Кергіш - кесте тігуге қолданылатын жабдық. Оны ағаштан, темірден, қамыстан жасайды.
Көлемі
Кергіштің көлемі әр түрлі болады. Ол жасайтын жұмыстың көлеміне байланысты. Ең үлкен көлемі 100х60 см-ден көп аспауы қажет, себебі кестелегенде қолдың ортасына жетпей қалады да кішкене кергішке қайта керіп кестелеуге тура келеді. Сондықтан істейтін іске қарай кергіштің көлемі дұрыс таңдалуы қажет: 30х30 см, 30х40 см, 40х50 см, 50х50 см, 50х60 см, 60х100 см.
Кергіш 3х3 см кепкен білеу ағаштан жасалады. Көлемі үлкейген сайын білеу ағаштың қалыңдығы да өзгеріп отырады. Дөңгелек түрін талдан, қамыстан иіп жасайды.
Кергіштердің көмегімен материалдың беті тегіс керіліп кестелеу жұмысы жеңілдейді. Кестенің көптеген түрлері дөңгелек немес төртбұрышты кергіштерде орындалады. Бұдан басқа да кергіштердің еденге қойылатын, үстелге орнатып қоятын түрлері де болады. Мұндай кергіштер қарапайым кергіштерге қарағанда адамға екі қолымен бірдей жұмыс істеу мүмкіндігін туғызады.
Түрлері
- Қарапайым дөңгелек кергіштер.
Дөңгелек түрін талдан, қамыстан иіп немесе екі тұйықталған ағаш, пластмасса шеңберден жасайды. Әдетте мұндай кергіштерді шағын жабдықтарды кестелеген кезде пайдаланады. Кейде материал жылжып кетпес үшін ішкі шеңберді айналдыра мақта таспамен (лента) орап қояды.
- Бұрандалы кергіштер
Қарапайым қос ағаш немесе пластмасса шеңберлі кергіштен гөрі жылжымалы бұрандалы кергіштер материалды жылжытпай жақсы ұстайды. Сыртқы шеңбердегі бұранда матаның қалыңдығына байланысты матаның керіліп тұруын реттейді. Мата ішкі шеңберге жабылып үстінен сыртқы шеңбер кигізіліп қатты керілген кезде бұранданың көмегімен бекітіледі.
- Төртбұрышты кергіштер.
Шаршы кергішті 4 тал ағаштан, қамыстан түйіскен ұштарын шегелеп, темірден қиысқан ұштарын дәнекерлеп ұстатып жасайды. Материал жоғарғы және төменгі біліктерге оларға қағылған ызба баулардың көмегімен керіледі. Біліктердің көмегімен материалдардың ұзындықтарына байланысты реттеп керуге болады. Материалдың екі қабырғасы кергіштің жанындағы орнатылған жарыспалы екі ағаш біліктің арасына бекітіледі.
Кергіштердің шағын, ықшам түрі де, үлкен түрі де кестешілердің ыңғайына қарай жасалып пайдаланылады.
Материал кергішке барынша шерттіре керілуі керек, әйтпесе кесте бүріліп түседі.
Тағы қараңыз
- Кестелеу (өрнек салу)
- Кесте өнері
- Инемен тігілетін тігістер
Дереккөздер
- Мұхамеджанұлы З. Қазақтың кесте өнері. Танымдық-көпшілік басылым. "Алматыкітап баспасы" ЖШС, 2008 - 144 бет, суретті.ISBN 978-601-01-0297-2
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kergish keste tiguge koldanylatyn zhabdyk Ony agashtan temirden kamystan zhasajdy KolemiKergishtin kolemi әr tүrli bolady Ol zhasajtyn zhumystyn kolemine bajlanysty En үlken kolemi 100h60 sm den kop aspauy kazhet sebebi kestelegende koldyn ortasyna zhetpej kalady da kishkene kergishke kajta kerip kesteleuge tura keledi Sondyktan istejtin iske karaj kergishtin kolemi durys tandaluy kazhet 30h30 sm 30h40 sm 40h50 sm 50h50 sm 50h60 sm 60h100 sm Kergish 3h3 sm kepken bileu agashtan zhasalady Kolemi үlkejgen sajyn bileu agashtyn kalyndygy da ozgerip otyrady Dongelek tүrin taldan kamystan iip zhasajdy Kergishterdin komegimen materialdyn beti tegis kerilip kesteleu zhumysy zhenildejdi Kestenin koptegen tүrleri dongelek nemes tortburyshty kergishterde oryndalady Budan baska da kergishterdin edenge kojylatyn үstelge ornatyp koyatyn tүrleri de bolady Mundaj kergishter karapajym kergishterge karaganda adamga eki kolymen birdej zhumys isteu mүmkindigin tugyzady TүrleriҚarapajym dongelek kergishter Dongelek tүrin taldan kamystan iip nemese eki tujyktalgan agash plastmassa shenberden zhasajdy Әdette mundaj kergishterdi shagyn zhabdyktardy kestelegen kezde pajdalanady Kejde material zhylzhyp ketpes үshin ishki shenberdi ajnaldyra makta taspamen lenta orap koyady Burandaly kergishter Қarapajym kos agash nemese plastmassa shenberli kergishten gori zhylzhymaly burandaly kergishter materialdy zhylzhytpaj zhaksy ustajdy Syrtky shenberdegi buranda matanyn kalyndygyna bajlanysty matanyn kerilip turuyn rettejdi Mata ishki shenberge zhabylyp үstinen syrtky shenber kigizilip katty kerilgen kezde burandanyn komegimen bekitiledi Tortburyshty kergishter Sharshy kergishti 4 tal agashtan kamystan tүjisken ushtaryn shegelep temirden kiyskan ushtaryn dәnekerlep ustatyp zhasajdy Material zhogargy zhәne tomengi bilikterge olarga kagylgan yzba baulardyn komegimen keriledi Bilikterdin komegimen materialdardyn uzyndyktaryna bajlanysty rettep keruge bolady Materialdyn eki kabyrgasy kergishtin zhanyndagy ornatylgan zharyspaly eki agash biliktin arasyna bekitiledi Kergishterdin shagyn yksham tүri de үlken tүri de kesteshilerdin yngajyna karaj zhasalyp pajdalanylady Material kergishke barynsha sherttire kerilui kerek әjtpese keste bүrilip tүsedi Tagy karanyzKesteleu ornek salu Keste oneri Inemen tigiletin tigisterDerekkozderMuhamedzhanuly Z Қazaktyn keste oneri Tanymdyk kopshilik basylym Almatykitap baspasy ZhShS 2008 144 bet suretti ISBN 978 601 01 0297 2