Ли Чжэндао (Ли Цзундао, қытайша: 李政道 пиньинь Lǐ Чжэндао ;ағылш. Tsung-Dao Lee; 24 қараша 1926 ж., Шанхай) — қытайлық және американдық физик, 1957 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты, Ян Чжэннингпен бірге «элементар бөлшектер саласында маңызды жаңалықтарға әкелген жұптылық заңдарын мұқият зерттегені үшін». Болжалды жұптылықтың бұзылуын Ву Цзяньсюн эксперименталды түрде ашты. Ол сонымен қатар кванттық статистикалық физика саласындағы еңбектердің авторы (Янг және Ли теоремалары).
Ли Чжэндао | |
李政道 | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | Шанхай округі, Қытай Республикасы |
Қайтыс болған күні | Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
Азаматтығы | Қытай, АҚШ |
Ғылыми аясы |
|
Жұмыс орны | Колумбия университеті |
Альма-матер | |
Ғылыми жетекші | |
Марапаттары |
|
АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1964), Папа ғылым академиясының мүшесі (2003), Қытай Ғылым академиясының шетелдік мүшесі (1994).
Өмірбаяны
Ли отбасы Цзянсудағы Сучжоу қаласынан шыққан. Ли Чжэндао Шанхайда дүниеге келген және орта мектепті сонда бітірген. Одан кейін ол Чжэцзян университетіне түсті, бірақ оның оқуын соғыс басталуы үзіп, соғыстан кейін Ұлттық оңтүстік-батыс біріккен университетінде жалғастырды. 1946 жылы Ли Чикаго университетіне ауысып, Энрико Фермидің жетекшілігімен сол жерден физика ғылымының докторы дәрежесін алды. 1953 жылы Колумбия университетінің (АҚШ) доценті болды. Үш жылдан кейін 29 жасында Колумбия университетінің ең жас профессоры атанды. 2012 жылға дейін факультеттің белсенді мүшесі болды, ал 1984 жылдан бастап университет профессоры болды. Оның Колумбия университетінде математикалық физика бойынша лекциялары КСРО-да жарық көрді.
Америка-қытай қарым-қатынасы қалпына келтірілгеннен кейін көп ұзамай Ли мен оның әйелі Цинь Хуэйцзюнь (秦惠莙; Qín Huìjùn) Қытайға оралды, онда Ли бірқатар дәрістер мен семинарлар оқыды және қытай-америка физиканы тексеру және қолдану комиссиясын (CUSPEA) ұйымдастырды.
1998 жылы Бейжіңде Ли үш жыл бұрын қайтыс болған әйелін еске алу үшін Цинь Хуэйцзюнь және Ли Чжэндао қытай студенттерінің практикалық оқыту қорын немесе «Цзюнь-Чжэн қоры» (秦惠莙—李政道中国大学生见习基金) құрды. Қордың шәкіртақысы Қытайдағы бес университеттің бакалавриат студенттеріне беріледі. Мұндай шәкіртақы алатын студенттер «Цзюнь-Чжэн ғалымдары» (莙政学者) деп аталады.
Цинь мен Ли 1950 жылы үйленді. Олардың — Джеймс пен Стивен атты екі ұлы бар.
Физикадан бос кезінде Ли детективтік романдарды оқығанды ұнатады.
Дереккөздер
- 1李政道(Tsung-Dao Lee) (қыт.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 сәуір 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 18 сәуір 2019.
- Ли, 1965
Сілтемелер
- Храмов Ю. А. Ли Тзундао (Lee Tsung-Dao) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Ред. 2-ші және қосымша бас. — М.: Наука, 1983. — Б.164. – 400 б. — 200 000 дана.
- Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.)
- Колумбия университетіндегі Чжэн Дао Лидің басты беті (ағыл.)
- CUSPEA (ағыл.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Li Chzhendao Li Czundao kytajsha 李政道 pinin Lǐ Chzhendao agylsh Tsung Dao Lee 24 karasha 1926 zh Shanhaj kytajlyk zhәne amerikandyk fizik 1957 zhylgy fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty Yan Chzhenningpen birge elementar bolshekter salasynda manyzdy zhanalyktarga әkelgen zhuptylyk zandaryn mukiyat zerttegeni үshin Bolzhaldy zhuptylyktyn buzyluyn Vu Czyansyun eksperimentaldy tүrde ashty Ol sonymen katar kvanttyk statistikalyk fizika salasyndagy enbekterdin avtory Yang zhәne Li teoremalary Li Chzhendao李政道Tugan kүni24 karasha 1926 1926 11 24 98 zhas Tugan zheriShanhaj okrugi Қytaj RespublikasyҚajtys bolgan kүniLua error Module Wikidata ishindegi 39 zholynda attempt to concatenate field a nil value AzamattygyҚytaj AҚShҒylymi ayasyZhumys ornyKolumbiya universiteti Kaliforniya universiteti Berkli Chzheczyan universitetiAlma materChzheczyan universiteti Chikago universitetiҒylymi zhetekshiEnriko FermiMarapattaryFizika salasyndagy Nobel syjlygy 1993 1995 AҚSh Ұlttyk gylym akademiyasynyn mүshesi 1964 Papa gylym akademiyasynyn mүshesi 2003 Қytaj Ғylym akademiyasynyn sheteldik mүshesi 1994 Өmirbayany1956 zhyl Li otbasy Czyansudagy Suchzhou kalasynan shykkan Li Chzhendao Shanhajda dүniege kelgen zhәne orta mektepti sonda bitirgen Odan kejin ol Chzheczyan universitetine tүsti birak onyn okuyn sogys bastaluy үzip sogystan kejin Ұlttyk ontүstik batys birikken universitetinde zhalgastyrdy 1946 zhyly Li Chikago universitetine auysyp Enriko Fermidin zhetekshiligimen sol zherden fizika gylymynyn doktory dәrezhesin aldy 1953 zhyly Kolumbiya universitetinin AҚSh docenti boldy Үsh zhyldan kejin 29 zhasynda Kolumbiya universitetinin en zhas professory atandy 2012 zhylga dejin fakultettin belsendi mүshesi boldy al 1984 zhyldan bastap universitet professory boldy Onyn Kolumbiya universitetinde matematikalyk fizika bojynsha lekciyalary KSRO da zharyk kordi Amerika kytaj karym katynasy kalpyna keltirilgennen kejin kop uzamaj Li men onyn әjeli Cin Huejczyun 秦惠莙 Qin Huijun Қytajga oraldy onda Li birkatar dәrister men seminarlar okydy zhәne kytaj amerika fizikany tekseru zhәne koldanu komissiyasyn CUSPEA ujymdastyrdy 1998 zhyly Bejzhinde Li үsh zhyl buryn kajtys bolgan әjelin eske alu үshin Cin Huejczyun zhәne Li Chzhendao kytaj studentterinin praktikalyk okytu koryn nemese Czyun Chzhen kory 秦惠莙 李政道中国大学生见习基金 kurdy Қordyn shәkirtakysy Қytajdagy bes universitettin bakalavriat studentterine beriledi Mundaj shәkirtaky alatyn studentter Czyun Chzhen galymdary 莙政学者 dep atalady Cin men Li 1950 zhyly үjlendi Olardyn Dzhejms pen Stiven atty eki uly bar Fizikadan bos kezinde Li detektivtik romandardy okygandy unatady Derekkozder1李政道 Tsung Dao Lee kyt Basty derekkozinen muragattalgan 18 sәuir 2019 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 18 sәuir 2019 Li 1965SiltemelerHramov Yu A Li Tzundao Lee Tsung Dao Fiziki Biograficheskij spravochnik Pod red A I Ahiezera Red 2 shi zhәne kosymsha bas M Nauka 1983 B 164 400 b 200 000 dana Nobel komitetinin sajtynan akparat agyl Kolumbiya universitetindegi Chzhen Dao Lidin basty beti agyl CUSPEA agyl