Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ақбалық (лат. Stenodus leucichthus) — денесінің ұзындығы — 120 сантиметрге, салмағы — 14 килограмға дейін баратын ірі балық. Көбінесе Каспий теңізінде кездеседі; ақсаха тұқымдасының өткінші балықтары. Туыстың жаңғыз түрі — 2 түр тармағы: сылан және Ақ б. (S. leucichthys). Ақбалық ауызы үлкен дақтарсыз. Жақтарында тістері жоқ, ұзындығы 1 м, салмағы 20 кг ұрғашысы еркегінен ірілеу. ТМД-да Каспий теңізі, Еділ және Жайык өзендері кездеседі. Уылдырық шашады. Жыныстық жетілуі 5-7 жылға созылады. Өмірінде 1-2 рет(2-3 жылдан кейін) уылдырық шашуы қыркүйек-қарашада, өсімталдығы әлсіз жабысқақ 250 мың. астам уылдырық. Жыртқыш уылдырық шашу кезінде қоректенбейді. Уылдырық шашқаннан соң ересек балықтар теңізге түседі. Екі айлық шабақтар жыртқыштық өмір сүреді. Қымбат балық. Еділге гидроқұрылыс жұмысы басталғаннан бастап кәсіпшілік маңызын жоғалтқан.Қазақстанда Ақ балықтың тіршілік ету ортасына байланысты Бұқтырма – Зайсан (Ертістің орта және жоғ. ағысы) және Еділ (Каспий т-нің солт. мен Жайық өз. бойы) популяциялары бар. Ақ балықтың дене тұрқы 1 м, салм. 10 – 30 кг-дай. Денесі ұзын, басы сүйір, аузы үлкен, жағында өте майда тістері орналасқан. Желкесі мен арқасы көкшіл сұр, бүйірі мен бауыры күмістей аппақ болады. 5 – 6 жасында жыныстық жағынан жетіледі. Қазан – қараша айларында, судың температурасы 0,2 – 6°С-қа жеткенде, ірі уылдырығын (300 мыңға дейін) өзендердің ағысты, ірілі-уақты тасты жеріне, 1,5 – 2 м тереңдікте, әдетте 2 жылда бір шашады. Ұрығы 6 айда дамиды. Ақ балық – жыртқыш балық. Оның 2 айлық шабағы басқа балықтардың дернәсілімен, ересектері майда балықтармен және олардың шабақтарымен қоректенеді. Сонымен қатар әр түрлі омыртқасыз су жәндіктерімен қоректенеді. Саны өте азайып кеткен. 1960 жылдан Жайық өзенінен Ақ балықтың ұсталғаны туралы мәлімет жоқ. Ақ балықтың еті өте дәмді, кәсіптік маңызы жоғары. Ақ балық Халықар. табиғат қорғау одағының және Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
| Ақбалық | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| in the wild (IUCN3.1) | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Stenodus leucichthys (, 1772) | ||||||||||||||||||
|
Басқа мағыналар үшін Ақбалық (айрық) деген бетті қараңыз.Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- Қазақ ұлттық энциклопедиясы
- Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akbalyk lat Stenodus leucichthus denesinin uzyndygy 120 santimetrge salmagy 14 kilogramga dejin baratyn iri balyk Kobinese Kaspij tenizinde kezdesedi aksaha tukymdasynyn otkinshi balyktary Tuystyn zhangyz tүri 2 tүr tarmagy sylan zhәne Ak b S leucichthys Akbalyk auyzy үlken daktarsyz Zhaktarynda tisteri zhok uzyndygy 1 m salmagy 20 kg urgashysy erkeginen irileu TMD da Kaspij tenizi Edil zhәne Zhajyk ozenderi kezdesedi Uyldyryk shashady Zhynystyk zhetilui 5 7 zhylga sozylady Өmirinde 1 2 ret 2 3 zhyldan kejin uyldyryk shashuy kyrkүjek karashada osimtaldygy әlsiz zhabyskak 250 myn astam uyldyryk Zhyrtkysh uyldyryk shashu kezinde korektenbejdi Uyldyryk shashkannan son eresek balyktar tenizge tүsedi Eki ajlyk shabaktar zhyrtkyshtyk omir sүredi Қymbat balyk Edilge gidrokurylys zhumysy bastalgannan bastap kәsipshilik manyzyn zhogaltkan Қazakstanda Ak balyktyn tirshilik etu ortasyna bajlanysty Buktyrma Zajsan Ertistin orta zhәne zhog agysy zhәne Edil Kaspij t nin solt men Zhajyk oz bojy populyaciyalary bar Ak balyktyn dene turky 1 m salm 10 30 kg daj Denesi uzyn basy sүjir auzy үlken zhagynda ote majda tisteri ornalaskan Zhelkesi men arkasy kokshil sur bүjiri men bauyry kүmistej appak bolady 5 6 zhasynda zhynystyk zhagynan zhetiledi Қazan karasha ajlarynda sudyn temperaturasy0 2 6 S ka zhetkende iri uyldyrygyn 300 mynga dejin ozenderdin agysty irili uakty tasty zherine 1 5 2 m terendikte әdette 2 zhylda bir shashady Ұrygy 6 ajda damidy Ak balyk zhyrtkysh balyk Onyn 2 ajlyk shabagy baska balyktardyn dernәsilimen eresekteri majda balyktarmen zhәne olardyn shabaktarymen korektenedi Sonymen katar әr tүrli omyrtkasyz su zhәndikterimen korektenedi Sany ote azajyp ketken 1960 zhyldan Zhajyk ozeninen Ak balyktyn ustalgany turaly mәlimet zhok Ak balyktyn eti ote dәmdi kәsiptik manyzy zhogary Ak balyk Halykar tabigat korgau odagynyn zhәne Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Akbalyk in the wild IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarҰly taby Sүjekti balyktarTaby Saby Tukymdasy Kishi tukymdasy Tegi Tүri S leucichthysStenodus leucichthys 1772 Salmo leucichthys Guldenstadt 1772 Stenodus leucichthys leucichthys Guldenstadt 1772 Salmo nelma non Pallas 1773 Baska magynalar үshin Akbalyk ajryk degen betti karanyz DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Қazak ulttyk enciklopediyasyT Musakulov ORYSShA ҚAZAҚShA TҮSINDIRMELI BIOLOGIYaLYҚ SӨZDIK I tom ҚAZAҚMEMLEKETBASPASY Almaty 1959 Redakciyasyn baskargan Biologiya gylymynyn doktory professor T DarkanbaevBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul biologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz