Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Приозёрск (Қоржынтүбек) — Қазақстанның Қарағанды облысындағы 1956 жылы құрылған қала. Қала аумағы 54,5 шаршы километрге тең. Халық саны 11 151 адам.
| Қала | |||
| Приозёрск | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Ел | |||
| Облысы | |||
| Әкімі | Мансур Талғатұлы Ахметов | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары | 46°01′ с. е. 73°42′ ш. б. / 46.017° с. е. 73.700° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°01′ с. е. 73°42′ ш. б. / 46.017° с. е. 73.700° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты | 1956 | ||
| Бұрынғы атаулары | Көктас | ||
| Қала статусы | 1963 | ||
| Жер аумағы | 54,5 км² | ||
| Уақыт белдеуі | UTC+5:00 | ||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны | 11 151 адам (2023) | ||
| Ұлттық құрамы | қазақтар (58,7 %) | ||
| Конфессиялар | мұсылмандар, христиандар | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Телефон коды | +7 71039 | ||
| Пошта индексі | 101100 | ||
| Автомобиль коды | 09 | ||
| Приозёрск қаласының әкімдігі (қаз.) | |||
Приозёрск шекарасы | |||
Тарихы
Көкшекөлдің жағасындағы Қоржынтүбекте орналасқан Приозерск қаласы. Көлге етене еніп жатқан түбекке осыдан елу жыл бұрын әскери қаланың алғашқы қазығы қағылып, бүгінде еліміздің қорғаныс қуатына, тәуелсіздік игілігіне қызмет етіп келеді. Приозерскінің өз орны бар. Сондықтан әкімшілік, әлеуметтік тұрмыстық орталығы болып табылады. Иә, тәуелсіздік алғанға дейін Приозерск қаласы жабық қала болды.
Приозерск қаласы Кеңестер одағының картасында 70 жыл көрсетілмей келді Бірде «Полигон-А» енді бірде «Ташкент-90» деген құпия шифрмен аталды. 1956 жылы Орталық Комитет пен КСРО Министрлер Кеңесінің қаулысы мен салынады. Осы құпия полигонның орталығы Приозерск қаласын салудың басты себебі мына мәселелер болған екен: мемлекеттік ракета шабуылына қарсы кешенді эксперимент жасайтын нысандардың және ракета шабуылына қарсы сынақ полигонының жұмыстарын күшейту, сондай-ақ бұл жерде 10 мемлекеттік ғылыми-зерттеу орталығын құру және әуе шабуылына қарсы сынақ полигонын салу туралы бір ауыздан шешім қабылданған.
Сынақ полигоны еліміздің сол кездегі бес облысының жерінен 8 115 15 гектар жер оның ішінде 4.264.900 гектар жер күнделікті тұрақты пайдалануға, ал қалған жер күнделікті жаттығу үшін бөлініп беріледі. Әскерилер орын тепкен Ақмамық 1956 жылдың қатал қысын әскери палаткаларда өткереді. Ал Қоржынтүбек атауы Приозерск болып өзгертіліп, сол кезде-ақ әскер полигонның әкімшілік басқару орталығына айналдырылады. Қала мен сынақ нысандарының құрылысы орталық тарапынан қатаң бақылауға алынады. 1961 жылы 4 наурызда полигонда баллистикалық ракетаның алдыңғы бөлегі атып түсіріліп, аспанда жойып жіберуді іс жүзінде дәлелдеп шықты. Бұл әлемдік тәжірибеде тұңғыш рет болған еді.
Қалашықта 1963 жылға дейін тек әскерилер мен олардың отбасылары ғана тұрды. 1963 жылдың 28 қазанында қалалық кеңестің бірінші сессиясында төрағалық еткен полигон командирі С.Дороховтың ұсынысы бойынша Приозерскіге қала мәртебесі берілді. Приозерск қаласында 1990 жылға дейін одақтық көлемдегі әскери-ғылыми кеңес жұмыс істеді. Мұнда 800-ге жуық адам кандидаттық және докторлық диссертацияларын қорғаған.
Қаланың да, полигонның да жағдайы одақ тараған жылдары қиындап кеткен еді. Әскери адамдар елдеріне кетіп, қала иесіздікке ұшырады. 1998 жылы Приозерск қаласында №44841 әскери бөлім құрылды. Қазірде қаланың жағдайы жақсаруда. 1995 жылы қалада іске қосылды. Мұндағы шағын және орта кәсіпкерлікпен айналысатын кәсіпкерлер саны 300-ге жетті, қосалқы шаруашылық ашылды. Қаланың мәдени өмірін қалыптастыруда да бірқатар шаралар жүзеге асты. Қалада қазақ және орыс мектебі, өнер және спорт мектептері жұмыс істейді. 1999 жылы қалада 11 мың халық болса, бүгінде оның саны 25 мыңнан асып отыр. Халықтың саны демографиялық жағдайда өсіп отыр.
Халқы
| 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 13479 | ▼10909 | 80,9 | 6615 | ▼5371 | 81,2 | 6864 | ▼5538 | 80,7 |
Экономикасы
Қалада 2007 жылға 78 шаруашылық жүргізуші субъекті тіркелген, оның ішінде 2 ірі, 8 орта, 68 шағын субъектілер.
Негізгі экономикалық бағыт:
- энергетика.
Қаланың негізгі кәсіпорындары:
- “Тұрғын үй - коммуналдық реформалау басқармасы“ КМК
Өндірілетін өнімнің негізгі түрлері: - жылу энергиясы; - табиғи су.
2006 жылғы қаланың ірі және орта кәсіпорындар жұмыскерлерінің тізімдік саны 1028 адамды құрады, орташа атаулы еңбекақы - 21204 теңге. 2006 жылғы өндірістік өнім көлемі (үй шаруашылық есебінсіз) 337,2 млн. теңгені құрады. Жылдық деректер бойынша 2006 жылы негізгі капиталға инвестициялар 140,3 млн. теңге сомасында игерілді немесе 2005 жылғы көлемінен 30,5%-ға құрады. Кәсіпорындардың өз күштерімен орындаған мердігерлік жұмыстар көлемі 2006 жылы 40,4 млн. теңгені құрады немесе 2005 жылғы көлемнен 134,3%-ға артық. 2006 жылғы бөлшек тауар айналым көлемі (қоғамдық тамақтандыру қызметің есепке алмағанда) 531,1 млн. теңге шамасында құралды, қызмет көрсету көлемі (мемлекеттік басқару қызметінсіз) – 146,4 млн. теңге.
Ауыл шаруашылығы
2006 жылы ауыл шаруашылығы өнімінің айтарлықтай бөлігін мал шаруашылығы құрады.
2006 жылғы 1 шілдеге ауыл шаруашылығы өндірушілерінің нақты бары: 3 ауыл шаруашылық кәсіпорыны, 1 шаруа қожалығы, 0,1 мың халықтың жеке қосалқы шаруашылығы. Аймақта ауыл шаруашылығы өнімін өндіруге 23,3 гектар ауыл шаруашылық жерлері пайдаланылады, оның ішінде 7,9 га - егістік алқаптар.
2006 жылғы астыққа 25,0 га ауыл шаруашылық дақылдары егілетін егістік жерлер пайдаланылды, оның ішінде
- картоп – 11,5 га,
- көкөніс - 12,5 га.
2006 жылы
- 0,2 мың тонна картоп,
- 0,2 мың тонна көкөніс дақылдары,
- 25,9 тонна ет (тірі салмақта),
- 221,3 тонна сүт;
- 37,9 мың дана жұмыртқа өндірілді.
2007 жылғы 1 қаңтарға
- ірі қара мал саны 0,5 мың бас;
- қой мен ешкі - 1,7 мың бас;
- шошқа - 0,4 мың бас;
- құс – 1,7 мың бас,
- жылқы – 0,1 мың басты құрады.
Білім
Приозерск қаласында 2 мемлекеттік жалпы орта білім беретін мектеп қызмет атқарады.№1 жалпы орта білім беретін мектебі , оқыту тілі қазақ тілінде,№ 2 жалпы орта білім беретін мектеп , оқыту тілі аралас тілде.Барлық оқушылар саны 1836 бала.
Қалада • «Приозерск қалалық кітапханасы» мемлекеттік мекемесі жұмыс істейді.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Priozyorsk Қorzhyntүbek Қazakstannyn Қaragandy oblysyndagy 1956 zhyly kurylgan kala Қala aumagy 54 5 sharshy kilometrge ten Halyk sany 11 151 adam ҚalaPriozyorskEltanbasyӘkimshiligiEl Қazakstan ҚazakstanOblysyҚaragandy oblysyӘkimiMansur Talgatuly AhmetovTarihy men geografiyasyKoordinattary46 01 s e 73 42 sh b 46 017 s e 73 700 sh b 46 017 73 700 G O Ya Koordinattar 46 01 s e 73 42 sh b 46 017 s e 73 700 sh b 46 017 73 700 G O Ya Қurylgan uakyty1956Buryngy ataularyKoktasҚala statusy1963Zher aumagy54 5 km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny11 151 adam 2023 Ұlttyk kuramykazaktar 58 7 orystar 33 53 ukraindar 1 92 tatarlar 0 96 әzerbajzhandar 0 85 ozbekter 0 84 baskalary 3 32 2022 zh Konfessiyalarmusylmandar hristiandarSandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 71039Poshta indeksi101100Avtomobil kody09Priozyorsk kalasynyn әkimdigi kaz Priozyorsk PriozyorskPriozyorsk shekarasyTarihyKokshekoldin zhagasyndagy Қorzhyntүbekte ornalaskan Priozersk kalasy Kolge etene enip zhatkan tүbekke osydan elu zhyl buryn әskeri kalanyn algashky kazygy kagylyp bүginde elimizdin korganys kuatyna tәuelsizdik igiligine kyzmet etip keledi Priozerskinin oz orny bar Sondyktan әkimshilik әleumettik turmystyk ortalygy bolyp tabylady Iә tәuelsizdik alganga dejin Priozersk kalasy zhabyk kala boldy Priozersk kalasy Kenester odagynyn kartasynda 70 zhyl korsetilmej keldi Birde Poligon A endi birde Tashkent 90 degen kupiya shifrmen ataldy 1956 zhyly Ortalyk Komitet pen KSRO Ministrler Kenesinin kaulysy men salynady Osy kupiya poligonnyn ortalygy Priozersk kalasyn saludyn basty sebebi myna mәseleler bolgan eken memlekettik raketa shabuylyna karsy keshendi eksperiment zhasajtyn nysandardyn zhәne raketa shabuylyna karsy synak poligonynyn zhumystaryn kүshejtu sondaj ak bul zherde 10 memlekettik gylymi zertteu ortalygyn kuru zhәne әue shabuylyna karsy synak poligonyn salu turaly bir auyzdan sheshim kabyldangan Synak poligony elimizdin sol kezdegi bes oblysynyn zherinen 8 115 15 gektar zher onyn ishinde 4 264 900 gektar zher kүndelikti turakty pajdalanuga al kalgan zher kүndelikti zhattygu үshin bolinip beriledi Әskeriler oryn tepken Akmamyk 1956 zhyldyn katal kysyn әskeri palatkalarda otkeredi Al Қorzhyntүbek atauy Priozersk bolyp ozgertilip sol kezde ak әsker poligonnyn әkimshilik baskaru ortalygyna ajnaldyrylady Қala men synak nysandarynyn kurylysy ortalyk tarapynan katan bakylauga alynady 1961 zhyly 4 nauryzda poligonda ballistikalyk raketanyn aldyngy bolegi atyp tүsirilip aspanda zhojyp zhiberudi is zhүzinde dәleldep shykty Bul әlemdik tәzhiribede tungysh ret bolgan edi Қalashykta 1963 zhylga dejin tek әskeriler men olardyn otbasylary gana turdy 1963 zhyldyn 28 kazanynda kalalyk kenestin birinshi sessiyasynda toragalyk etken poligon komandiri S Dorohovtyn usynysy bojynsha Priozerskige kala mәrtebesi berildi Priozersk kalasynda 1990 zhylga dejin odaktyk kolemdegi әskeri gylymi kenes zhumys istedi Munda 800 ge zhuyk adam kandidattyk zhәne doktorlyk dissertaciyalaryn korgagan Қalanyn da poligonnyn da zhagdajy odak taragan zhyldary kiyndap ketken edi Әskeri adamdar elderine ketip kala iesizdikke ushyrady 1998 zhyly Priozersk kalasynda 44841 әskeri bolim kuryldy Қazirde kalanyn zhagdajy zhaksaruda 1995 zhyly kalada iske kosyldy Mundagy shagyn zhәne orta kәsipkerlikpen ajnalysatyn kәsipkerler sany 300 ge zhetti kosalky sharuashylyk ashyldy Қalanyn mәdeni omirin kalyptastyruda da birkatar sharalar zhүzege asty Қalada kazak zhәne orys mektebi oner zhәne sport mektepteri zhumys istejdi 1999 zhyly kalada 11 myn halyk bolsa bүginde onyn sany 25 mynnan asyp otyr Halyktyn sany demografiyalyk zhagdajda osip otyr HalkySany 2009 2021 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzben13479 10909 80 9 6615 5371 81 2 6864 5538 80 7EkonomikasyҚalada 2007 zhylga 78 sharuashylyk zhүrgizushi subekti tirkelgen onyn ishinde 2 iri 8 orta 68 shagyn subektiler Negizgi ekonomikalyk bagyt energetika Қalanyn negizgi kәsiporyndary Turgyn үj kommunaldyk reformalau baskarmasy KMK Өndiriletin onimnin negizgi tүrleri zhylu energiyasy tabigi su 2006 zhylgy kalanyn iri zhәne orta kәsiporyndar zhumyskerlerinin tizimdik sany 1028 adamdy kurady ortasha atauly enbekaky 21204 tenge 2006 zhylgy ondiristik onim kolemi үj sharuashylyk esebinsiz 337 2 mln tengeni kurady Zhyldyk derekter bojynsha 2006 zhyly negizgi kapitalga investiciyalar 140 3 mln tenge somasynda igerildi nemese 2005 zhylgy koleminen 30 5 ga kurady Kәsiporyndardyn oz kүshterimen oryndagan merdigerlik zhumystar kolemi 2006 zhyly 40 4 mln tengeni kurady nemese 2005 zhylgy kolemnen 134 3 ga artyk 2006 zhylgy bolshek tauar ajnalym kolemi kogamdyk tamaktandyru kyzmetin esepke almaganda 531 1 mln tenge shamasynda kuraldy kyzmet korsetu kolemi memlekettik baskaru kyzmetinsiz 146 4 mln tenge Auyl sharuashylygy 2006 zhyly auyl sharuashylygy oniminin ajtarlyktaj boligin mal sharuashylygy kurady 2006 zhylgy 1 shildege auyl sharuashylygy ondirushilerinin nakty bary 3 auyl sharuashylyk kәsiporyny 1 sharua kozhalygy 0 1 myn halyktyn zheke kosalky sharuashylygy Ajmakta auyl sharuashylygy onimin ondiruge 23 3 gektar auyl sharuashylyk zherleri pajdalanylady onyn ishinde 7 9 ga egistik alkaptar 2006 zhylgy astykka 25 0 ga auyl sharuashylyk dakyldary egiletin egistik zherler pajdalanyldy onyn ishinde kartop 11 5 ga kokonis 12 5 ga 2006 zhyly 0 2 myn tonna kartop 0 2 myn tonna kokonis dakyldary 25 9 tonna et tiri salmakta 221 3 tonna sүt 37 9 myn dana zhumyrtka ondirildi 2007 zhylgy 1 kantarga iri kara mal sany 0 5 myn bas koj men eshki 1 7 myn bas shoshka 0 4 myn bas kus 1 7 myn bas zhylky 0 1 myn basty kurady BilimPriozersk kalasynda 2 memlekettik zhalpy orta bilim beretin mektep kyzmet atkarady 1 zhalpy orta bilim beretin mektebi okytu tili kazak tilinde 2 zhalpy orta bilim beretin mektep okytu tili aralas tilde Barlyk okushylar sany 1836 bala Қalada Priozersk kalalyk kitaphanasy memlekettik mekemesi zhumys istejdi DerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary