Климаттық белдеулер — Жер шарының ендік немесе субендік бағытта тұтаса немесе бөлініп созылып жатқан, климатқа қатысы жағынан айтарлықтай біртекті өңірлері.
Климаттық белдемділік - планетаның беткі жазықтығын климаттық өзгешеліктері тұрғысынан бірнеше белдемдерге болу принципі. Жер шарын тұтасымен орап өтетін осы белдемдердің жиектері ендік сызықтармен (параллелдермен) орайлас бағышталған.
Әрбір климаттық белдем құрамында бірнеше климаттық облыстар оқшаулануы мүмкін. Климаттық белдем деген ұғым аймақтық түсінік ретінде де қолданылады. Мәселен, таулы өңірлерге тән түрлі биіктік деңгейлерінін, тек өздеріне ғана тән климаттық жағдайлармен сипатталуы осы деңгейлерді дербес климаттық белдемдер ретінде даралауға мүмкіндік береді.
Климаттық белдеулер климаттық аудандаудың ең ірі бірлігі ретінде қарастырылады. Климаттық белдеулер
- экваторлық
- субэкваторлық
- тропиктік (Солтүстік және Оңтүстік жарты шарларда)
- субтропиктік
- қоңыржай белдеулер
- субарктикалық
- арктикалық
- Субантарктикалық және антарктикалық деп бөлінеді.
Табиғи аумақтардың ерекшеліктері
Оларды бөлу пен ауа температурасы мәндерінің полюстерден экваторға карай өсуіне, әр ендіктердегі ылғалдылық ерекшелікгеріне және атмосфераның жалпы циркуляциясының жүйесінде ауа массаларының ендік және субендік алмасуында басым болуына негізделген.
Дереккөздер
- Геология терминдерінің сөздігі. Н. Сенатов, А. Абдулин.— Алматы: Қазақстан, 1996,ISBN 5-615-01738-4
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Klimattyk beldeuler Zher sharynyn endik nemese subendik bagytta tutasa nemese bolinip sozylyp zhatkan klimatka katysy zhagynan ajtarlyktaj birtekti onirleri B P Alisov bojynsha Zherdin klimattyk beldeuleri Klimattyk beldemdilik planetanyn betki zhazyktygyn klimattyk ozgeshelikteri turgysynan birneshe beldemderge bolu principi Zher sharyn tutasymen orap otetin osy beldemderdin zhiekteri endik syzyktarmen paralleldermen orajlas bagyshtalgan Әrbir klimattyk beldem kuramynda birneshe klimattyk oblystar okshaulanuy mүmkin Klimattyk beldem degen ugym ajmaktyk tүsinik retinde de koldanylady Mәselen tauly onirlerge tәn tүrli biiktik dengejlerinin tek ozderine gana tәn klimattyk zhagdajlarmen sipattaluy osy dengejlerdi derbes klimattyk beldemder retinde daralauga mүmkindik beredi Klimattyk beldeuler klimattyk audandaudyn en iri birligi retinde karastyrylady Klimattyk beldeuler ekvatorlyk subekvatorlyk tropiktik Soltүstik zhәne Ontүstik zharty sharlarda subtropiktik konyrzhaj beldeuler subarktikalyk arktikalyk Subantarktikalyk zhәne antarktikalyk dep bolinedi Tabigi aumaktardyn erekshelikteriOlardy bolu pen aua temperaturasy mәnderinin polyusterden ekvatorga karaj osuine әr endikterdegi ylgaldylyk erekshelikgerine zhәne atmosferanyn zhalpy cirkulyaciyasynyn zhүjesinde aua massalarynyn endik zhәne subendik almasuynda basym boluyna negizdelgen DerekkozderGeologiya terminderinin sozdigi N Senatov A Abdulin Almaty Қazakstan 1996 ISBN 5 615 01738 4 Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Geografiya zhәne geodeziya Almaty Mektep baspasy 2007 zhyl 264 bet ISBN 9965 36 367 6 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet