Будан

Гибрид, будан (лат. hіbrіda — будан, қоспа) — генотипінде айырмашылығы бар екі организмді будандастырудан (шағылыстырудан) алынған жаңа организм. Оны өсімдіктерде екі бөлек түрден, екі бөлек туыстан немесе бір түрге жататын формалар арасынан, ал жануарларда екі бөлек түрге, екі бөлек жататын организмдерден алуға болады. будан ғылымда латынша Ғ әрпімен белгіленеді. Ғ= А х В. Мұнда А — аталығы, В — аналығы, х — будандастыру (шағылыстыру); қазақша Будандастыру.

бір түрге жататын екі немесе бірнеше тұқымның малын бір-бірімен шағылыстырудан туған төл. Б.-ың тұқым қуалаушылық қасиеттері ата-енесінің әртектілігінен байытылып, көп қырланатындығынан кейбір өнімділік қасиеттері жетік дами түседі немесе ата-енесіне тән әр түрлі өнімдік қасиеттерінің жаңа үйлесімі пайда болады. Әдетте, б. өсіп-жетілуі мен өнімділігі ата-енесінен асып түседі. Мұндай б.-ды бағыттап сұрыптау мен сол бағытта жұптастыру арқылы жаңа мал тұқымын шығаруға мүмкіншілік тудырады. Осыған орай мал шаруашылығында әр түрлі мал тұқымдарын будандастыру арқылы б. мал өсіру кең тараған.

Дереккөздер

1. Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
2. “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
3. Ә.Байжұманұлы, К.Бекболатұлы . Мал шаруашылығы сөздігі. Алматы-2011. ISBN 978-601-7254-21-6