Махамбет Нұрмұхамбетұлы Бөкейханов

Бөкейханов Махамбет Нұрмұхамбетұлы(1890, Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы — 1937) — күйші-композитор. А.В. Затаевич, А. Жұбанов, Е.Г. Брусиловскийлерге қазақ күйлерін жаздырушы.

Махамбет бұрыңғы Бөкей хандарына қарасты Шоңай көлі деген жерде туған. Махамбет - Құрманғазы, Дәулеткерей, , Салауаткерей, Сейтек т.б. халық компазиторларының ондаған күйлерін біздің заманға жеткізген дарынды күйші. А.В.Затаевич Махамбеттен "Байжұма", "Бұлбұл", "Ойбай балам" т.б. 28 күй жазып алған. Махамбеттің өзі де күй шығарған. 1930 ж. Музика драма техникумының жанындағы қазақтың ұлттық аспаптарын жетілдіру шеберханасында жұмыс істеген. Махамбет бұл салада елеулі еңбек сіңірді.

1933-37 жылдары Музыкалық драма техникумының (қазіргі Алматы музыкалық училищесі) жанындағы қазақтың ұлттық музыка аспаптарын жетілдіру шеберханасында қызмет етті. 1933 жылы студенттердің халық аспаптары оркестрін ұйымдастырды. Қазақ ұлттық халық аспаптары оркестрінің құрылуына көп еңбек сіңірген. Сонда көркемдік жетекші, дирижер, концертмейстер әрі жеке орындаушы болды. Құрманғазы, Дәулеткерей, Әлікей, Сейтек, , т.б. халық күйшілерінің көптеген күйлері Бөкейханов арқылы біздің заманға жетті. Затаевич Бөкейхановтан “Қазақ халқының 500 әні мен күйі” жинағына кірген “Байжұма”, “Бұлбұл”, “Ойбай, балам”, “Жошы”,“Шора”, т.б. 28 күй жазып алған. Бөкейхановтың өзі де бірнеше күй (“Жаңа ауыл”, “Би күйі”, т.б.) шығарған дарынды күйші.

1937 жылы 1 желтоқсанда саяси құғын-сүргінге ілігіп, ату жазасына кесілген. 1957 жылы ақталды. Сүйегі Алматы облысы Талғар ауданы Жаңалық ауылындағы бауырластар бейітіне жерленген

Дереккөздер

1. Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы, 1973ж., 440-бет 2 том
2. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002
3. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8