Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Модерн , модерн стилі (фр. moderne – ең жаңа, қазіргі) – XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында Еуропа және Америка елдері өнерінде орын алған стильдік ағым.
Мод Адамс как Жанна д’Арк. Афиша 1909 жыл
Модерн Бельгия, Ұлыбритания мен АҚШ-та – “жаңа өнер”, Германияда – “югенд-стиль”, Австрияда – “сецессион стилі”, Италияда “либерти стилі”, Испанияда – “модернизм” деген атпен белгілі.
Ол символизм мен идеяларын, Ф.Ницшенің “өмір философиясын” дамытты.
Модерн өкілдерінің ( социалдық утопиясына сүйенген бельгиялық археологиялық әрі ) пікірлеріне қарағанда ол қоғам құруға ықпал жасарлық жаңа өмір стилі, адам баласына алар орта мен тұрмыс жағдайын туғызу, байырғы дәстүрден бөлек, қазіргі пайдалану арқылы өнерге жаңа жол салу болып табылады.
Модерн стильдегі архитектура
Модерннің негізгі принциптері – қоғамға сай ғимараттар тұрғызу, өнер арқылы дүниені өзгертуге талпыныс жасау. Модерн XX ғасырда архитектураның дамуына елеулі ықпал жасады. Ол сәулет өнеріне конструкциялықты, көркемдік бірлікке, функциялыққа негізделген еркін жобалауды, жаңа құрылыс материалдарын (темір, бетон, шыны, табиғи тас, жылтыр кірпіш, жұқа тақтай, кенеп) жан-жақты пайдалануды әкелді.
Қала салу ісіндегі бір жүйелілік пен модерн сәулетшілері алдыңғы жағы әр түрлі ғимараттарды кеңістікке еркін орналастыруды қарсы қойды. Жаңа техника әкелген түр тудырудың мол мүмкіндігі ғимарат бейнесін көркейте түсудің басты құралына айналды.
XX ғасырдың бас кезіндегі кейбір сәулетшілер функционализмді ерекше құптап, ғимарат қаңқасын әсерлей (Германияда , Австрияда , Францияда Г.Перре, Россияда салған ғимараттар) түсуге ден қойды.
Модерн стилінде өрнек салу затты әсемдеумен қатар оның композициялық құрылымын қалыптастыру құралы болып табылады. Бельгия сәулетшілері салған ғимараттар интерьеріндегі толқынды сызық пен өрнек тынысты кеңейтіп, еңсені көтере түседі.
Қондырғылы, сән және қолданбалы өнердің бір-бірімен астаса дамуы – модерн стиліне тән қасиеттің бірі. Ол графикадан да орын алды. Бұл саладағы белгілі суретшілер:
- - Ұлыбритания,
- Т. Хайне мен - Германия,
- - Швецария,
- Э.Мунк - Норвегия ,
- , - Ресей.
Шойын құю
- (Hector Guimard) — Франция
Модерн стильдегi интерьер
Жиhаздың дизайны және интерьердiң заттары
- (Louis Majorelle), (Emile Galle), (Emile André), Эжен Валлен (Eugène Vallin), Камил Готье (Camille Gauthier), Жак Грубер (Jacques Gruber) — Франция;
- Рихард Римершмид (Richard Riemerschmid) — Германия;
- Гюстав Бови (Gustave Serrurier-Bovy), Хенри Ван де Вельде (Henry Van de Velde) — Бельгия;
- Тонет (Thonet), Коломан Мозер (Koloman Moser) — Австрия;
- Франтишек Билек (Frantisec Bilek) — Чехия;
- И. А. Фомин — Ресей.
Ар-нуво дәуірінде жиһаз дизайны ғимараттардың сәулетімен тығыз байланысты болды; сәулетшілер көбіне жиһаз, кілемдер, шырақтар, есік тұтқалары және басқа да сәндік бөлшектерді жобалады. Барлық заттар дөңес пішінді және бұрыштары дөңгелектенген болып келеді. Жиһаз көбіне күрделі және қымбат болды; әдетте, жылтыр немесе лакпен қапталған күрделі әрлеу қажет деп саналды, ал континенттік дизайн, әдетте, өте күрделі, бүгілген пішінді болып келді, оларды дайындау қымбатқа түсті.
Францияда Жиһаз дизайны мен өндірісі орталығы Нансиде орналасты, мұнда екі ірі дизайнерлер Эмиль Галле және Луи Мажорельдің өз студиялары мен шаберханалары болды, мұнда 1901 жылы Көркем индустриялар альянсы құрылды (кейіннен Нанси мектебі деп аталды). Нанси жиһаз мектебінің басқа танымал жиһаз дизайнерлері арасында Эжен Валлен және Эмиль Андре болды; екеуі де білімі бойынша сәулетшілер болды, екеуі де Орта мен Ван де Велде сияқты бельгия дизайнерлерінің жиһаздарын еске түсіретін, декоры аз және өсімдіктер мен гүлдердің бүгілістерін қайталайтын жиһаздарды жобалады. Танымал француз дизайнерлері арасында Виоле-ле Дюктің неоготикалық стилінде шабыт алған Анри Беллери-Десфонтен, француз жиһаз индустриясын жаңа тақырыптармен жандандыру үшін арт-дилер Зигфрид Бингпен бірге жұмыс істеген Жорж де Фер, Эжен Гайар және Эдуард Колонн болды.
Қолданбалы және станокты көркемөнер
Көркем шыны
- (Emile Galle), Daum Freres — Франция;
- (Louis Comfort Tiffany) — АҚШ;
- Loetz — Чехия;
- Вильгельм Вагенфельд — Германия.
Ыдыс, керамика
- Тед Сикорский (Tade Sikorski & Zsolnay Vilmos (ZSOLNAY ART POTTERY) — Венгрия;
- Огюст Делаэрш (Auguste Delaherche), Клеман Массье (Clement Massier), Александр Биго (Alexandre Bigot) — Франция;
- Königliche Porzellan-Manufaktur Berlin (Хандық фарфор мануфактурасы, Берлин, Германия)
- VILLEROY & BOCH — Германия.
Витраж конструкциялары
- Жак Грюбэ (Jacques Gruber), (Hector Guimard) — Франция;
- (Victor Horta) — Бельгия;
- (Louis Comfort Tiffany) — АҚШ;
- — Чехия.
Iсмерлiк, металл, оймалау
- Gorham — АҚШ;
- WMF, , Orion Kunstgewerbliche Metallwarenfabrik (Orion) — Германия;
- Арчибальд Нокс (Archibald Knox Мұрағатталған 12 ақпанның 2011 жылы.), Чарльз Хорнер — Великобритания;
- Феликс Бракмонд (Felix Bracquemond Мұрағатталған 12 ақпанның 2011 жылы.), (Rene Lalique), Жорж Фуке (Georges Fouquet), — Франция.
Кітап ісі
Афиша, литография, плакат шеберлері
- А.Тулуз-Лотрек, - Франция,
- - Чехия.
Кiтап иллюстрациясы және графика
- (Aubrey Beardsley) — Ұлыбритания;
- (Van de Velde) — Бельгия;
- (Theophile Alexandre Steinlen) — Швейцария;
- (Johan Thorn Prikker) — Нидерланд.
Кескіндеме мен мүсін өнері
Кескіндеме мен модерн стилі символизммен тығыз байланыста бола отырып, өз алдына көркемдік жүйе жасауға ұмтылды. Дегенмен ол XIX ғасырдағы дәстүрлі үлгіден алшақтап, шарттылыққа негізделген жаңа еуропалық ағымға бой ұрды. Бұл салада ( бастаған) елеулі рөл атқарды. Модерннің кескіндеме мен мүсін өнері саласындағы белгілі өкілдері:
- - Австрия,
- , Ф.Конпф - Бельгия,
- , - Ресей,
- Э.Мунк - Норвегия,
- - Чехия,
- - Германия.
Суретшілер
- — Дания;
- — Польша;
- , — Франция;
- — Австрия;
- , — Бельгия;
- — Чехия;
- Наби, (Lucien Levy-Dhurmer) — Франция;
- — Италия;
- — Голландия;
- — Нидерланд;
- — Швейцария;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- , , — Ресей.
-
![image]()
. . 1907—1908 жылдары. -
![image]()
. Искусство, или нежность сфинкса. 1896. -
![image]()
. Ужин. 1902. -
![image]()
. Похищение Европы. 1910 -
![image]()
. Пан. -
![image]()
. Портрет М. Кузмина.
Модерн бұйымдары мен үй жиһаздарын жасауда елеулі жетістіктерге жетті. Қазіргі кезеңде Қазақстан сәулетшілері модерн мен дәстүрлі архитектуралық жетістіктерді ұштастыра отырып, модернді дамытуда үлкен жетістіктерге жетті (қонақ үй, жоғарғы оқу орны ғимараттары, т.б.).
Дереккөздер
- ОрыАҚШ-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б. ISBN 9965-808-89-9
- Art Nouveau. www.hisour.com. Тексерілді, 22 тамыз 2023.
- Modern Art Nouveau. prointerior.info. Тексерілді, 22 тамыз 2023.
- Art Nouveau Architecture – History, Attributes, and Examples. artincontext.org. Тексерілді, 22 тамыз 2023.
- Neo-Classical Architecture. curatorhall.wordpress.com. Тексерілді, 22 тамыз 2023.
- École de Nancy – Art Nouveau artisans and designers. encyclopedia.design. Тексерілді, 22 тамыз 2023.
- Art Nouveau at its finest: The city of Nancy was the center of an architectural movement. www.thevintagenews.com. Тексерілді, 22 тамыз 2023.
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Modern modern stili fr moderne en zhana kazirgi XIX gasyrdyn sony men XX gasyrdyn basynda Europa zhәne Amerika elderi onerinde oryn algan stildik agym Mod Adams kak Zhanna d Ark Afisha 1909 zhyl Modern Belgiya Ұlybritaniya men AҚSh ta zhana oner Germaniyada yugend stil Avstriyada secession stili Italiyada liberti stili Ispaniyada modernizm degen atpen belgili Ol simvolizm men ideyalaryn F Nicshenin omir filosofiyasyn damytty Modern okilderinin socialdyk utopiyasyna sүjengen belgiyalyk arheologiyalyk әri pikirlerine karaganda ol kogam kuruga ykpal zhasarlyk zhana omir stili adam balasyna alar orta men turmys zhagdajyn tugyzu bajyrgy dәstүrden bolek kazirgi pajdalanu arkyly onerge zhana zhol salu bolyp tabylady Modern stildegi arhitekturaModernnin negizgi principteri kogamga saj gimarattar turgyzu oner arkyly dүnieni ozgertuge talpynys zhasau Modern XX gasyrda arhitekturanyn damuyna eleuli ykpal zhasady Ol sәulet onerine konstrukciyalykty korkemdik birlikke funkciyalykka negizdelgen erkin zhobalaudy zhana kurylys materialdaryn temir beton shyny tabigi tas zhyltyr kirpish zhuka taktaj kenep zhan zhakty pajdalanudy әkeldi Қala salu isindegi bir zhүjelilik pen modern sәuletshileri aldyngy zhagy әr tүrli gimarattardy kenistikke erkin ornalastyrudy karsy kojdy Zhana tehnika әkelgen tүr tudyrudyn mol mүmkindigi gimarat bejnesin korkejte tүsudin basty kuralyna ajnaldy XX gasyrdyn bas kezindegi kejbir sәuletshiler funkcionalizmdi erekshe kuptap gimarat kankasyn әserlej Germaniyada Avstriyada Franciyada G Perre Rossiyada salgan gimarattar tүsuge den kojdy Modern stilinde ornek salu zatty әsemdeumen katar onyn kompoziciyalyk kurylymyn kalyptastyru kuraly bolyp tabylady Belgiya sәuletshileri salgan gimarattar intererindegi tolkyndy syzyk pen ornek tynysty kenejtip enseni kotere tүsedi Қondyrgyly sәn zhәne koldanbaly onerdin bir birimen astasa damuy modern stiline tәn kasiettin biri Ol grafikadan da oryn aldy Bul saladagy belgili suretshiler Ұlybritaniya T Hajne men Germaniya Shvecariya E Munk Norvegiya Resej Shojyn kuyu Hector Guimard FranciyaModern stildegi intererZhihazdyn dizajny zhәne intererdin zattary Louis Majorelle Emile Galle Emile Andre Ezhen Vallen Eugene Vallin Kamil Gote Camille Gauthier Zhak Gruber Jacques Gruber Franciya Rihard Rimershmid Richard Riemerschmid Germaniya Gyustav Bovi Gustave Serrurier Bovy Henri Van de Velde Henry Van de Velde Belgiya Tonet Thonet Koloman Mozer Koloman Moser Avstriya Frantishek Bilek Frantisec Bilek Chehiya I A Fomin Resej Ar nuvo dәuirinde zhiһaz dizajny gimarattardyn sәuletimen tygyz bajlanysty boldy sәuletshiler kobine zhiһaz kilemder shyraktar esik tutkalary zhәne baska da sәndik bolshekterdi zhobalady Barlyk zattar dones pishindi zhәne buryshtary dongelektengen bolyp keledi Zhiһaz kobine kүrdeli zhәne kymbat boldy әdette zhyltyr nemese lakpen kaptalgan kүrdeli әrleu kazhet dep sanaldy al kontinenttik dizajn әdette ote kүrdeli bүgilgen pishindi bolyp keldi olardy dajyndau kymbatka tүsti Franciyada Zhiһaz dizajny men ondirisi ortalygy Nanside ornalasty munda eki iri dizajnerler Emil Galle zhәne Lui Mazhoreldin oz studiyalary men shaberhanalary boldy munda 1901 zhyly Korkem industriyalar alyansy kuryldy kejinnen Nansi mektebi dep ataldy Nansi zhiһaz mektebinin baska tanymal zhiһaz dizajnerleri arasynda Ezhen Vallen zhәne Emil Andre boldy ekeui de bilimi bojynsha sәuletshiler boldy ekeui de Orta men Van de Velde siyakty belgiya dizajnerlerinin zhiһazdaryn eske tүsiretin dekory az zhәne osimdikter men gүlderdin bүgilisterin kajtalajtyn zhiһazdardy zhobalady Tanymal francuz dizajnerleri arasynda Viole le Dyuktin neogotikalyk stilinde shabyt algan Anri Belleri Desfonten francuz zhiһaz industriyasyn zhana takyryptarmen zhandandyru үshin art diler Zigfrid Bingpen birge zhumys istegen Zhorzh de Fer Ezhen Gajar zhәne Eduard Kolonn boldy Қoldanbaly zhәne stanokty korkemonerKorkem shyny Emile Galle Daum Freres Franciya Louis Comfort Tiffany AҚSh Loetz Chehiya Vilgelm Vagenfeld Germaniya Ydys keramika Ted Sikorskij Tade Sikorski amp Zsolnay Vilmos ZSOLNAY ART POTTERY Vengriya Ogyust Delaersh Auguste Delaherche Kleman Masse Clement Massier Aleksandr Bigo Alexandre Bigot Franciya Konigliche Porzellan Manufaktur Berlin Handyk farfor manufakturasy Berlin Germaniya VILLEROY amp BOCH Germaniya Vitrazh konstrukciyalary Zhak Gryube Jacques Gruber Hector Guimard Franciya Victor Horta Belgiya Louis Comfort Tiffany AҚSh Chehiya Ismerlik metall ojmalau Gorham AҚSh WMF Orion Kunstgewerbliche Metallwarenfabrik Orion Germaniya Archibald Noks Archibald Knox Muragattalgan 12 akpannyn 2011 zhyly Charlz Horner Velikobritaniya Feliks Brakmond Felix Bracquemond Muragattalgan 12 akpannyn 2011 zhyly Rene Lalique Zhorzh Fuke Georges Fouquet Franciya Kitap isiAfisha litografiya plakat sheberleri A Tuluz Lotrek Franciya Chehiya Kitap illyustraciyasy zhәne grafika Salomee 1894 Aubrey Beardsley Ұlybritaniya Van de Velde Belgiya Theophile Alexandre Steinlen Shvejcariya Johan Thorn Prikker Niderland Keskindeme men mүsin oneriOgyust Roden Amur zhәne Psiheya Keskindeme men modern stili simvolizmmen tygyz bajlanysta bola otyryp oz aldyna korkemdik zhүje zhasauga umtyldy Degenmen ol XIX gasyrdagy dәstүrli үlgiden alshaktap sharttylykka negizdelgen zhana europalyk agymga boj urdy Bul salada bastagan eleuli rol atkardy Modernnin keskindeme men mүsin oneri salasyndagy belgili okilderi Avstriya F Konpf Belgiya Resej E Munk Norvegiya Chehiya Germaniya Suretshiler Daniya Polsha Franciya Avstriya Belgiya Chehiya Nabi Lucien Levy Dhurmer Franciya Italiya Gollandiya Niderland Shvejcariya Resej 1907 1908 zhyldary Iskusstvo ili nezhnost sfinksa 1896 Uzhin 1902 Pohishenie Evropy 1910 Pan Portret M Kuzmina Modern bujymdary men үj zhiһazdaryn zhasauda eleuli zhetistikterge zhetti Қazirgi kezende Қazakstan sәuletshileri modern men dәstүrli arhitekturalyk zhetistikterdi ushtastyra otyryp moderndi damytuda үlken zhetistikterge zhetti konak үj zhogargy oku orny gimarattary t b DerekkozderOryAҚSh kazaksha tүsindirme sozdik Әleumettanu zhәne sayasattanu bojynsha Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2006 569 b ISBN 9965 808 89 9 Art Nouveau www hisour com Tekserildi 22 tamyz 2023 Modern Art Nouveau prointerior info Tekserildi 22 tamyz 2023 Art Nouveau Architecture History Attributes and Examples artincontext org Tekserildi 22 tamyz 2023 Neo Classical Architecture curatorhall wordpress com Tekserildi 22 tamyz 2023 Ecole de Nancy Art Nouveau artisans and designers encyclopedia design Tekserildi 22 tamyz 2023 Art Nouveau at its finest The city of Nancy was the center of an architectural movement www thevintagenews com Tekserildi 22 tamyz 2023 Sayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet