Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Джаттар (хинди जाट Jāṭ IAST, пандж. ਜੱਟ جٹ Jaṭṭ, урду جاٹ) — Үндістанның солтүстік-батысында және Лахор аймағында (Пәкістан) кең таралған тайпа немесе каста. Үндістандағы джаттардың саны 82,5 миллион адамға, Пәкістанда 20 миллион адамға бағаланады (2010).
| Джат | |
| хинди जाट Jāṭ IAST, пандж. ਜੱਟ جٹ Jaṭṭ, урду جاٹ | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
| 82,5 (2010) | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Тілі
Джаттар панджаби тілінде сөйлейді (джатки-инди диалектілері, хиндки және т.б.). Урду тілі де кең тараған.
Діні
Үндістанда негізінен индуизм мен сикхизм, Пәкістанда ислам дінін ұстанады.
Тарихы
Джаттар біздің дәуіріміздің басында Пенджабтың батыс аймақтарында тұратын тайпалардың үлкен тобы болды. Кейінірек Үндістанның солтүстігінде кең таралдып, олар панджабтардың этникалық негізін құрады және сикхтер қауымдастығына кірді. Үндістандағы Джатаның едәуір бөлігі өзі аттас ауылшаруашылық кастасына айналды Орта ғасырларда джаттар толыққанды қауымдастықтарды құрады, әскери дағдыларға ие болып, Дели сұлтандары мен моғол падишаларының әскерлеріне жалдамалы ретінде тартылды. 17 ғасырдың соңында джаттар Ұлы Моғолдардың езгісіне қарсы күреске көтерілді.
Бірінші көтеріліс (1669 ж.) Матхура ауданында болды, жетекшісі Гокла. Екінші (1672) – Нарнаул уезінде. Оған сатнами сектанттары, оның ішінде төменгі касталардың қоғамдық қызметшілері, қолөнершілері белсенді түрде қатысты. Көтерілісшілер Нарнаул мен басқа да бірқатар қалаларды басып алды, бірақ Делидің шетінде падишах әскерлері жеңіліске ұшырады. Үшінші көтеріліс (1686-91) – ауыл старшинасы Раджа Рамның басшылығымен көтерілісшілер Джумна өзенінің оң жағалауындағы үлкен аумақта өз билігін бекітті. Моғолдарға қарсы күрес 18 ғасырға дейін жалғасты, 18 ғасырдың ортасына қарай дербес Джат княздігі қалыптасты. Ол Сурадж Маленің тұсында ықпалы күшті болды. 1763 жылы ыдырап, шағын Бхаратпур княздігі қалды.
Кәсібі
Дәстүрлі кәсібі – егіншілік және мал шаруашылығы.
Өмір салты
Отбасылары моногамдық, патрилокальды, патрилиналдық.
Дәстүрлі баспаналары
Дәстүрлі тұрғын үйлері - тегіс шатыры бар және қосалқы құрылыстары бар саман және кірпіштен салынған үйлер.
Дәстүрлі киімдері
Шаруа еркектері ұзын кең көйлек, кейде жейде және иық орамал, шалбар, дхоти немесе лунги, бастарына сәлде киеді. Әйелдер киімі – ұзын бүрмелі белдемше, көбінесе шаровармен алмастырылады, ұзын кең көкірекше киеді. Қалалық әйелдер сари немесе шаровары бар блузка киеді.
Сілтеме
![image]()
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Джат
Дереккөздер
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 6 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 6 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 5 тамыз 2024.
- Джат. Тексерілді, 6 тамыз 2024.
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dzhattar hindi ज ट Jaṭ IAST pandzh ਜ ਟ جٹ Jaṭṭ urdu جاٹ Үndistannyn soltүstik batysynda zhәne Lahor ajmagynda Pәkistan ken taralgan tajpa nemese kasta Үndistandagy dzhattardyn sany 82 5 million adamga Pәkistanda 20 million adamga bagalanady 2010 Dzhathindi ज ट Jaṭ IAST pandzh ਜ ਟ جٹ Jaṭṭ urdu جاٹBүkil halyktyn sany82 5 2010 En kop taralgan ajmaktar Үndistan PәkistanTilderipandzhabi urdu tiliDiniinduizm sikhizm islamTiliDzhattar pandzhabi tilinde sojlejdi dzhatki indi dialektileri hindki zhәne t b Urdu tili de ken taragan DiniҮndistanda negizinen induizm men sikhizm Pәkistanda islam dinin ustanady TarihyDzhat kyzy Dzhattar bizdin dәuirimizdin basynda Pendzhabtyn batys ajmaktarynda turatyn tajpalardyn үlken toby boldy Kejinirek Үndistannyn soltүstiginde ken taraldyp olar pandzhabtardyn etnikalyk negizin kurady zhәne sikhter kauymdastygyna kirdi Үndistandagy Dzhatanyn edәuir boligi ozi attas auylsharuashylyk kastasyna ajnaldy Orta gasyrlarda dzhattar tolykkandy kauymdastyktardy kurady әskeri dagdylarga ie bolyp Deli sultandary men mogol padishalarynyn әskerlerine zhaldamaly retinde tartyldy 17 gasyrdyn sonynda dzhattar Ұly Mogoldardyn ezgisine karsy kүreske koterildi Birinshi koterilis 1669 zh Mathura audanynda boldy zhetekshisi Gokla Ekinshi 1672 Narnaul uezinde Ogan satnami sektanttary onyn ishinde tomengi kastalardyn kogamdyk kyzmetshileri kolonershileri belsendi tүrde katysty Koterilisshiler Narnaul men baska da birkatar kalalardy basyp aldy birak Delidin shetinde padishah әskerleri zheniliske ushyrady Үshinshi koterilis 1686 91 auyl starshinasy Radzha Ramnyn basshylygymen koterilisshiler Dzhumna ozeninin on zhagalauyndagy үlken aumakta oz biligin bekitti Mogoldarga karsy kүres 18 gasyrga dejin zhalgasty 18 gasyrdyn ortasyna karaj derbes Dzhat knyazdigi kalyptasty Ol Suradzh Malenin tusynda ykpaly kүshti boldy 1763 zhyly ydyrap shagyn Bharatpur knyazdigi kaldy KәsibiDәstүrli kәsibi eginshilik zhәne mal sharuashylygy Өmir saltyOtbasylary monogamdyk patrilokaldy patrilinaldyk Dәstүrli baspanalary Dәstүrli turgyn үjleri tegis shatyry bar zhәne kosalky kurylystary bar saman zhәne kirpishten salyngan үjler Dәstүrli kiimderi Sharua erkekteri uzyn ken kojlek kejde zhejde zhәne iyk oramal shalbar dhoti nemese lungi bastaryna sәlde kiedi Әjelder kiimi uzyn bүrmeli beldemshe kobinese sharovarmen almastyrylady uzyn ken kokirekshe kiedi Қalalyk әjelder sari nemese sharovary bar bluzka kiedi SiltemeOrtakkorda bugan katysty mediafajldar bar DzhatDerekkozderDzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 6 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 6 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 5 tamyz 2024 Dzhat Tekserildi 6 tamyz 2024 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet