Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Аса алып қызыл жұлдыз (Red supergiant, RSG) — Жұлдыздардың спектрлік жіктелуі (Йерктік спектр бөлу, МКК) бойынша жіктегенде бірінші түрдегі жұлдызға жататын түрі. Олар салмағы ең үлкен жұлдыз емес, бірақ көлемі бойынша ғаламдағы ең үлкен жұлдыз есептеледі.
Пайда болуы
Массасы 10 күн массасына ие жұлдыздың өзегіндегі сутегі жанып таусылған соң гелийлік жануды бастан кешіреді де аса алып қызыл жұлдызға айналады.
Ерекшелігі
Мұндай жұлдыздардың беткі температурасы өте төмен болады （3500-4500 K）. Құс жолы жүйесінде белгілі болған төрт Аса ауыр қызыл жұлдыз Цефей μ, Мерген кВА, Цефей V354 және Аққу KY қатарлылар. Олардың радиусы күннің 1500 есесіндей ұзын (шамамен 7 астрономиялық бірлік, немесе жердің күнмен арақашықтығының 7 есесіндей). Көп санды аса алып қызыл жұлдыздардың радиусы күннің 200-800 есесіндей.
Мұндай алып жұлдыздардың айқын емес жарық шеңбері болады және ол соншылық қалың болмайды. Оларда баяу жұлдыз бораны болады. Мұндай жұлдыздар кішірейіп айналуы мүмкін. Алып көк жұлдыздың жылдамдығы жоғарырақ және жұлдыз бораны да келсін-келмесін болады.
Көптеген алып қызыл жұлдыздың өзегіндегі соңғы қалдық көбінесе темір болып келеді. Өмірінің соңғы сәтінде (басқа түрге айналар сәтінде) олар туғызған элемент барған сайын ауырлап, өзегіне өте ауыры жиналады.
Сақталу мерзімі мен өзгеруі
Салыстырмалы айтқанда Аса алып қызыл жұлдыз болу сатысы соншылық ұзақ емес, шамамен ондаған мың жылдан миллиоандаған жылға ұласады. Әлем үшін бұл соншылық ұзақ уақыт емес. Көптеген ірі көлемдегі Аса алып қызыл жұлдыздар Вольфа - Райе жұлдыздарына (Wolf–Rayet star) айналады. Ал көлемі кішіректері екінші деңгейлі жұлдызға айналады.
мен Антарес аса алып қызыл жұлдыздың жарқын мысалы есептеледі.
Фантазия
« (Superman, Еренадам) киносы мен «Суперманнің оралуы» (Superman Returns) киносында Криптон планетасыда көрінген қызыл күн дәл осы аса алып қызыл жұлдыз есептеледі. Ғаламатжұлдыздық жарылысты бастан кешіргендіктен бұл тұрақты жұлдыздың өлуі туғызған толқын Криптон планетасының күйреуіне алып келген делінеді. (Аталған киноның комиксінде планета өзегіндегі тұрақсыздық Криптон планетасын күйреткен делінеді.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Asa alyp kyzyl zhuldyz Red supergiant RSG Zhuldyzdardyn spektrlik zhiktelui Jerktik spektr bolu MKK bojynsha zhiktegende birinshi tүrdegi zhuldyzga zhatatyn tүri Olar salmagy en үlken zhuldyz emes birak kolemi bojynsha galamdagy en үlken zhuldyz esepteledi Kompyuterlik tehnologiyany pajdalanyp 8 astronomiyalyk kashyktyktan karagandagyPajda boluyMassasy 10 kүn massasyna ie zhuldyzdyn ozegindegi sutegi zhanyp tausylgan son gelijlik zhanudy bastan keshiredi de asa alyp kyzyl zhuldyzga ajnalady EreksheligiAsa alyp kyzyl zhuldyzdyn kuram kabaty Mundaj zhuldyzdardyn betki temperaturasy ote tomen bolady 3500 4500 K Қus zholy zhүjesinde belgili bolgan tort Asa auyr kyzyl zhuldyz Cefej m Mergen kVA Cefej V354 zhәne Akku KY katarlylar Olardyn radiusy kүnnin 1500 esesindej uzyn shamamen 7 astronomiyalyk birlik nemese zherdin kүnmen arakashyktygynyn 7 esesindej Kop sandy asa alyp kyzyl zhuldyzdardyn radiusy kүnnin 200 800 esesindej Mundaj alyp zhuldyzdardyn ajkyn emes zharyk shenberi bolady zhәne ol sonshylyk kalyn bolmajdy Olarda bayau zhuldyz borany bolady Mundaj zhuldyzdar kishirejip ajnaluy mүmkin Alyp kok zhuldyzdyn zhyldamdygy zhogaryrak zhәne zhuldyz borany da kelsin kelmesin bolady Koptegen alyp kyzyl zhuldyzdyn ozegindegi songy kaldyk kobinese temir bolyp keledi Өmirinin songy sәtinde baska tүrge ajnalar sәtinde olar tugyzgan element bargan sajyn auyrlap ozegine ote auyry zhinalady Saktalu merzimi men ozgeruiSalystyrmaly ajtkanda Asa alyp kyzyl zhuldyz bolu satysy sonshylyk uzak emes shamamen ondagan myn zhyldan millioandagan zhylga ulasady Әlem үshin bul sonshylyk uzak uakyt emes Koptegen iri kolemdegi Asa alyp kyzyl zhuldyzdar Volfa Raje zhuldyzdaryna Wolf Rayet star ajnalady Al kolemi kishirekteri ekinshi dengejli zhuldyzga ajnalady men Antares asa alyp kyzyl zhuldyzdyn zharkyn mysaly esepteledi Fantaziya Superman Erenadam kinosy men Supermannin oraluy Superman Returns kinosynda Kripton planetasyda koringen kyzyl kүn dәl osy asa alyp kyzyl zhuldyz esepteledi Ғalamatzhuldyzdyk zharylysty bastan keshirgendikten bul turakty zhuldyzdyn olui tugyzgan tolkyn Kripton planetasynyn kүjreuine alyp kelgen delinedi Atalgan kinonyn komiksinde planeta ozegindegi turaksyzdyk Kripton planetasyn kүjretken delinedi