Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кварц
Кварц — түссіз немесе боялған табиғи не синтетикалық минерал, кремний қостотығы кристалы (Si02); пъезоэлектрик (J= 1010 — 10Ӏ2Ом • см).
Электрондық аспап жасауда Кварц (монокристалдан қиып алынған кесінділер түрінде) пъезоэлектрлік түрлендіргіштерді, , сүзгілерді, ультрадыбыстық тежеу желілерін дайындау үшін колданылады.
Кварц, шынытас – табиғатта ең көп таралған тау жынысын түзуші минерал. Оксидтер класына жатады, химиялық формуласы . Кварцтың 12 полиморфтық түрі анықталған. Оның ішінде негізгілері – α=K (, төменгі температуралы), β=K (, жоғары температуралы), β2 – (), b – (кубтық). Кварц әр түрлі жыныстарда ксеноморфты агрегаттар, ұсақ түйірлі масса, жеке, қосарланған кристалдар, друзалар түрінде кездеседі. Табиғатта салмағы 40 т-дай Кварц кристалдары табылған. Кварцтың қаттылығы 7, меншікті салмағы 2,6 г/см3, балқу температурасы 1710°С, шыныдай жылтыр, ультракүлгін сәулені жақсы өткізеді, пьезоэлектрлі қасиеті бар. Түсіне байланысты Кварц әр түрлі аталады: оның таза, мөлдір, ашық түсті ақаусыз кристалы асыл тас қатарына жатады. Олар: (мөлдір), аметист (күлгін көк), (көкшіл, мөлдір), морион (қара), аквамарин (сарғылт, күрең, қызыл), цитрин (алтындай сары), (мөлдір жасыл), тағы басқа. Кварц дала шпаттары, слюдалар сияқты минералдармен бірге магматекті қышқыл жыныстардың, гидротермальдық желілердің, пегматиттердің, метаморфтық жыныстардың басты жыныс құраушы минералы ретінде кең тараған. Кварцтың әсем түстілері зергерлік бұйымдар жасауға, түссіз, мөлдір таза кристалдары оптикалық аспаптар, ал кейбіреулері (агат) дәлдігі жоғары механизмдердің бөлшектерін (призма, ось, тірек, т.б.) жасау үшін, пьезооптикалық ақаусыз ірі кристалдар радиотехникада пайдаланылады. Кварцтан қышқылға, отқа және химиялық әсерлерге шыдамды берік ыдыс, кварц лампасы, абразиялық материалдар даярланады. Шыны керамика өндірісінде, металлургияда Кварцты флюс ретінде пайдаланады.
Сілтемелер
- ”Қазақстан Энциклопедиясы”
Кварцтық генератор
Кварцтық генератор
- 1. Кварц минералының табиғи резонанстық қасиетін пайдалануга негізделген автогенератор. Ондай автогенератор өзінің жиілігінің аса жоғары орнықтылығымен ерекшеленеді.
- 2. Тербеліс жүйесі ретінде кварц пъезоэлектрлік резонатор немесе пъезоэлемент қолданылатын қуаты төмен, өте тұрақты электр тербелістерін өндіретін генератор. (Δf/f) 60°С- тан +100°С-қа дейінгі температура диапазонында Кварцтық генератор жиілігінің тұрақтылығы 5 • 10~6-не жетеді.
Бұл кварцтық резонатордың сапалылығы жоғары екенін көрсетеді (Q = 105 — 107).
Кварцтық резонатор
Кварцтық резонатор — бағыты белгілі қимадан тұратын кварц пластинкасы бар электромеханикалық тербелмелі жүйе.
Қоздырылған тербеліс жиілігін тұрақтандыру үшін автогенераторларда, бірнеше кГц-тен ондаған мГц- ке дейінгі аралықтағы тар жолақты сүзгілерде, уақыт өлшеу үшін кварцтық сағаттарда колданьшады. Электрлік сапасы, тұрақтылығы және сенімділігі аса жоғары жүйе.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Электроника, радиотехника және байланыс. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 ISBN 9965-36-448-6
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — электроника туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
KvarcKvarcKvarc tүssiz nemese boyalgan tabigi ne sintetikalyk mineral kremnij kostotygy kristaly Si02 pezoelektrik J 1010 10Ӏ2Om sm Elektrondyk aspap zhasauda Kvarc monokristaldan kiyp alyngan kesindiler tүrinde pezoelektrlik tүrlendirgishterdi sүzgilerdi ultradybystyk tezheu zhelilerin dajyndau үshin koldanylady Kvarc Kvarc shynytas tabigatta en kop taralgan tau zhynysyn tүzushi mineral Oksidter klasyna zhatady himiyalyk formulasy Kvarctyn 12 polimorftyk tүri anyktalgan Onyn ishinde negizgileri a K tomengi temperaturaly b K zhogary temperaturaly b2 b kubtyk Kvarc әr tүrli zhynystarda ksenomorfty agregattar usak tүjirli massa zheke kosarlangan kristaldar druzalar tүrinde kezdesedi Tabigatta salmagy 40 t daj Kvarc kristaldary tabylgan Kvarctyn kattylygy 7 menshikti salmagy 2 6 g sm3 balku temperaturasy 1710 S shynydaj zhyltyr ultrakүlgin sәuleni zhaksy otkizedi pezoelektrli kasieti bar Tүsine bajlanysty Kvarc әr tүrli atalady onyn taza moldir ashyk tүsti akausyz kristaly asyl tas kataryna zhatady Olar moldir ametist kүlgin kok kokshil moldir morion kara akvamarin sargylt kүren kyzyl citrin altyndaj sary moldir zhasyl tagy baska Kvarc dala shpattary slyudalar siyakty mineraldarmen birge magmatekti kyshkyl zhynystardyn gidrotermaldyk zhelilerdin pegmatitterdin metamorftyk zhynystardyn basty zhynys kuraushy mineraly retinde ken taragan Kvarctyn әsem tүstileri zergerlik bujymdar zhasauga tүssiz moldir taza kristaldary optikalyk aspaptar al kejbireuleri agat dәldigi zhogary mehanizmderdin bolshekterin prizma os tirek t b zhasau үshin pezooptikalyk akausyz iri kristaldar radiotehnikada pajdalanylady Kvarctan kyshkylga otka zhәne himiyalyk әserlerge shydamdy berik ydys kvarc lampasy abraziyalyk materialdar dayarlanady Shyny keramika ondirisinde metallurgiyada Kvarcty flyus retinde pajdalanady Siltemeler Қazakstan Enciklopediyasy Kvarctyk generatorKvarctyk generator 1 Kvarc mineralynyn tabigi rezonanstyk kasietin pajdalanuga negizdelgen avtogenerator Ondaj avtogenerator ozinin zhiiliginin asa zhogary ornyktylygymen erekshelenedi 2 Terbelis zhүjesi retinde kvarc pezoelektrlik rezonator nemese pezoelement koldanylatyn kuaty tomen ote turakty elektr terbelisterin ondiretin generator Df f 60 S tan 100 S ka dejingi temperatura diapazonynda Kvarctyk generator zhiiliginin turaktylygy 5 10 6 ne zhetedi Bul kvarctyk rezonatordyn sapalylygy zhogary ekenin korsetedi Q 105 107 Kvarctyk rezonatorKvarctyk rezonator bagyty belgili kimadan turatyn kvarc plastinkasy bar elektromehanikalyk terbelmeli zhүje Қozdyrylgan terbelis zhiiligin turaktandyru үshin avtogeneratorlarda birneshe kGc ten ondagan mGc ke dejingi aralyktagy tar zholakty sүzgilerde uakyt olsheu үshin kvarctyk sagattarda koldanshady Elektrlik sapasy turaktylygy zhәne senimdiligi asa zhogary zhүje DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Elektronika radiotehnika zhәne bajlanys Almaty Mektep baspasy 2007 ISBN 9965 36 448 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul elektronika turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet