Мерғали Қадылбеков
Мерғали Қадылбеков (1907, Павлодар облысы, Баянауыл ауданы, ауылы – 27.2.1938, Алматы қ.) – ғалым, алғашқы қазақ геолог-инж-нің бірі.
Арғын тайпасының Сүйіндік руының Қаржас бөлімінен шыққан. Мәскеу тау-кен ин-тын (1928) бітірген. 1928–30 ж. Оңтүстік Қазақстан, Қаратау өңіріне және Қырғызстан жеріне геол. барлау жасаған экспед-ның бастығы болды. 1930 ж. Шымкент қорғасын з-тына қажетті шикізат қорын іздеу мақсатында Қаратау, Іле және Жетісу Алатауындағы Ащысай, Қарасай, Хантағы, Байжансай, Қастек, Қаскелең, Ұзынсу, Шынасылсай, т.б. кен орындарының зерттелуіне жетекшілік етті. «Қазақполиметалл» тресін ұйымдастырушылардың қатарында болды. Орт. Қазақстан жерінен қорғасын, мырыш, мыс, т.б. аса бағалы полиметалл кендерін тапты. Қарағайлы және Қайрақты түсті металл (Қарағанды облысы), Текелі қорғасын-мырыш (Алматы облысы) кен орындарын ашты. Оңтүстік Қазақстан облысы Кентау қ. маңындағы Мырғалымсай қорғасын-мырыш-барит кен орны Қ. есімімен аталған. Оның қазақ тілінде жазған ғыл.-зерт. еңбектері баспасөз беттерінде жарияланып тұрды. Тех. кітаптарды қазақшаға аударуды ғыл. жолға қою мәселесін көтеріп, геол. мен тау-кен ісі жөнінде терминологиялық сөздік жасады. Текелі кен басқармасының бас инж. қызметін атқарып жүргенде 1937 ж. 30 мамырда тұтқындалып, Кеңес өкіметіне қарсы ұлтшыл ұйымның мүшесі деген жалған айыппен сотталып, ату жазасына кесілді. КСРО Жоғ. соты Әскери алқасының шешімімен 1960 ж. 11 маусымда ақталды.
Сыртқы сілтемелер
Мұхит
Дереккөздер
- Серік Имантайұлы Жақсыбаев Қаржас ұрпақтары — Павлодар: ЭКО, 2008. — 400 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-08-265-0.
- Қазақ энциклопедиясы, 6 том.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mergali ҚadylbekovPavlodar Mergali Қadylbekov 1907 Pavlodar oblysy Bayanauyl audany auyly 27 2 1938 Almaty k galym algashky kazak geolog inzh nin biri Argyn tajpasynyn Sүjindik ruynyn Қarzhas boliminen shykkan Mәskeu tau ken in tyn 1928 bitirgen 1928 30 zh Ontүstik Қazakstan Қaratau onirine zhәne Қyrgyzstan zherine geol barlau zhasagan eksped nyn bastygy boldy 1930 zh Shymkent korgasyn z tyna kazhetti shikizat koryn izdeu maksatynda Қaratau Ile zhәne Zhetisu Alatauyndagy Ashysaj Қarasaj Hantagy Bajzhansaj Қastek Қaskelen Ұzynsu Shynasylsaj t b ken oryndarynyn zertteluine zhetekshilik etti Қazakpolimetall tresin ujymdastyrushylardyn katarynda boldy Ort Қazakstan zherinen korgasyn myrysh mys t b asa bagaly polimetall kenderin tapty Қaragajly zhәne Қajrakty tүsti metall Қaragandy oblysy Tekeli korgasyn myrysh Almaty oblysy ken oryndaryn ashty Ontүstik Қazakstan oblysy Kentau k manyndagy Myrgalymsaj korgasyn myrysh barit ken orny Қ esimimen atalgan Onyn kazak tilinde zhazgan gyl zert enbekteri baspasoz betterinde zhariyalanyp turdy Teh kitaptardy kazakshaga audarudy gyl zholga koyu mәselesin koterip geol men tau ken isi zhoninde terminologiyalyk sozdik zhasady Tekeli ken baskarmasynyn bas inzh kyzmetin atkaryp zhүrgende 1937 zh 30 mamyrda tutkyndalyp Kenes okimetine karsy ultshyl ujymnyn mүshesi degen zhalgan ajyppen sottalyp atu zhazasyna kesildi KSRO Zhog soty Әskeri alkasynyn sheshimimen 1960 zh 11 mausymda aktaldy Syrtky siltemelerMuhitDerekkozderSerik Imantajuly Zhaksybaev Қarzhas urpaktary Pavlodar EKO 2008 400 b 1000 taralym ISBN 9965 08 265 0 Қazak enciklopediyasy 6 tom