Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Грек жаңғағының сыртқы түрі — шар тәрізді. Түрі мен диаметрі бір ағаштың өзінде әр түрлі болып өзгеріп отырады. Жаңғақ қабығына байланысты қалың және жұқа болып келеді. Жемісін әбден пісіп толғанда, яғни ыртқы қатты сүректенген қабығы кепкенде жинайды. Осы кезде оның қатты жапқан ішкі дәні төртке бөлінеді. Жиналған жаңғақ дәндерін ұзақ сақтау үшін, күн көзінде не арнайы кептіргіште кептіреді. Ашық және күңгірт қауызды ядросын (дәнін) 12 сағаттай тұзды суға салып қойса, қауызы оңай алынады, содан кейін дәнді ағынды суға шайып алып, кептіру керек. Ұнтақталған, кесілген және майдалап үгітілген грек жаңғағының піскен жемістерін алма, қант қызылшашы және балдыр көкке (сельдерей) қосып, түрлі салат жасайды. Сондай-ақ оны ерік қосылған қышқылтым сорпаға, жұмыртқа қосылған әр түрлі сұйық асқа және баклажан, жаңғақ тұздығы (соусы) мен пудингке (ұн немесе күрішке жұмыртқа, сүт, жұзім т.б. раластырып жасалған тағам) үстемелен қос ады. Жайғақты шикі күйінде де жеуге болады. Қаймақ, тосап 'жасарда қолданылатын май алынады. Конфет, торт, печенье, халва, начинка, кондитер өнімінің басқа түрлерін даярлауда пайдаланылады. Кавказдықтар бал қосып гозинаки, шабдалымен араластырып, алманы жұзім шырыны сіңген жіпке тізіп, чурчхелы деген дәмді тағам жасайды. Грек жаңғағы ядросы калориялық құрамы жағынан барлық жаңғақ тұқымдастардан асып түседі, бұл орайда ол бидай нанынан 3 есе, сиыр сүттен 10 есе асып, сары майға жақындайды. Халықтық медиңинада грек аңғағының діңінен, жапырағы мен тамыр қабықтарынан алынған шырын (сөл), майы емдік-диеталық мақсатта пайдаланылады. Мысалы, рахит, сары аурулармен ауырған балаларды оның жапырақ, жаңғақтарының қайнатылдысымен емдейді. Тұнбасына дәке батырып, жараның бетіне басады. Ал байлауға ыңғайсыз жерлерге сұйық май сияқты жағады. Асқазан-ішек ауруларын емдейді. Грек жаңғағын тағамға қосып, медиңинада пайдаланумен бірге, оның шаруашылықтық та маңызы зор. Жапырағы мен ядросы хош иісті эфир майына, А, В, Р витаминдеріне және каротин, белоктік заттарға бай, ядро ұясы аскорбин қышқылын (С витамин) бөледі.
Тағы қараңыз
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Grek zhangagynyn syrtky tүri shar tәrizdi Tүri men diametri bir agashtyn ozinde әr tүrli bolyp ozgerip otyrady Zhangak kabygyna bajlanysty kalyn zhәne zhuka bolyp keledi Zhemisin әbden pisip tolganda yagni yrtky katty sүrektengen kabygy kepkende zhinajdy Osy kezde onyn katty zhapkan ishki dәni tortke bolinedi Zhinalgan zhangak dәnderin uzak saktau үshin kүn kozinde ne arnajy keptirgishte keptiredi Ashyk zhәne kүngirt kauyzdy yadrosyn dәnin 12 sagattaj tuzdy suga salyp kojsa kauyzy onaj alynady sodan kejin dәndi agyndy suga shajyp alyp keptiru kerek Ұntaktalgan kesilgen zhәne majdalap үgitilgen grek zhangagynyn pisken zhemisterin alma kant kyzylshashy zhәne baldyr kokke selderej kosyp tүrli salat zhasajdy Sondaj ak ony erik kosylgan kyshkyltym sorpaga zhumyrtka kosylgan әr tүrli sujyk aska zhәne baklazhan zhangak tuzdygy sousy men pudingke un nemese kүrishke zhumyrtka sүt zhuzim t b ralastyryp zhasalgan tagam үstemelen kos ady Zhajgakty shiki kүjinde de zheuge bolady Қajmak tosap zhasarda koldanylatyn maj alynady Konfet tort pechene halva nachinka konditer oniminin baska tүrlerin dayarlauda pajdalanylady Kavkazdyktar bal kosyp gozinaki shabdalymen aralastyryp almany zhuzim shyryny singen zhipke tizip churchhely degen dәmdi tagam zhasajdy Grek zhangagy yadrosy kaloriyalyk kuramy zhagynan barlyk zhangak tukymdastardan asyp tүsedi bul orajda ol bidaj nanynan 3 ese siyr sүtten 10 ese asyp sary majga zhakyndajdy Halyktyk medininada grek angagynyn dininen zhapyragy men tamyr kabyktarynan alyngan shyryn sol majy emdik dietalyk maksatta pajdalanylady Mysaly rahit sary aurularmen auyrgan balalardy onyn zhapyrak zhangaktarynyn kajnatyldysymen emdejdi Tunbasyna dәke batyryp zharanyn betine basady Al bajlauga yngajsyz zherlerge sujyk maj siyakty zhagady Askazan ishek aurularyn emdejdi Grek zhangagyn tagamga kosyp medininada pajdalanumen birge onyn sharuashylyktyk ta manyzy zor Zhapyragy men yadrosy hosh iisti efir majyna A V R vitaminderine zhәne karotin beloktik zattarga baj yadro uyasy askorbin kyshkylyn S vitamin boledi Tagy karanyzGrek zhangagynyn agashyShanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9