Иттербий (лат. Ytterbyum; Yb) — элементтердің периодтық жүйесінің III тобындағы химиялық элемент, лантаноидтарға жатады; ат. н. 70; ат. м. 173,04; тығыздығы 6,98 г/см3; балқу t 8210С; қайнау t 12110С. Жұмсақ, күмістей ақ түсті металл. Белгілі изотоптарының саны – 27. Иттербийді 1878 швед. химигі жылымариньяк ашқан.
| |||||||||||||||
Жай заттың сыртқы бейнесі | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
күміс-ақ металл; бозғылт сары реңкпен | |||||||||||||||
Атом қасиеті | |||||||||||||||
Атауы, символ, нөмірі | Иттербий, 70 | ||||||||||||||
Топ типі | |||||||||||||||
Топ, период, блок | III, 6, f | ||||||||||||||
Атомдық масса () | |||||||||||||||
Электрондық конфигурация | [Xe] 6s24f14 | ||||||||||||||
Қабықшалар бойынша электрондар | 2, 8, 18, 32, 8, 2 | ||||||||||||||
Атом радиусы | 176 | ||||||||||||||
Химиялық қасиеттері | |||||||||||||||
187±8 | |||||||||||||||
(+3e) 85.8 (+2e) 93 | |||||||||||||||
1,1 (Полинг шкаласы) | |||||||||||||||
Yb←Yb3+ -2,22 В | |||||||||||||||
Тотығу дәрежелері | 0, +1, +2, +3 | ||||||||||||||
1-ші: 603.4 кДж/моль (эВ) | |||||||||||||||
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||||||||||||
Термодинамикалық фаза | |||||||||||||||
Тығыздық () | 6,9654 г/см³ | ||||||||||||||
Балқу температурасы | 1097 K | ||||||||||||||
Қайнау температурасы | 1466 K | ||||||||||||||
3,35 кДж/моль | |||||||||||||||
Булану жылуы | 159 кДж/моль | ||||||||||||||
26,7 Дж/(K·моль) | |||||||||||||||
Молярлық көлем | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Жай заттың кристаллдық торы | |||||||||||||||
Текше бетке бағытталған | |||||||||||||||
5,490 Å | |||||||||||||||
н / ж K | |||||||||||||||
Басқа да қасиеттері | |||||||||||||||
(300 K) (34,9) Вт/(м·К) | |||||||||||||||
β-формасы: 23,9 ГПа | |||||||||||||||
β-формасы: 9.9 ГПа | |||||||||||||||
Пуассон коэффициенті | β-формасы: 0.207 | ||||||||||||||
205–250 | |||||||||||||||
340–440 | |||||||||||||||
7440-64-4 |
Иттербийді атауы, сондай-ақ иттрий, тербий, эрбий элементтерінің атаулары Швецияның Иттербю қаласының маңынан табылған иттербит (гадолинит) минералы атауына байланысты қойылған. Электрвакуумдық аспаптарда газсіңіргіш материал ретінде, радиоэлектроникада қолданылатын , люминофор жасау үшін және арнайы қорытпа ретінде пайдаланылады.
Сілтемелер
«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — химия бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Itterbij lat Ytterbyum Yb elementterdin periodtyk zhүjesinin III tobyndagy himiyalyk element lantanoidtarga zhatady at n 70 at m 173 04 tygyzdygy 6 98 g sm3 balku t 8210S kajnau t 12110S Zhumsak kүmistej ak tүsti metall Belgili izotoptarynyn sany 27 Itterbijdi 1878 shved himigi zhylymarinyak ashkan 70 Tulij Itterbij LyutecijYb No Periodicheskaya sistema elementov70 YbZhaj zattyn syrtky bejnesikүmis ak metall bozgylt sary renkpenAtom kasietiAtauy simvol nomiriItterbij 70Top tipiLantanoidtarTop period blokIII 6 fAtomdyk massa 173 045 10 m a b g mol Elektrondyk konfiguraciya Xe 6s24f14Қabykshalar bojynsha elektrondar2 8 18 32 8 2Atom radiusy176Himiyalyk kasietteri187 8 3e 85 8 2e 931 1 Poling shkalasy Yb Yb3 2 22 V Yb Yb2 2 8 VTotygu dәrezheleri0 1 2 31 shi 603 4 kDzh mol eV 2 shi 1174 8 kDzh mol eV 3 shi 2417 kDzh mol eV Zhaj zattyn termodinamikalyk kasietteriTermodinamikalyk fazaҚatty deneTygyzdyk 6 9654 g sm Balku temperaturasy1097 KҚajnau temperaturasy1466 K3 35 kDzh molBulanu zhyluy159 kDzh mol26 7 Dzh K mol Molyarlyk kolem24 8 sm molkysymy P Pa 1 10 100 1000 10 000 100 000T K 736 813 910 1047 1266 1465 Zhaj zattyn kristalldyk toryTekshe betke bagyttalgan5 490 An zh KBaska da kasietteri 300 K 34 9 Vt m K b formasy 23 9 GPab formasy 9 9 GPaPuasson koefficientib formasy 0 207205 250340 4407440 64 4 Itterbijdi atauy sondaj ak ittrij terbij erbij elementterinin ataulary Shveciyanyn Itterbyu kalasynyn manynan tabylgan itterbit gadolinit mineraly atauyna bajlanysty kojylgan Elektrvakuumdyk aspaptarda gazsinirgish material retinde radioelektronikada koldanylatyn lyuminofor zhasau үshin zhәne arnajy korytpa retinde pajdalanylady Siltemeler Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IV tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul himiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz