Жүндес мүйізтұмсық (лат. Coelodonta antiquitatis) – мүйізтұмсық тұқымдасына жататын жойылып кеткен сүтқоректі жануар. Плейстоцен (бұдан 1 млн. жыл бұрын) мамонттармен бірге солтүстік аймақтарда тіршілік еткен.
Жүндес мүйізтұмсық Қазбалық ауқымы: Кеш плейстоцен | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Қаңқа | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Coelodonta antiquitatis (, 1807) |
Қазақстанның солтүстік аудандарының төрттік кезең шөгінділерінде жиі кездеседі. Жүндес мүйізтұмсық осы кездегі тіршілік ететін мүйізтұмсықтардан ірілеу және терісін қара қоңыр, қалың түк басқан. Маңдайы мен тұмсық сүйектерінде орналасқан екі мүйізі болған. Тұмсығындағы мүйізін (1 м-ге таяу) қыста қарды сырып, шөпті аршуға пайдаланған. Тұмсық сүйектері жалпақ, алдыңғы шеті төмен иіліп келген. Желкесінде өркеш тәрізді майлы төмпешігі болады. Күрек тістері болмаған, ұрт тістері ірі әрі иректері жақсы дамыған. Аяқтары қысқа, жуан келеді. Жүндес мүйізтұмсық орманды жерлердің ашық алаңдарында тіршілік етіп, шөп, ағаш бұтақтарымен қоректенген. Шығыс Сібірдің тоң қабаттарынан мамонттармен, Сібір жылқыларымен бірге жүндес мүйізтұмсықтың сүйектері, тіпті қатып қалған денелері табылған. Жүндес мүйізтұмсықтың сүйектері Батыс Қазақстан, Қостанай, Шығыс Қазақстан, Қарағанды облыстары аумағынан да табылды.
Дереккөздер
Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhүndes mүjiztumsyk lat Coelodonta antiquitatis mүjiztumsyk tukymdasyna zhatatyn zhojylyp ketken sүtkorekti zhanuar Plejstocen budan 1 mln zhyl buryn mamonttarmen birge soltүstik ajmaktarda tirshilik etken Zhүndes mүjiztumsyk Қazbalyk aukymy Kesh plejstocenҚankaDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby SүtkorektilerSaby TaktuyaktylarTukymdasy MүjiztumsyktarTegi Coelodonta 1831Tүri C antiquitatisCoelodonta antiquitatis 1807 Қazakstannyn soltүstik audandarynyn torttik kezen shogindilerinde zhii kezdesedi Zhүndes mүjiztumsyk osy kezdegi tirshilik etetin mүjiztumsyktardan irileu zhәne terisin kara konyr kalyn tүk baskan Mandajy men tumsyk sүjekterinde ornalaskan eki mүjizi bolgan Tumsygyndagy mүjizin 1 m ge tayau kysta kardy syryp shopti arshuga pajdalangan Tumsyk sүjekteri zhalpak aldyngy sheti tomen iilip kelgen Zhelkesinde orkesh tәrizdi majly tompeshigi bolady Kүrek tisteri bolmagan urt tisteri iri әri irekteri zhaksy damygan Ayaktary kyska zhuan keledi Zhүndes mүjiztumsyk ormandy zherlerdin ashyk alandarynda tirshilik etip shop agash butaktarymen korektengen Shygys Sibirdin ton kabattarynan mamonttarmen Sibir zhylkylarymen birge zhүndes mүjiztumsyktyn sүjekteri tipti katyp kalgan deneleri tabylgan Zhүndes mүjiztumsyktyn sүjekteri Batys Қazakstan Қostanaj Shygys Қazakstan Қaragandy oblystary aumagynan da tabyldy DerekkozderҚazak enciklopediyasy Bul biologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz