Ор мойнағы (қырымтат. Or boynu, Ор бойну, укр. Перекопський перешийок) — Қырымды материкпен байланыстырып, Азов теңізі (теңіздің батыс бөлігінде орналасқан Сываш шығанағы) мен Қара теңізді (теңіздің солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан Қаркенет шығанағының шығыс бөлігіндегі Ор шығанағы) бөледі.
Қырымның ең солтүстік бөлігі саналады.
Мойнақтың ұзындығы — 30 км. Ені: ең тар жерінде 7 км, оңтүстік шетінде 9,2 км.
Ежелгі уақытта Ор мойнағы басқа да атауларға ие болды: Страбон оны Истм деп атады («мойнақ» деп аударылады), генуездіктер — Зухало, қырым татар тілінде бұл аймақ Ор деп аталады. Оның аумағында ежелгі дәуірдің қуатты бекіністері — бар.
Ор мойнағының солтүстігінде Әрмени Базар қаласы, сонымен қатар азамат соғысы кезінде қираған аттас тарихи қала орнында ауылы орналасқан. Мойнақтың оңтүстігінде Орқапы көлдер тобы басталады; Красноперекопск қаласы да сонда орналасқан.
Қырым үшін бірінші кезектегі маңызы бар күрежол, теміржол, электр желілері, Солтүстік Қырым арнасы тартылған, бірақ қазір тек автожол ғана жұмыс істейді.
2014 жылдың басында құрылған Ресей мен Украина арасындағы байланыс сызығы да оның бойымен өтеді, іс жүзінде екі елдің мемлекеттік шекарасы ретінде жұмыс істейді, дегенмен Украина мен мойындаған БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің көпшілігінің ұстанымына сәйкес бүкіл Қырым Херсон облысы мен Қырым АР әкімшілік шекарасы ғана болып табылады.
Мойнақ арқылы өтетін арналар
Әр уақытта Сываштан Қаркенет шығанағына дейін арна салудың жүзеге асырылмаған жобалары көп болды. Түрік дәуірінде мұндай арна тіпті болған, ол Түрік дуанының оры болған, бірақ Ресей империясы келгеннен кейін қажетсіз деп көмілді. Сондай-ақ Германияда, КСРО-да және Украинада оны қайта құру жобалары болды. Бірақ мұндай арнаны құру Сываштағы түпті тереңдету жұмыстары үлкен шығындармен байланысты және Қаркенет шығанағының ластануымен және СҚА-ның нақты жойылуымен байланысты еді.
Әдебиет
- Ена В. Г., Ена Ал. В., Ена Ан. В. Қырымның қысқаша географиялық сөздігі — Ақмешіт: Бизнес-Информ, 2009. — Б. 160. — 264, [16] б. — 1000 таралым. — ISBN 978-966-648-222-1.
Сілтеме
- Украина Қырымның айналасына кеме жүретін арна салмақшы.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 25 қаңтар 2020.
Дереккөздер
- ГПС Украины (орыс.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 7 наурыз 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 7 наурыз 2016.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Or mojnagy kyrymtat Or boynu Or bojnu ukr Perekopskij pereshijok Қyrymdy materikpen bajlanystyryp Azov tenizi tenizdin batys boliginde ornalaskan Syvash shyganagy men Қara tenizdi tenizdin soltүstik batys boliginde ornalaskan Қarkenet shyganagynyn shygys boligindegi Or shyganagy boledi Mojnak kartasy Қyrymnyn en soltүstik boligi sanalady Mojnaktyn uzyndygy 30 km Eni en tar zherinde 7 km ontүstik shetinde 9 2 km Ezhelgi uakytta Or mojnagy baska da ataularga ie boldy Strabon ony Istm dep atady mojnak dep audarylady genuezdikter Zuhalo kyrym tatar tilinde bul ajmak Or dep atalady Onyn aumagynda ezhelgi dәuirdin kuatty bekinisteri bar Or mojnagynyn soltүstiginde Әrmeni Bazar kalasy sonymen katar azamat sogysy kezinde kiragan attas tarihi kala ornynda auyly ornalaskan Mojnaktyn ontүstiginde Orkapy kolder toby bastalady Krasnoperekopsk kalasy da sonda ornalaskan Қyrym үshin birinshi kezektegi manyzy bar kүrezhol temirzhol elektr zhelileri Soltүstik Қyrym arnasy tartylgan birak kazir tek avtozhol gana zhumys istejdi 2014 zhyldyn basynda kurylgan Resej men Ukraina arasyndagy bajlanys syzygy da onyn bojymen otedi is zhүzinde eki eldin memlekettik shekarasy retinde zhumys istejdi degenmen Ukraina men mojyndagan BҰҰ ga mүshe memleketterdin kopshiliginin ustanymyna sәjkes bүkil Қyrym Herson oblysy men Қyrym AR әkimshilik shekarasy gana bolyp tabylady Mojnak arkyly otetin arnalarӘr uakytta Syvashtan Қarkenet shyganagyna dejin arna saludyn zhүzege asyrylmagan zhobalary kop boldy Tүrik dәuirinde mundaj arna tipti bolgan ol Tүrik duanynyn ory bolgan birak Resej imperiyasy kelgennen kejin kazhetsiz dep komildi Sondaj ak Germaniyada KSRO da zhәne Ukrainada ony kajta kuru zhobalary boldy Birak mundaj arnany kuru Syvashtagy tүpti terendetu zhumystary үlken shygyndarmen bajlanysty zhәne Қarkenet shyganagynyn lastanuymen zhәne SҚA nyn nakty zhojyluymen bajlanysty edi ӘdebietEna V G Ena Al V Ena An V Қyrymnyn kyskasha geografiyalyk sozdigi Akmeshit Biznes Inform 2009 B 160 264 16 b 1000 taralym ISBN 978 966 648 222 1 SiltemeUkraina Қyrymnyn ajnalasyna keme zhүretin arna salmakshy kolzhetpejtin silteme Tekserildi 25 kantar 2020 DerekkozderGPS Ukrainy orys Basty derekkozinen muragattalgan 7 nauryz 2016 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 7 nauryz 2016