrgiziletini sheshildi Ol sajlau kүninen 2 aptada 28 mamyr kүni bolady Ishki sayasatTolyk makalasy Kүrd kaktygysy Tolyk makalasy 2009 zhyly Erdogan 1980 zhyldardan beri zhalgasyp kele zhatkan zhәne ondagan myn adam olgen tүrik kүrd kaktygysyn toktatu zhosparlary bar ekenin mәlimdedi Europalyk Odak koldagan bul zhospar bojynsha kүrd tilinin koldanys ayasy kenejedi Mysaly bukaralyk akparat kuraldarynda zhәne sayasi naukan kezinde koldanyluy mүmkin Sondaj ak kүrd ataulary buryn tүrikshe tүrde ozgertilgen kalalarga kajtarylady 2011 zhyly 23 karashada telearnadan sojlegen Erdogan 1930 zhyldary zhasalgan ondagan myn zaza men alevilerdi tүrik әskerleri oltirgen Dersim kyrgyny үshin keshirim surady Armyan genocidine kozkarastar Tolyk makalasy Erdogan tarihshylar arheologtar sayasattanushylar zhәne baska da sarapshylar kiretin Tүrkiya Armeniya birlesken komissiyasy tergeu zhүrgizgennen kejin gana Tүrkiya 1 5 million armyannyn oltiriluin genocid retinde mojyndajtynyn birneshe ret mәlimdedi 2008 zhyldyn zheltoksanynda Erdogan tүrik intelligenciyasynyn bizdi keshir naukanyn ajyptady onyn maksaty Tүrkiyadagy armyan genocidinin mәselesine nazar audaru Erdogan bylaj dedi Men bul naukandy tүsinbejmin zhәne koldamajmyn Biz kylmys zhasagan zhokpyz sondyktan keshirim surajtyn eshtenemiz zhok Erdogan pontikalyk grekterdin genocidine katysty osyndaj ustanymda 2006 zhyldyn mamyrynda ol Salonikide osy kylmystyn kurbandarynyn zhүzdegen mynyna arnalgan zhana eskertkishtin ashyluyn ajyptady Ekonomika 2000 2014 zhyldardagy Tүrkiyadagy zhumyssyzdyk dengeji 2002 zhyly Erdogan reformasynan kejingi recessiyadan endi gana kalpyna kele bastagan mura etti Erdogan karzhy ministri Әli Babazhandy makroekonomikalyk sayasatty kamtamasyz etude koldady Erdogan elge koptegen sheteldik investorlardy tartuga tyrysty 2002 2012 zhyldar aralygynda Tүrkiya ekonomikasyna salyngan investiciyalar ZhIӨ nin nakty osimin 64 ga zhәne zhan basyna shakkandagy ZhIӨ nin 43 ga osuine әkeldi 2002 zhyldan 2012 zhylga dejingi kezendegi AҚSh dollarynyn inflyaciyasyn esepke almajtyn kopshilik kopshilik aldynda zhariyalandy Bilimi Erdogan Bilim ministrliginin byudzhetin 2002 zhylgy 7 5 milliard liradan 2011 zhyly 34 milliard liraga dejin ulgajtty bul bir ministrlikke bolingen respublikalyk byudzhettin en үlken үlesi boldy Zhalpyga mindetti bilim beru merzimi segiz zhyldan on ekige dejin ulgajtyldy 2003 zhyly Tүrkiya үkimeti YuNISEF pen birge Қyzdar mektebi dep atalatyn naukan bastady tүr Haydi Kizlar Okula Bul naukan barlyk kyzdarga әsirese Tүrkiyanyn ontүstik shygysynda sapaly bastauysh bilim beru arkyly bastauysh synyptardagy genderlik alshaktykty zhoyuga bagyttalgan 2005 zhyly Tүrkiya parlamenti 2003 zhylga dejin universitetterden shygarylgan studentterge rakymshylyk zhasady Rakymshylyk akademiyalyk nemese tәrtiptik sebepter bojynsha zhumystan shygarylgan studentterge katysty koldanyldy 2004 zhyly okulyktar akysyz boldy al 2008 zhyldan bastap Tүrkiyanyn әr provinciyasynda oz universiteti bar Erdogan premer ministr kezinde Tүrkiyada universitetter sany eki esege zhuyk osti 2002 zh 98 den 2012 zhyldyn kazan ajynda 186 ga dejin Konstituciyalyk reforma 2017 zhyly 16 sәuirde Tүrkiyada konstituciyalyk referendum otti onda Tүrkiya Konstituciyasyna 18 tүzetudi makuldau mәselesi koterildi Tүzetuler prezidenttik respublikaga koshudi zhәne sogan sәjkes prezidenttik bilikti kүshejtudi sondaj ak parlament deputattarynyn sanyn kobejtudi zhәne sudyalar men prokurorlardyn Zhogargy kenesin reformalaudy karastyrady Referendum nәtizhesinde sajlaushylardyn 51 dan astamy tүzetulerge dauys berdi Tүzetuler 2019 zhyldyn 3 karashasyna belgilengen zhana prezidenttik zhәne parlamenttik sajlaudan kejin kүshine enui kerek edi birak 2018 zhyldyn 18 sәuirinde Erdogan elde kezekten tys prezidenttik zhәne parlamenttik sajlaudy 2018 zhyldyn 24 mausymyna belgiledi Sajlau nәtizhesi bojynsha Erdogan 52 dan astam dauys zhinady al onyn zhetekshiligindegi AK partiyasy parlamentte kopshilik dauys aldy Syrtky sayasatErdogan Өrkenietter Alyansynyn negizin kalaushylardyn biri Ony kuru bastamasyn 2005 zhyly Birikken Ұlttar Ұjymynyn 59 Bas Assambleyasynda Ispaniya premer ministri Hose Luis Rodriges Sapatero usyngan Bastamanyn maksaty ultaralyk mәdenietaralyk zhәne dinaralyk dialog pen ozara әrekettestikti ornatu arkyly ekstremizmge karsy halykaralyk әreketti kүshejtu Alyans Batys pen Islam әlemi arasyndagy үjkelisti tomendetuge erekshe nazar audarady Euro odagy Erdogan premer ministr retinde bargan elder European Voice Erdogandy oz elinde zhүrgizilip zhatkan reformalar үshin 2004 zhylgy europalyk dep atady 2005 zhyldyn 3 kazanynda Tүrkiyanyn EO ga kosyluy turaly resmi kelissozder bastaldy Tүrkiyanyn EO ga yktimal mүshe boluy turaly kelissozder 2009 zhәne 2010 zhyldary tүrik porttary Kiprdegi kemeler үshin zhabylgan kezde toktatyldy Sonymen katar negizgi kukyktar men bostandyktardy saktau EO ga kiruge kedergi keltiretin Tүrkiya үshin problema bolyp kala beredi Resej Nyuporttagy SAKҰ sammiti 2014 zh Ғasyrlar bojy Tүrkiya men Resej ajmaktagy үstemdik үshin bәsekeles boldy Bүginde eki el arasyndagy karym katynasta bәsekelestikten gori yntymaktastyk principi basym 2002 zhyly Tүrkiya men Resej arasyndagy tauar ajnalymy 5 milliard AҚSh dollarynan asty 2011 zhyldyn sonyna karaj bul korsetkishter 32 milliard AҚSh dollaryna dejin osti 2004 zhyldyn zheltoksanynda Resej prezidenti Vladimir Putin Tүrkiyaga saparmen keldi Bul kazirgi orys tүrik katynastary tarihyndagy algashky prezidenttik sapar boldy Aldyngy sapardy 1972 zhyly KSRO Zhogargy Kenesi Prezidiumynyn Toragasy Nikolaj Podgornyj zhasagan 2005 zhyldyn karashasynda Putin Tүrkiyada birlesip salyngan Kogildir agyn gaz kubyrynyn saltanatty ashyluyna katysty Birkatar zhogary dengejdegi saparlardan kejin kejbir manyzdy ekizhakty mәseleler birinshi orynga shykty Eki el de kop olshemdi yntymaktastykka kol zhetkizudi ozderinin basty maksaty retinde karastyrady әsirese energetika kolik zhәne armiya 2010 zhyldyn 12 mamyrynda Ankara men Mәskeu energetika men baska da salalardagy yntymaktastykty damytu turaly 17 kelisimge kol kojdy onyn ishinde Tүrkiyanyn birinshi atom elektr stanciyasyn salu zhәne Қara tenizden tenizge dejin sozylatyn munaj kubyryna zhauapty kәsiporyndardy koldau turaly kelisimder Zherorta tenizi Eki eldin koshbasshylary turisterge vizasyz zhүru turaly kelisimge de kol kojdy Turister elde 60 kүnge dejin vizasyz zhүre alady Apatka ushyragan Su 24 ushagynyn ajnalasyndagy okiga 2015 zhyly 24 karashada tүrik zhauyngerlik ushagy Siriyanyn aspanynda resejlik Su 24 ushagyn atyp tүsirdi ushkysh Oleg Peshkov ushyp ketu kezinde kajtys boldy Osydan kejin Resej Tүrkiyaga sankciya engizip vizasyz rezhimdi zhojdy 2016 zhyldyn 27 mausymynda Erdogan prezident Putinge zholdauynda ushkyshtyn kajtys boluyna bajlanysty konil ajtyp otbasynan keshirim surady Kejbir bukaralyk akparat kuraldary bul epizodty ushaktyn kulauy үshin resmi keshirim surau dep kate tүsinedi Erdogan men Putin telefon arkyly sojleskennen kejin Resej basshysy Tүrkiyaga keletin turisterge әkimshilik shekteulerdi alyp tastaudy zhәne sauda ekonomikalyk saladagy yntymaktastykty kalpyna keltirudi bujyrdy Terrorizmdi koldajdy degen bolzhamTolyk makalasy 2015 zhyldyn 2 zheltoksanynda Resej Қorganys ministrligi Rezhep Erdogan men onyn otbasyna Islam memleketi toby ondirgen Siriya men Irak munajyn Tүrkiyaga zansyz ondiruge zhәne tasymaldauga katysy bar dep ajyptady Bugan kosa departament Erdoganga karu men ok dәrilerdi satty sondaj ak lankesterge karzhylyk koldau korsetti dep ajyptady 2016 zhyldyn 26 nauryzynda Guardian Iordaniya koroli Abdalla II men amerikandyk parlamentarijlerdin әngimesinin stenogrammasyn aldy Monarh terroristerdin Europaga bet aluy tүrik sayasatynyn bir boligi dedi Korol sonymen katar Erdogannyn ajmaktyn mәseleleri radikaldy islamizm әdisterimen sheshiletinine senetinin ajtty MarapattamalaryTegerannyn kurmetti azamaty Erdogannyn kurmettine multikeshendi stadion Ystambul Gruziya 18 mamyr 2010 zh MGIMOnyn kurmetti doktory 2011 Altyn Қyran ordeni 11 kazan 2012EskertpelerLivandyk Hizbullaһmen esh katysy zhokDerekkozderFenerbahce Erdogan i transfer etmek istemis tүrik Milliyet 1 sәuir 2013 Tekserildi 9 shilde 2013 Life story AK Parti Official Web Site Tekserildi 29 tamyz 2008 Recep Tayyip Erdogan http www britannica com EBchecked topic 913988 Recep Tayyip Erdogan Retrieved 29 August 2008 Redzhep Tajip Erdogan politicheskij portret 4 karasha 2002 Tekserildi 21 kantar 2017 Erdogan s Towering Role in the AKP agyl turkeyanalyst org 12 March 2008 Premer ministr Turcii nad ujgurami musulmanami sovershyon genocid Muragattalgan 12 shildenin 2009 zhyly News Bakililar az 11 shilde 2009 zh Perepalka mezhdu Peresom i Erdoganom v Davose Muragattalgan 4 akpannyn 2009 zhyly Premer ministr Turcii nad ujgurami musulmanami sovershyon genocid Muragattalgan 12 shildenin 2009 zhyly News Bakililar az 11 shilde 2009 zh Erdogan schitaet svoyu partiyu primerom dlya vseh musulman Premer Turcii Erdogan pereizbran liderom pravyashej partii 30 kyrkүjek 2012 Tekserildi 21 kantar 2017 ITAR TASS Mezhdunarodnaya panorama Kandidatom na post premer ministra Turcii stal glava MID Ahmet Davutoglu Resmi Diplomatik Iliskiler Surecini Kuzey Kibris tan Baslatiyoruz Muragattalgan 18 mamyrdyn 2015 zhyly Ekspert Redzhep Tajip Erdogan podavil oppozicionnuyu pressu a teper vzyalsya za uchyonyh agentstvo Anadolu V Ankare prohodit 6 j sezd pravyashej Partii spravedlivosti i razvitiya Turcii Tekserildi 20 tamyzdyn 2018 Korrespondent net Erdogana pereizbrali na post lidera pravyashej partii v Turcii orys Tekserildi 20 tamyzdyn 2018 Rosbizneskonsalting 4 avgusta 2016 Chislo zaderzhannyh posle myatezha v Turcii uvelichilos do 26 tys chelovek Vesti 19 iyulya 2016 Erdogan v intervyu CNN rasskazal kak edva ne pogib vo vremya perevorota BEKDIL Burak Turkey s Hezbollah Erdogan s new ally agyl 10 May 2023 Tekserildi 14 mamyr 2023 Tүrkiyada prezident zhәne parlament sajlauy otip zhatyr kaz Azattyk radiosy 14 mamyr 2023 Tekserildi 14 mamyr 2023 BEKDIL Burak Erdogan says sorry for earthquake rescue delays agyl POLITICO 27 February 2023 Tekserildi 14 mamyr 2023 Karwan Faidhi Dri What can Kilicdaroglu offer Turkey s Kurds agyl Rudaw 11 March 2023 Tekserildi 14 mamyr 2023 COSKUN Orhan TOKSABAY Ece and KOCUKGOCMEN Ali Turkey faces runoff election with Erdogan leading agyl Reuters 15 May 2023 Tekserildi 14 mamyr 2023 Turkey apologises for 1930s killing of thousands of Kurds 24 karasha 2011 Tekserildi 24 karashanyn 2011 A Conversation with Recep Tayyip Erdogan Council on Foreign Relations 27 kyrkүjek 2007 Basty derekkozinen muragattalgan 30 mamyr 2012 Tekserildi 29 shilde 2012 Turkish Prime Minister talks about Armenian genocide YouTube 9 akpan 2008 Tait Robert Turkish PM dismisses apology for alleged Armenian genocide 18 karasha 2008 Tekserildi 1 shildenin 2011 Erdogan Pressures Karamanlis on Pontic Genocide Memorial Muragattalgan 21 tamyzdyn 2016 zhyly May 15th 2006 The Turkish Model of Government Canadians for Justice and Peace in the Middle East nauryz 2012 Basty derekkozinen muragattalgan 24 nauryz 2012 Tekserildi 28 karasha 2015 Dani How well did the Turkish economy do over the last decade 20 mausym 2013 Tekserildi 28 karasha 2015 Compulsory education to be increased to 12 years in Turkey 5 kantar 2012 Tekserildi 30 karashanyn 2015 Haydi Kizlar Okula The Girls Education Campaign in Turkey UNICEF Tekserildi 30 karasha 2015 Amnesty For University Students 24 akpan 2005 Tekserildi 30 karashanyn 2015 Sahin Universite Sayisi 186 ya Ulasti haberi tүrik Haberler com 3 kazan 2012 Tekserildi 30 karasha 2015 Zheltov M V Konstitucionnyj referendum v Turcii voshod Erdoganskogo sultanata InterIzbirkom Analiticheskij portal o vyborah v mire 19 mamyr 2017 Tekserildi 19 mamyr 2017 Erdogan kezekten tys prezidenttik sajlau shakyrady Tumu Haberin Erdogan named European of the Year 1 zheltoksan 2004 Tekserildi 29 karasha 2015 Turkey 2012 Progress report European Commission 10 kazan 2012 Tekserildi 28 karasha 2015 Turkey Russia relations euractiv com 17 karasha 2005 Tekserildi 29 karashanyn 2015 Erdogan izvinilsya pered Putinym za sbityj Su 24 Rosbizneskonsalting 27 mausym 2016 Redzhep Erdogan Ya govoryu izvinite Izvestiya 27 mausym 2016 Ya govoryu Izvinite opublikovan tekst poslaniya Erdogana Putinu Life 27 mausym 2016 Rossiya otmenit ogranichenie na poseshenie Turcii turistami Rosbizneskonsalting 29 mausym 2016 Minoborony RF rukovodstvo Turcii vovlecheno v nezakonnoe poluchenie sirijskoj nefti ot IG Guardian korol Iordanii rasskazal o roli Turcii v teraktah v Evrope Tүrkiyanyn Premer ministr kurmetti azamaty Tegerana IA REGNUM 02 02 2009 Saakashvili nagradil Erdogana Ordenom Zolotogo runa Muragattalgan 21 mamyrdyn 2010 zhyly SMI ru Premer ministr Turcii pochetnyj doktor MGIMO Nursultan Nazarbaev vruchil Redzhepu Tajipu Erdoganu orden Altyn Kyran za vklad v razvitie i ukreplenie dvustoronnih otnoshenij Muragattalgan 12 tamyzdyn 2014 zhyly Tagy karanyzTүrkiya Abdullaһ GүlSiltemePoliticheskie vozzreniya Redzhepa Tajipa Erdogana na vlast obshestvo i kulturu WeakiLeaks Posol Izrailya v Ankare schitaet chto Erdogan ispytyvaet religioznuyu nenavist k evreyam i Izrailyu 26 08 2011 Muragattalgan 27 tamyzdyn 2011 zhyly Tureckij gambit kolzhetpejtin silteme