Бәһерден үңгірі — карстық үңгір, қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 19 км және Ашхабадтан 120 км жерде Түрікменстанның оңтүстік-батысындағы Көпетдақ тауының солтүстік етегіне жақын жерде орналасқан.
Бәһерден үңгірі | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Тереңдігі | 69 м |
Ұзындығы | 250 м |
Көлемі | 75 мың м³ |
Кіретін есік саны | 5 |
Келушілер | |
Жарығы | электрлі |
Орналасуы | |
38°18′04″ с. е. 57°31′06″ ш. б. / 38.30111° с. е. 57.51833° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 38°18′04″ с. е. 57°31′06″ ш. б. / 38.30111° с. е. 57.51833° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Ел | Түрікменстан |
Тарихы
Үңгір XVIII ғасырдан бері белгілі. Жер асты көлі бар үңгірдің бар екендігі туралы алғашқы ғылыми есептер 1886 жылы пайда болды. 1896 жылы жергілікті баспасөзде ашхабад тұрғындарын үңгір мен жер асты көлінің бар екендігімен таныстыратын басылым пайда болды, сол кезден бастап оларға Ашхабад пен оның төңірегінде тұрғындар келе бастады. 1976 жылы оны геологтар, сондай-ақ Ашхабад спелеологтары зерттеді. В.Н.Дублянский сипаттамасын жасады.
Географиясы
Ол Көу жотасында, Дүгін тауының қойнауында орналасқан. Үңгірге кіре берістен 800 метр жерде терең сайда Көу бұлағы ағып жатыр, ол жер асты Көуата көлі суының жер бетіне шығатын жері болып табылады.
Геологиясы
Бұл бес кіретін жері бар әк тастан жасалған зал. Зал 55 метр тереңдікте орналасқан, ұзындығы 250 метр, ені 50 метрге дейін, биіктігі 26 метрге дейін жетеді. Оның түбі көлбеу, оның үстінде әктас пен гуано сынықтары бар. Үңгірдің оңтүстік-шығыс бөлігінде ұзындығы 75 м, ені 23 м және ең тереңдігі 14 м болатын жер асты Көуата көлі бар. Көлдің беті шамамен 3000 м² құрайды. Көлдегі судың көлемі 6,5 мың м³. Ондағы су жылы (шамамен +37 °C) және аздап минералданған. Орташа алғанда судың құрамында кремний қышқылының (147 мг/л-ге дейін), стронцийдің (50,6 мг/л) және күкіртті сутегінің (10,5 мг/л) едәуір мөлшері бар 2,63 г/л суда барлығы 25 элемент бар. Үңгірдегі ауа күкіртті сутек буымен және ылғалмен қаныққан – үңгірдегі ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 100%-ға жақын.
Жануар әлемі
Жарқанаттар, кеміргіштер, көгершіндер, қызылтұмсық шауқарғалар, көкқарғалар, сондай-ақ омыртқасыздардың 50-ге жуық түрі мекендейді. Гуано жинақтары 1300 м²-ден астам аумақты алып жатыр, ал олардың көлемі 670 м³-ден асады.
Мағынасы
Бұл қоғамдық демалыс орны. Электрлендірілген. Үңгірде экскурсиялар жүргізіледі, қайықпен жүзу ұйымдастырылады.
Дереккөздер
- Бәһерден жер асты көлі.(қолжетпейтін сілтеме)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bәһerden үngiri karstyk үngir kalasynan ontүstik shygyska karaj 19 km zhәne Ashhabadtan 120 km zherde Tүrikmenstannyn ontүstik batysyndagy Kopetdak tauynyn soltүstik etegine zhakyn zherde ornalaskan Bәһerden үngiriSipattamasyTerendigi69 mҰzyndygy250 mKolemi75 myn m Kiretin esik sany5KelushilerZharygyelektrliOrnalasuy38 18 04 s e 57 31 06 sh b 38 30111 s e 57 51833 sh b 38 30111 57 51833 G O Ya Koordinattar 38 18 04 s e 57 31 06 sh b 38 30111 s e 57 51833 sh b 38 30111 57 51833 G O Ya T El TүrikmenstanBәһerden үngiriTarihyҮngir XVIII gasyrdan beri belgili Zher asty koli bar үngirdin bar ekendigi turaly algashky gylymi esepter 1886 zhyly pajda boldy 1896 zhyly zhergilikti baspasozde ashhabad turgyndaryn үngir men zher asty kolinin bar ekendigimen tanystyratyn basylym pajda boldy sol kezden bastap olarga Ashhabad pen onyn tonireginde turgyndar kele bastady 1976 zhyly ony geologtar sondaj ak Ashhabad speleologtary zerttedi V N Dublyanskij sipattamasyn zhasady GeografiyasyOl Kou zhotasynda Dүgin tauynyn kojnauynda ornalaskan Үngirge kire beristen 800 metr zherde teren sajda Kou bulagy agyp zhatyr ol zher asty Kouata koli suynyn zher betine shygatyn zheri bolyp tabylady GeologiyasyBul bes kiretin zheri bar әk tastan zhasalgan zal Zal 55 metr terendikte ornalaskan uzyndygy 250 metr eni 50 metrge dejin biiktigi 26 metrge dejin zhetedi Onyn tүbi kolbeu onyn үstinde әktas pen guano synyktary bar Үngirdin ontүstik shygys boliginde uzyndygy 75 m eni 23 m zhәne en terendigi 14 m bolatyn zher asty Kouata koli bar Koldin beti shamamen 3000 m kurajdy Koldegi sudyn kolemi 6 5 myn m Ondagy su zhyly shamamen 37 C zhәne azdap mineraldangan Ortasha alganda sudyn kuramynda kremnij kyshkylynyn 147 mg l ge dejin stroncijdin 50 6 mg l zhәne kүkirtti suteginin 10 5 mg l edәuir molsheri bar 2 63 g l suda barlygy 25 element bar Үngirdegi aua kүkirtti sutek buymen zhәne ylgalmen kanykkan үngirdegi auanyn salystyrmaly ylgaldylygy 100 ga zhakyn Zhanuar әlemiZharkanattar kemirgishter kogershinder kyzyltumsyk shaukargalar kokkargalar sondaj ak omyrtkasyzdardyn 50 ge zhuyk tүri mekendejdi Guano zhinaktary 1300 m den astam aumakty alyp zhatyr al olardyn kolemi 670 m den asady MagynasyBul kogamdyk demalys orny Elektrlendirilgen Үngirde ekskursiyalar zhүrgiziledi kajykpen zhүzu ujymdastyrylady DerekkozderBәһerden zher asty koli kolzhetpejtin silteme