Күрделі зат есімдерге кемінде екі я онан да астам түбір морфемадан құралған зат есімдер жатады. Ондай зат есімдер қазіргі қазақ тілінде төрт түрлі:
- Біріккен зат есімдер,
- Қосарланған зат есімдер,
- Тіркес (құрама) зат есімдер,
- Қысқарған зат есімдер.
Біріккен зат есімдер
Біріккен зат есімдерге кемінде екі түбір морфемадан бірігу арқылы жасалған зат есімдер жатады.
- Мысалы: бәйтерек, бәйшешек, белбеу, көкпар, қайнаға, қолбасы, қолқанат т. б.
Қосарланған зат есімдер
Қосарланған зат есімдерге екі түбір морфемадан қосарланып жасалған зат есімдер жатады.
- Мысалы: абысын-ажын, ақыл-айла, ас-су, ата-ана, бала-шаға, әл-қуат, ел-жұрт, жігіт-желең, жауын-шашын, ой-пікір, ой-қыр, отын-су, тері-терсек, ұрыс-керіс, шай-су т. б.
Тіркес зат есімдер
Тіркес (құрама) зат есімдерге кемінде екі я онан астам түбір сөздерден әр қилы жолмен тіркесу арқылы жасалған зат есімдер жатады.
- Мысалы: ауыл шаруашылығы, балалар бақшасы, кәсіп одағы, күн тәртібі, қоғамдық еңбек, сары май т. б.
Қысқарған зат есімдер
Қысқарған зат есімдерге бірнеше сөзден құралып қысқарған зат есімдер жатады.
- Мысалы: ҚР, БҰҰ, ҚазМҰУ, пединститут, см, мм, га, Кб, Мб т. б.
Тағы қараңыз
Әдебиет
- , Қазіргі қазақ тілі, 1974 ж.
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Grammatika Morfologiya Tүbir Zhurnak Zhalgau Koptik zhalgau Tәueldik zhalgau Septik zhalgau Zhiktik zhalgau Soz taptary Zat esim Syn esim San esim Esimdik Etistik Үsteu Shylau Elikteu soz Odagaj Sintaksis Soz tirkesi Sojlem mүsheleri Bastauysh Bayandauysh Anyktauysh Pysyktauysh Tolyktauysh Kүrdeli zat esimderge keminde eki ya onan da astam tүbir morfemadan kuralgan zat esimder zhatady Ondaj zat esimder kazirgi kazak tilinde tort tүrli Birikken zat esimder Қosarlangan zat esimder Tirkes kurama zat esimder Қyskargan zat esimder Birikken zat esimderBirikken zat esimderge keminde eki tүbir morfemadan birigu arkyly zhasalgan zat esimder zhatady Mysaly bәjterek bәjsheshek belbeu kokpar kajnaga kolbasy kolkanat t b Қosarlangan zat esimderҚosarlangan zat esimderge eki tүbir morfemadan kosarlanyp zhasalgan zat esimder zhatady Mysaly abysyn azhyn akyl ajla as su ata ana bala shaga әl kuat el zhurt zhigit zhelen zhauyn shashyn oj pikir oj kyr otyn su teri tersek urys keris shaj su t b Tirkes zat esimderTirkes kurama zat esimderge keminde eki ya onan astam tүbir sozderden әr kily zholmen tirkesu arkyly zhasalgan zat esimder zhatady Mysaly auyl sharuashylygy balalar bakshasy kәsip odagy kүn tәrtibi kogamdyk enbek sary maj t b Қyskargan zat esimderҚyskargan zat esimderge birneshe sozden kuralyp kyskargan zat esimder zhatady Mysaly ҚR BҰҰ ҚazMҰU pedinstitut sm mm ga Kb Mb t b Tagy karanyzZat esimӘdebiet Қazirgi kazak tili 1974 zh Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz