Масса Тұрақтылық Заңы, масса сақталу заңы, реакцияға қатысқан заттар (реагенттер) массаларының қосындысы реакция нәтижесінде түзілген заттар (өнімдер) массаларының қосындысына тең. Химиялык реакция кезінде реакцияға түскен заттардың молекулалары бұзылып, оны кұраушы атомдар басқаша топтасып жаңа молекулаларды түзеді. Реакция барысында атомдардың сандары өзгермейді, сондықтан олардың массалары да өзгермеуге тиісті.
Реакцияға қатысқан заттардың массасы реакция нәтижесінде түзілген заттардың массасына тең болады. Бұл тұжырым зат массасының сақталу заңы деп аталады.
Оны тәжірибе жүзінде орыс ғалымы М.В. Ломоносов 1748 жылы ашқан, француз ғалымы А. Лавузье де 1789 жылы осындай қорытындыға келген. Бұл заңның жаратылыстану ғылымдары үшін маңызы өте зор, химия ғылымында сандық катынастарды пайдаланудың өзі осы заңға негізделеді.
1.Барлық химиялық теңдеулер осы заңның негізінде кұрылады.
2.Бүл заң жаратылыстың жалпы заңының бір көрінісі: жоқтан бар пайда болмайды, бар нәрсе із-түзсіз жоғалып кетпейді.
3.Осы заңды пайдаланып, сандық есептер шығаруға болады.
1774 — 1789 жылдары француз химигі Антуан Лавуазье, өзі жасаған күрделі тәжірибелерге сүйене отырып, тұжырымдаған. Мыс., 32 г оттек пен 4 г сутек қосылғанда 36 г су түзіледі; 2Н2+О2=2Н2О. Мұндағы реакцияға түскен реагенттердің жалпы массасы (36 г) реакция нәтижесінде түзілген өнімнің массасына (36 г) тең.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Химия: Жалпы білім беретін мектептің сыныбына арналған оқулық. Усманова М.Б., Сақариянова Қ.Н. –Алматы: Атамұра, 2009. - 216 бет. ISBN9965-34-887
- Қазақ Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
![]() | Бұл — химия бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Massa Turaktylyk Zany massa saktalu zany reakciyaga katyskan zattar reagentter massalarynyn kosyndysy reakciya nәtizhesinde tүzilgen zattar onimder massalarynyn kosyndysyna ten Himiyalyk reakciya kezinde reakciyaga tүsken zattardyn molekulalary buzylyp ony kuraushy atomdar baskasha toptasyp zhana molekulalardy tүzedi Reakciya barysynda atomdardyn sandary ozgermejdi sondyktan olardyn massalary da ozgermeuge tiisti Reakciyaga katyskan zattardyn massasy reakciya nәtizhesinde tүzilgen zattardyn massasyna ten bolady Bul tuzhyrym zat massasynyn saktalu zany dep atalady Ony tәzhiribe zhүzinde orys galymy M V Lomonosov 1748 zhyly ashkan francuz galymy A Lavuze de 1789 zhyly osyndaj korytyndyga kelgen Bul zannyn zharatylystanu gylymdary үshin manyzy ote zor himiya gylymynda sandyk katynastardy pajdalanudyn ozi osy zanga negizdeledi 1 Barlyk himiyalyk tendeuler osy zannyn negizinde kurylady 2 Bүl zan zharatylystyn zhalpy zanynyn bir korinisi zhoktan bar pajda bolmajdy bar nәrse iz tүzsiz zhogalyp ketpejdi 3 Osy zandy pajdalanyp sandyk esepter shygaruga bolady A Lavuze 1774 1789 zhyldary francuz himigi Antuan Lavuaze ozi zhasagan kүrdeli tәzhiribelerge sүjene otyryp tuzhyrymdagan Mys 32 g ottek pen 4 g sutek kosylganda 36 g su tүziledi 2N2 O2 2N2O Mundagy reakciyaga tүsken reagentterdin zhalpy massasy 36 g reakciya nәtizhesinde tүzilgen onimnin massasyna 36 g ten Tagy karanyzEnergiyanyn saktalu zanyDerekkozderHimiya Zhalpy bilim beretin mekteptin synybyna arnalgan okulyk Usmanova M B Sakariyanova Қ N Almaty Atamura 2009 216 bet ISBN9965 34 887 Қazak Enciklopediyasy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul himiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz