КОКП ОК хатшылығы (орыс. Секретариат ЦК КПСС) — КОКП ОК ұжымдық жетекші жұмыс органы. КОКП ОК хатшылары КОКП ОК саяси бюросының отырыстарына кеңесші дауыс құқығымен қатысуға құқылы болды.
КОКП Жарғысына сәйкес КОКП Орталық Комитетінің пленумында партия мен Орталық Комитеттің ағымдағы жұмыстарына жетекшілік ету үшін сайланды.
Хатшылық қарамағында Орталық Комитет аппараты салалық бөлімдермен жұмыс істеді, олардың көмегімен барлық жедел іс-шаралар жүргізілді.
Тарихы
1917 жылы 28 ақпанда (13 наурызда) РСДЖ(б)П ОК Бюросының хатшысы болып тағайындалып, ұйымдастыру жұмыстарын жүргізе бастады. Орталық комитеттің хатшылығы ОК ұйымдастыру-техникалық аппараты ретінде құрылды, оның атқарымдары 1917 жылы 6 тамызда (19 тамыз) өткен РСДЖ(б)П ОК Шағын құрамының отырысында айқындалды. Сол отырыста Орталық Комитетінің хатшылығы құрамына мыналар сайланды:
1918 жылы 8 наурызда кейін өткен (РК(б)П) пленумында Орталық Комитеттің хатшылығы мыналардан сайланды:
- төраға
- хатшы
1918 жылы 30 наурызда Мәскеуде ОК аппаратының меңгерушісі және ОК хатшысы болып тағайындалды.
ОК хатшылығы таза жұмыс органы ретінде 1919 жылы наурызда шешімімен құрылып, ОК хатшылығының құрамында бөлімдер құрылды. Сол жылы РК(б)П Жарғысында Хатшылық туралы ереже бекітілді. 1952 жылғы қазандағы кейін БК(б)П ОК ұйымбюросының таратылуына байланысты хатшылықтың атқарымдары кеңейтілді. 1988 жылғы шілдеде КОКП ОК пленумы партия аппаратын қайта құру туралы шешім қабылдады: ОК аппаратын айтарлықтай қысқарту және ондағы салалық бөлімдерді жою туралы шешім қабылданды, ОК хатшылары саны да қысқартылды. Қарашада КОКП Орталық Комитетінде Орталық Комитет хатшылары басқаратын тұрақты комиссиялар құрылды. Бұл шара іс жүзінде 1991 жылға дейін ресми түрде болғанымен, мәжілістерінде енді жиналмайтын Хатшылықты жоюға әкелді.
1918 жылы 8 наурызда ОК хатшылығының төрағасы сайланды, ол 1919 жылы 16 наурызда қайтыс болғанға дейін Свердлов Яков Михайлович болды. 1919 жылдан бастап Хатшылықта Жауапты хатшы, 1922 жылдан 1934 жылға дейін — Бас хатшы, 1953-1966 жылдары — Бірінші хатшы, ал 1966 жылдың сәуірінен 1991 жылдың қарашасында партияға тыйым салынғанға дейін — қайтадан КОКП ОК Бас хатшысы лауазымы құрылды.
Жұмыс тәжірибесі
Орталық Комитет хатшылығының басшылығындағы иерархияға қатысты әзірленген ереже болмады. Әр жылдары, әсіресе, Н. С. Хрущев Орталық Комитеттің бірінші хатшысы болған 50-жылдары әртүрлі болды. Н.С.Хрущевтің тұсында КОКП Орталық Комитетінің екінші хатшысының міндетін алдымен (1958 жылғы қаңтардан 1959 жылғы қарашада масқара болғанға дейін), содан кейін 1960 жылдың мамырынан бастап Ф. Р. Козлов атқарды. 1963 жылы сәуірде инсультінен кейін оны уақытша алмастырды, сол жылдың маусымында Н.С.Хрущев бұл міндеттерді Л.И.Брежневке жүктеді.
Л.И.Брежнев тұсында обкомдарда, қалалық комитеттерде, аудкомдарда екінші хатшы өнеркәсіп жөніндегі хатшы, үшінші хатшы — идеология жөніндегі хатшы, ал партия иерархиясының жоғарғы сатысында (КОКП ОК, республикалар компартияларының ОК) идеология жөніндегі хатшы — екінші хатшы, одан кейін өнеркәсіп жөніндегі хатшы (осылайша, ол үшінші хатшы болды) деген қағида болды. Л. И. Брежневтің тұсында олар тиісінше М.А.Суслов және КОКП Орталық Комитеті қарамағындағы Әскери-өнеркәсіптік комиссияның төрағасы болған А.П.Кириленко болды. Л. И. Брежневтің тұсында ОК хатшылығының немесе ОК саяси бюросының отырыстарында Л.И.Брежнев болмаған кезде (ал ол 1974 жылдан бері жиі қатыспады) әдетте М.А.Суслов, ал ол болмаған жағдайда — төрағалық ететін. КОКП ОК идеология жөніндегі болашақ хатшысы , Орталық Комитеттің жауапты қызметкерлерінің бірі егер, осындай отырыстарда қандай да бір өкім, нұсқау не бұйрық берсе, А.П.Суслов келіп: «Кириленконың өкімін орындаушы болмаңдар!» деп ескерткенін еске алды. (Бұл туралы Орталық Ресей телеарнасында көрсетілген сұхбаттардың бірінде А. Н. Яковлев айтқан).
істерінің бұрынғы меңгерушісі өз кезегінде былай деп еске алды: «Брежнев кеткенде кезде, әдетте Орталық Комитет хатшылығының отырыстарын басқаратын Суслов Саяси бюроны жүргізетін. Ал Кириленко хатшылық отырыстарын басқаратын. Оның үстіне, ол өзін қожайын ретінде ұстайтын: ол күртешесін шешіп, креслоға жантайып отыра кететін.
Сол А.Н.Яковлев М.А.Суслов ОК Хатшылығының жұмысын шын мәнінде жалғыз өзі басқаратынын және «Суслов жоқ кезде оның хатшылықтарын Андрей Павлович Кириленко басқарғанын атап көрсетті. Осылай Суслов қайтып оралып, ең алдымен онсыз қабылданған барлық шешімдерді жаппай жоятын. Ол хатшылықта өз бетінше шешім қабылдайтын».
Бұл дәстүр: идеология жөніндегі хатшы – екінші хатшы Л.И.Брежневтің тұсында емес, Ұлы Отан соғысынан кейін И.В.Сталиннің тұсында пайда болды. Сол кезде БК(б)П хатшылығындағы екінші адам БК(б)П ОК ұйымбюросының меңгерушісі деп есептелді. 1945 жылы 10 мамырда Орталық Комитеттің идеология жөніндегі хатшысы қайтыс болғаннан кейін оның қызметіне келді. Ол ОК ұйымбюросының мәжілістерін де басқарды. Алайда, 1946 жылы 13 сәуірде БК(б)П ОК Саяси бюросының шешімімен Г.М.Маленков лауазымын қалдырып, идеология саласына жетекшілік етуді қабылдап, ал 1946 жылы 4 мамырда И.В.Сталин Г.М.Маленковты ОК хатшылығы құрамынан алып тастады. 1946 жылы 2 тамызда Саяси бюроның шешімімен А.А.Жданов большевиктер БК(б)П ОК ұйымбюросының мәжілістерін басқара бастап, осылайша БК(б)П ОК хатшылығында екінші адамы болды. 1934 жылдан бастап Орталық Комитеттің Бас хатшысы болмады, И.Сталин ресми түрде хатшылардың бірі болды.
Рөлдері. Идеология, өнеркәсіп (және әскери-өнеркәсіп кешені) жөніндегі хатшылар және басқалары
1985 жылы 11 наурызда жаңа КОКП ОК бас хатшысын сайлауға арналған КОКП Орталық Комитетінің кезектен тыс Пленумында бұл қызметке М. С. Горбачевті сайлауды ұсынған М. С. Горбачевтың «тек ОК хатшылығын ғана емес, Черненконың сырқаттануына байланысты Саяси бюроның отырыстарында төрағалық еткенін» өмірбаянындағы жағымды сәт ретінде атап көрсетті. К. У. Черненко заманында ОК екінші хатшысының дәл М. С. Горбачев болғанын оның Орталық Комитеттің идеология жөніндегі хатшысы болғандығы дәлелдейді («Черненконың қысқа билік кезінде бейресми түрде партияда екінші адам болды және КОКП ОК идеология жөніндегі хатшысы лауазымында болды). КОКП ОК әскери-өнеркәсіптік кешен жөніндегі хатшысы болған кезде. Сөйтіп, Брежнев заманының сұлбасы қайталанды: идеология жөніндегі хатшы – ОК екінші хатшысы, өнеркәсіп (және әскери-өнеркәсіп кешені) жөніндегі хатшысы – үшінші хатшы болды.
Хатшылықтың құрылымы
И.Сталин кезінен бастап ОК хатшылығына техникалық хатшылар емес, белгілі бір жұмыс саласын қадағалайтын жауапты партия жетекшілері кіре бастады. Жұмыс бағыттарына сәйкес Орталық Комитеттің хатшылары жиі бір мезгілде БК(б)П-КОКП ОК сол немесе басқа бөлімін (олар бөлім меңгерушісі болды) немесе бөлімді басқармай, жұмысты бірнеше бөлімдерден тұратын жұмыстарды үйлестірді. Өнеркәсіпті, ауыл шаруашылығын, кадр жұмысын, әскери-өнеркәсіп кешенін ғана қадағалайтын хатшылар бөлініп шықты. Бұл ретте бір хатшы мәдениетті, ғылымды, білім беруді, бұқаралық ақпарат құралдарын қадағалай алатын.
2-хатшылар
Ресми түрде мұндай лауазым болған жоқ - екінші хатшы партия Орталық Комитетінің Бас (Бірінші) хатшысын алмастыратын ОК хатшылығының жұмысын басқаратын хатшы болып саналды. КОКП ОК екінші хатшысы лауазымын ресми белгілеу туралы мәселе 1964 жылы қазанда Н. С. Хрущевті жоғары партиялық және үкіметтік қызметтен босату кезінде көтерілді. Орталық Комитеттің жалпы бөлімінің меңгерушісі В. Н. Малин жасаған 1964 жылғы 13-14 қазандағы КОКП ОК Төралқасы отырысындағы хаттамалық жазбасына қарағанда, А. Н. Косыгин «КОКП ОК 2-хатшысы лауазымын орнату» ұсынысын енгізді. КОКП ОК қазан (1964 ж.) Пленумында бұл мәселені КСРО министрлер кеңесі төрағасының орынбасары көтерген болатын. Алайда Пленум төрағасы Л.И.Брежнев талқылауды тез арада «тежеді». Пленум стенограммасынан былайша көрінді: «ЛЕСЕЧКО. ОК бірінші Пленумында олар партия Орталық Комитетінің бірінші хатшысын сайлағанда (КОКП-ның ХХІІ съезі аяқталғаннан кейінгі ұйымдық Пленумды білдіреді) біз сол кезде бір мезгілде дауыс беріп, партия ОК екінші хатшысы етіп жолдас Козловты сайладық, есіңізде болса... БРЕЖНЕВ. Жоқ, жолдас Лесечко, біз сайламадық, бірақ дауыс бердік. Бұл, жолдастар, былай болды: Пленумдардың бірінде жолдас Хрущев бізден Жарғы бойынша екінші хатшы бар ма, жоқ па деп сұраса, екінші хатшы бекітіліп жатқанын бәрі түсінді. Осы жаңылыс айтылған сөз осылай болды. Сіз нені меңзеп тұрсыз? Біз бұл мәселені қазір қозғап отырған жоқпыз».
- 1920 — 1930 жж. — В. М. Молотов
- 1930—1935 жж. — Л. М. Каганович
- мамыр 1945 ж. — мамыр 1946 ж. —
- мамыр 1946 ж. — тамыз 1948 ж. —
- 1948—1953 жж. —
- 1953—1957 жж. (?) —
- 1957—1959 жж. —
- 1960—1963 жж. —
- 1963—1964 ж. — Брежнев Леонид Ильич
- 1964—1965 жж. — Подгорный Николай Викторович
- 1966—1982 жж. — және
- мамыр — қараша 1982 ж. Андропов Юрий Владимирович
- 1982—1984 жж. — Черненко Константин Устинович
- 1984—1985 жж. — Горбачёв Михаил Сергеевич
- 1985—1988 жж. —
- 1988—1990 жж. —
- 1990—1991 жж. — — КОКП ОК бас хатшысының орынбасары.
Құрамы
1934—1939
БК(б)П XVII-съезінде сайланған БК(б)П ОК пленумы ОК хатшылығын бекітті, оның құрамына ОК хатшылары: А.А.Жданов, Л.М.Каганович, С.М.Киров (1934 жылы 1 желтоқсанда өлтірілді), И. В. Сталин кірді.
1935 жылы 1 ақпанда БК(б)П ОК пленумы Н.И.Ежовты ОК хатшысы етіп сайлады. 1935 жылы 28 ақпанда БК(б)П ОК пленумы А. А. Андреевті ОК хатшысы етіп сайлады.
- А.А.Жданов, 1930 жылдан бастап ОК мүшесі (1925 жылдан бастап кандидат), 1935 жылдан бастап Саяси бюро мүшелігіне кандидат, 1924-1934 ж. өлкелік партия ұйымдастырудің басшысы, 1934 жылы БК(б)П ОК бөлімдерінің меңгерушісі, 1934-45 жылдары Киров қайтыс болғаннан кейін Ленинград пен облыстың басындағы оның мұрагері.
- Л.М.Каганович, 1930 жылдан бастап Саяси Бюро мүшесі (1926 жылдан бастап кандидат), 1928 жылдан бастап ОК хатшысы, 1930-1935 жж. Мәскеу комитетінің 1-хатшысы және 1931-1934 жж. Мәскеу қалалық комитетінің 1-хатшысы, 1935-37 ж. және 1938 жылдан бастап байланыс жолдары халық комиссары, 1937-39 ж. ауыр өнеркәсіп халық комиссары
- С.М.Киров, 1930 жылдан бастап Саяси Бюро мүшесі (1926 жылдан бастап кандидат), 1926 жылдан бастап БК(б)П Ленинград облыстық комитетінің 1-хатшысы.
1939 жылдың 22 наурызынан бастап
Пленум сайлағандар: , , , И.В.Сталин.
1941 жылы 5 мамыры сайлау арқылы сайланған (1945 жылы 10 мамырда қайтыс болды).
1946 жылдың 18 наурызынан бастап
Пленуммен сайланғандар: (1948 ж. қай.), А.А.Кузнецов (1949 ж. дейін), (1946 ж. 6 мамырда дауыс беру арқылы алынып тасталды), (1949 ж. дейін), И.В.Сталин.
Сауалнама бойынша таңдалғандар: (1946–47; орнына сайланды, содан кейін Л. М. Кагановичпен бірге Украинадағы Н. С. Хрущевті нығайтуға жіберілді), (1947 ж. 24 мамырда ОК Пленум М.А.Сусловты ОК хатшысы етіп сайлады және Н.С.Патоличевті қызметінен босатты), (1948; П.К. Пономаренкомен бірге), П.К. Пономаренко (1948 жылы 1 шілдеде сауалнама бойынша ОК Пленумы Г.М. Маленковты, М. П. К. Пономаренкоты ОК хатшысы етіп сайлады), Н. С. Хрущев (1949 жылы 16 желтоқсанда сауалнама бойынша ОК Пленумы Н. С. Хрущевті ОК хатшысы етіп сайлады және ОК хатшысы Г. М. Поповты қызметінен босатты).
Дереккөздер
- М. В. Зеленов 1917-1922 жж. РСДЖ(б)П – РК(б)П Орталық Комитеті аппаратының және ОК хатшысы институтының құрылуы. Мұрағатталған 21 қаңтардың 2022 жылы.
- КОКП ОК БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ, КОКП ОК ХАТШЫЛЫҒЫ (1952-1991 жж.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 ақпан 2017.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 маусым 2017.
- РСДЖ(б)П - РК(б)П - БК(б)П - КОКП ОК хатшылығының құрамы. Басты дереккөзінен мұрағатталған 28 сәуір 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 1 маусым 2017.
- Саяси бюро. 30-жылдардағы саяси биліктің тетіктері Мұрағатталған 3 маусымның 2013 жылы.
- 1958 және 1959 жылдардағы демалыс кезінде Хрущевті алмастырды [1].
- 1963 жылдың 11 сәуірінде Ф.Р. Козловтың инсульті оның міндеттерін іс жүзінде тоқтатуға әкелді
- Коммунистік партия басшылығы: ОК хатшылығы: 1934-1939 жж.- Ресей мен Кеңес Одағының билеушілері. Басты дереккөзінен мұрағатталған 28 қаңтар 2015.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 21 шілде 2013.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
KOKP OK hatshylygy orys Sekretariat CK KPSS KOKP OK uzhymdyk zhetekshi zhumys organy KOKP OK hatshylary KOKP OK sayasi byurosynyn otyrystaryna kenesshi dauys kukygymen katysuga kukyly boldy RSDZhP RSDZh b P RK b P BK b P KOKPPartiya tarihy Қazan tonkerisi Zhana ekonomikalyk sayasat StalinizmSayasibyuro Hatshylyk Ұjymbyuro Ortalyk Komitet ObkomPartiya basshylary Vladimir Lenin Iosif Stalin Nikita Hrushyov Leonid Brezhnev Yurij Andropov Konstantin Chernenko Mihail GorbachyovBLKZhO PravdaBul үlgini koru ondeu KOKP Zhargysyna sәjkes KOKP Ortalyk Komitetinin plenumynda partiya men Ortalyk Komitettin agymdagy zhumystaryna zhetekshilik etu үshin sajlandy Hatshylyk karamagynda Ortalyk Komitet apparaty salalyk bolimdermen zhumys istedi olardyn komegimen barlyk zhedel is sharalar zhүrgizildi Tarihy1917 zhyly 28 akpanda 13 nauryzda RSDZh b P OK Byurosynyn hatshysy bolyp tagajyndalyp ujymdastyru zhumystaryn zhүrgize bastady Ortalyk komitettin hatshylygy OK ujymdastyru tehnikalyk apparaty retinde kuryldy onyn atkarymdary 1917 zhyly 6 tamyzda 19 tamyz otken RSDZh b P OK Shagyn kuramynyn otyrysynda ajkyndaldy Sol otyrysta Ortalyk Komitetinin hatshylygy kuramyna mynalar sajlandy Dzerzhinskij Feliks Edmundovich 1918 zhyly 8 nauryzda kejin otken RK b P plenumynda Ortalyk Komitettin hatshylygy mynalardan sajlandy toraga hatshy 1918 zhyly 30 nauryzda Mәskeude OK apparatynyn mengerushisi zhәne OK hatshysy bolyp tagajyndaldy OK hatshylygy taza zhumys organy retinde 1919 zhyly nauryzda sheshimimen kurylyp OK hatshylygynyn kuramynda bolimder kuryldy Sol zhyly RK b P Zhargysynda Hatshylyk turaly erezhe bekitildi 1952 zhylgy kazandagy kejin BK b P OK ujymbyurosynyn taratyluyna bajlanysty hatshylyktyn atkarymdary kenejtildi 1988 zhylgy shildede KOKP OK plenumy partiya apparatyn kajta kuru turaly sheshim kabyldady OK apparatyn ajtarlyktaj kyskartu zhәne ondagy salalyk bolimderdi zhoyu turaly sheshim kabyldandy OK hatshylary sany da kyskartyldy Қarashada KOKP Ortalyk Komitetinde Ortalyk Komitet hatshylary baskaratyn turakty komissiyalar kuryldy Bul shara is zhүzinde 1991 zhylga dejin resmi tүrde bolganymen mәzhilisterinde endi zhinalmajtyn Hatshylykty zhoyuga әkeldi 1918 zhyly 8 nauryzda OK hatshylygynyn toragasy sajlandy ol 1919 zhyly 16 nauryzda kajtys bolganga dejin Sverdlov Yakov Mihajlovich boldy 1919 zhyldan bastap Hatshylykta Zhauapty hatshy 1922 zhyldan 1934 zhylga dejin Bas hatshy 1953 1966 zhyldary Birinshi hatshy al 1966 zhyldyn sәuirinen 1991 zhyldyn karashasynda partiyaga tyjym salynganga dejin kajtadan KOKP OK Bas hatshysy lauazymy kuryldy Zhumys tәzhiribesiOrtalyk Komitet hatshylygynyn basshylygyndagy ierarhiyaga katysty әzirlengen erezhe bolmady Әr zhyldary әsirese N S Hrushev Ortalyk Komitettin birinshi hatshysy bolgan 50 zhyldary әrtүrli boldy N S Hrushevtin tusynda KOKP Ortalyk Komitetinin ekinshi hatshysynyn mindetin aldymen 1958 zhylgy kantardan 1959 zhylgy karashada maskara bolganga dejin sodan kejin 1960 zhyldyn mamyrynan bastap F R Kozlov atkardy 1963 zhyly sәuirde insultinen kejin ony uakytsha almastyrdy sol zhyldyn mausymynda N S Hrushev bul mindetterdi L I Brezhnevke zhүktedi L I Brezhnev tusynda obkomdarda kalalyk komitetterde audkomdarda ekinshi hatshy onerkәsip zhonindegi hatshy үshinshi hatshy ideologiya zhonindegi hatshy al partiya ierarhiyasynyn zhogargy satysynda KOKP OK respublikalar kompartiyalarynyn OK ideologiya zhonindegi hatshy ekinshi hatshy odan kejin onerkәsip zhonindegi hatshy osylajsha ol үshinshi hatshy boldy degen kagida boldy L I Brezhnevtin tusynda olar tiisinshe M A Suslov zhәne KOKP Ortalyk Komiteti karamagyndagy Әskeri onerkәsiptik komissiyanyn toragasy bolgan A P Kirilenko boldy L I Brezhnevtin tusynda OK hatshylygynyn nemese OK sayasi byurosynyn otyrystarynda L I Brezhnev bolmagan kezde al ol 1974 zhyldan beri zhii katyspady әdette M A Suslov al ol bolmagan zhagdajda toragalyk etetin KOKP OK ideologiya zhonindegi bolashak hatshysy Ortalyk Komitettin zhauapty kyzmetkerlerinin biri eger osyndaj otyrystarda kandaj da bir okim nuskau ne bujryk berse A P Suslov kelip Kirilenkonyn okimin oryndaushy bolmandar dep eskertkenin eske aldy Bul turaly Ortalyk Resej telearnasynda korsetilgen suhbattardyn birinde A N Yakovlev ajtkan isterinin buryngy mengerushisi oz kezeginde bylaj dep eske aldy Brezhnev ketkende kezde әdette Ortalyk Komitet hatshylygynyn otyrystaryn baskaratyn Suslov Sayasi byurony zhүrgizetin Al Kirilenko hatshylyk otyrystaryn baskaratyn Onyn үstine ol ozin kozhajyn retinde ustajtyn ol kүrteshesin sheship kresloga zhantajyp otyra ketetin Sol A N Yakovlev M A Suslov OK Hatshylygynyn zhumysyn shyn mәninde zhalgyz ozi baskaratynyn zhәne Suslov zhok kezde onyn hatshylyktaryn Andrej Pavlovich Kirilenko baskarganyn atap korsetti Osylaj Suslov kajtyp oralyp en aldymen onsyz kabyldangan barlyk sheshimderdi zhappaj zhoyatyn Ol hatshylykta oz betinshe sheshim kabyldajtyn Bul dәstүr ideologiya zhonindegi hatshy ekinshi hatshy L I Brezhnevtin tusynda emes Ұly Otan sogysynan kejin I V Stalinnin tusynda pajda boldy Sol kezde BK b P hatshylygyndagy ekinshi adam BK b P OK ujymbyurosynyn mengerushisi dep esepteldi 1945 zhyly 10 mamyrda Ortalyk Komitettin ideologiya zhonindegi hatshysy kajtys bolgannan kejin onyn kyzmetine keldi Ol OK ujymbyurosynyn mәzhilisterin de baskardy Alajda 1946 zhyly 13 sәuirde BK b P OK Sayasi byurosynyn sheshimimen G M Malenkov lauazymyn kaldyryp ideologiya salasyna zhetekshilik etudi kabyldap al 1946 zhyly 4 mamyrda I V Stalin G M Malenkovty OK hatshylygy kuramynan alyp tastady 1946 zhyly 2 tamyzda Sayasi byuronyn sheshimimen A A Zhdanov bolshevikter BK b P OK ujymbyurosynyn mәzhilisterin baskara bastap osylajsha BK b P OK hatshylygynda ekinshi adamy boldy 1934 zhyldan bastap Ortalyk Komitettin Bas hatshysy bolmady I Stalin resmi tүrde hatshylardyn biri boldy Rolderi Ideologiya onerkәsip zhәne әskeri onerkәsip kesheni zhonindegi hatshylar zhәne baskalary 1985 zhyly 11 nauryzda zhana KOKP OK bas hatshysyn sajlauga arnalgan KOKP Ortalyk Komitetinin kezekten tys Plenumynda bul kyzmetke M S Gorbachevti sajlaudy usyngan M S Gorbachevtyn tek OK hatshylygyn gana emes Chernenkonyn syrkattanuyna bajlanysty Sayasi byuronyn otyrystarynda toragalyk etkenin omirbayanyndagy zhagymdy sәt retinde atap korsetti K U Chernenko zamanynda OK ekinshi hatshysynyn dәl M S Gorbachev bolganyn onyn Ortalyk Komitettin ideologiya zhonindegi hatshysy bolgandygy dәleldejdi Chernenkonyn kyska bilik kezinde bejresmi tүrde partiyada ekinshi adam boldy zhәne KOKP OK ideologiya zhonindegi hatshysy lauazymynda boldy KOKP OK әskeri onerkәsiptik keshen zhonindegi hatshysy bolgan kezde Sojtip Brezhnev zamanynyn sulbasy kajtalandy ideologiya zhonindegi hatshy OK ekinshi hatshysy onerkәsip zhәne әskeri onerkәsip kesheni zhonindegi hatshysy үshinshi hatshy boldy Hatshylyktyn kurylymyI Stalin kezinen bastap OK hatshylygyna tehnikalyk hatshylar emes belgili bir zhumys salasyn kadagalajtyn zhauapty partiya zhetekshileri kire bastady Zhumys bagyttaryna sәjkes Ortalyk Komitettin hatshylary zhii bir mezgilde BK b P KOKP OK sol nemese baska bolimin olar bolim mengerushisi boldy nemese bolimdi baskarmaj zhumysty birneshe bolimderden turatyn zhumystardy үjlestirdi Өnerkәsipti auyl sharuashylygyn kadr zhumysyn әskeri onerkәsip keshenin gana kadagalajtyn hatshylar bolinip shykty Bul rette bir hatshy mәdenietti gylymdy bilim berudi bukaralyk akparat kuraldaryn kadagalaj alatyn 2 hatshylar Resmi tүrde mundaj lauazym bolgan zhok ekinshi hatshy partiya Ortalyk Komitetinin Bas Birinshi hatshysyn almastyratyn OK hatshylygynyn zhumysyn baskaratyn hatshy bolyp sanaldy KOKP OK ekinshi hatshysy lauazymyn resmi belgileu turaly mәsele 1964 zhyly kazanda N S Hrushevti zhogary partiyalyk zhәne үkimettik kyzmetten bosatu kezinde koterildi Ortalyk Komitettin zhalpy boliminin mengerushisi V N Malin zhasagan 1964 zhylgy 13 14 kazandagy KOKP OK Toralkasy otyrysyndagy hattamalyk zhazbasyna karaganda A N Kosygin KOKP OK 2 hatshysy lauazymyn ornatu usynysyn engizdi KOKP OK kazan 1964 zh Plenumynda bul mәseleni KSRO ministrler kenesi toragasynyn orynbasary kotergen bolatyn Alajda Plenum toragasy L I Brezhnev talkylaudy tez arada tezhedi Plenum stenogrammasynan bylajsha korindi LESEChKO OK birinshi Plenumynda olar partiya Ortalyk Komitetinin birinshi hatshysyn sajlaganda KOKP nyn HHII sezi ayaktalgannan kejingi ujymdyk Plenumdy bildiredi biz sol kezde bir mezgilde dauys berip partiya OK ekinshi hatshysy etip zholdas Kozlovty sajladyk esinizde bolsa BREZhNEV Zhok zholdas Lesechko biz sajlamadyk birak dauys berdik Bul zholdastar bylaj boldy Plenumdardyn birinde zholdas Hrushev bizden Zhargy bojynsha ekinshi hatshy bar ma zhok pa dep surasa ekinshi hatshy bekitilip zhatkanyn bәri tүsindi Osy zhanylys ajtylgan soz osylaj boldy Siz neni menzep tursyz Biz bul mәseleni kazir kozgap otyrgan zhokpyz 1920 1930 zhzh V M Molotov 1930 1935 zhzh L M Kaganovich mamyr 1945 zh mamyr 1946 zh mamyr 1946 zh tamyz 1948 zh 1948 1953 zhzh 1953 1957 zhzh 1957 1959 zhzh 1960 1963 zhzh 1963 1964 zh Brezhnev Leonid Ilich 1964 1965 zhzh Podgornyj Nikolaj Viktorovich 1966 1982 zhzh zhәne mamyr karasha 1982 zh Andropov Yurij Vladimirovich 1982 1984 zhzh Chernenko Konstantin Ustinovich 1984 1985 zhzh Gorbachyov Mihail Sergeevich 1985 1988 zhzh 1988 1990 zhzh 1990 1991 zhzh KOKP OK bas hatshysynyn orynbasary Қuramy1934 1939 BK b P XVII sezinde sajlangan BK b P OK plenumy OK hatshylygyn bekitti onyn kuramyna OK hatshylary A A Zhdanov L M Kaganovich S M Kirov 1934 zhyly 1 zheltoksanda oltirildi I V Stalin kirdi 1935 zhyly 1 akpanda BK b P OK plenumy N I Ezhovty OK hatshysy etip sajlady 1935 zhyly 28 akpanda BK b P OK plenumy A A Andreevti OK hatshysy etip sajlady A A Zhdanov 1930 zhyldan bastap OK mүshesi 1925 zhyldan bastap kandidat 1935 zhyldan bastap Sayasi byuro mүsheligine kandidat 1924 1934 zh olkelik partiya ujymdastyrudin basshysy 1934 zhyly BK b P OK bolimderinin mengerushisi 1934 45 zhyldary Kirov kajtys bolgannan kejin Leningrad pen oblystyn basyndagy onyn murageri L M Kaganovich 1930 zhyldan bastap Sayasi Byuro mүshesi 1926 zhyldan bastap kandidat 1928 zhyldan bastap OK hatshysy 1930 1935 zhzh Mәskeu komitetinin 1 hatshysy zhәne 1931 1934 zhzh Mәskeu kalalyk komitetinin 1 hatshysy 1935 37 zh zhәne 1938 zhyldan bastap bajlanys zholdary halyk komissary 1937 39 zh auyr onerkәsip halyk komissary S M Kirov 1930 zhyldan bastap Sayasi Byuro mүshesi 1926 zhyldan bastap kandidat 1926 zhyldan bastap BK b P Leningrad oblystyk komitetinin 1 hatshysy 1939 zhyldyn 22 nauryzynan bastap Plenum sajlagandar I V Stalin 1941 zhyly 5 mamyry sajlau arkyly sajlangan 1945 zhyly 10 mamyrda kajtys boldy 1946 zhyldyn 18 nauryzynan bastap Plenummen sajlangandar 1948 zh kaj A A Kuznecov 1949 zh dejin 1946 zh 6 mamyrda dauys beru arkyly alynyp tastaldy 1949 zh dejin I V Stalin Saualnama bojynsha tandalgandar 1946 47 ornyna sajlandy sodan kejin L M Kaganovichpen birge Ukrainadagy N S Hrushevti nygajtuga zhiberildi 1947 zh 24 mamyrda OK Plenum M A Suslovty OK hatshysy etip sajlady zhәne N S Patolichevti kyzmetinen bosatty 1948 P K Ponomarenkomen birge P K Ponomarenko 1948 zhyly 1 shildede saualnama bojynsha OK Plenumy G M Malenkovty M P K Ponomarenkoty OK hatshysy etip sajlady N S Hrushev 1949 zhyly 16 zheltoksanda saualnama bojynsha OK Plenumy N S Hrushevti OK hatshysy etip sajlady zhәne OK hatshysy G M Popovty kyzmetinen bosatty DerekkozderM V Zelenov 1917 1922 zhzh RSDZh b P RK b P Ortalyk Komiteti apparatynyn zhәne OK hatshysy institutynyn kuryluy Muragattalgan 21 kantardyn 2022 zhyly KOKP OK BASҚARU ORGANDARY KOKP OK HATShYLYҒY 1952 1991 zhzh Basty derekkozinen muragattalgan 18 akpan 2017 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 3 mausym 2017 RSDZh b P RK b P BK b P KOKP OK hatshylygynyn kuramy Basty derekkozinen muragattalgan 28 sәuir 2013 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 1 mausym 2017 Sayasi byuro 30 zhyldardagy sayasi biliktin tetikteri Muragattalgan 3 mausymnyn 2013 zhyly 1958 zhәne 1959 zhyldardagy demalys kezinde Hrushevti almastyrdy 1 1963 zhyldyn 11 sәuirinde F R Kozlovtyn insulti onyn mindetterin is zhүzinde toktatuga әkeldi Kommunistik partiya basshylygy OK hatshylygy 1934 1939 zhzh Resej men Kenes Odagynyn bileushileri Basty derekkozinen muragattalgan 28 kantar 2015 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 21 shilde 2013