Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Артур Леонард Шавлов (ағылш. Arthur Leonard Schawlow; 5 мамыр 1921 — 28 сәуір 1999) — американдық физик, физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты (1981).
| Артур Леонард Шавлов | |
| ағылш. Arthur Leonard Schawlow | |
 | |
| Туған күні | 5.5. 1921 |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | 28.4. 1999 |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Альма-матер |
|
| Ғылыми жетекші |
|
| Марапаттары |
|
Өмірбаяны
1921 жылы Маунт-Вернонда дүниеге келген, Артур (Саша) Леонард Шавлов пен Хелен Мейсонның (1890—1972) ұлы. Әкесі Ригадан келген еврей эмигрант (сол кезде Лифлянд провинциясы, 1916), анасы канадалық протестант (Пемброк). Оның Розмари атты үлкен әпкесі болған (тұрмыста Вольф, 1919—2004).
1924 жылы отбасы Торонтоға анасының ата-анасымен бірге тұруға көшті. Торонто университетін бітірген (1942). 1949—1951 жж. Колумбия университетінде 1951-1961 жж. — Белл зертханасында. 1961—1991 жж. — Стэнфорд университетінің профессоры. 1951 жылы ол өзінің әріптесі Чарльз Таунстың сіңлісі Аурелия Таунске үйленді.
Жұмыстары микротолқынды және оптикалық спектроскопияға, кванттық электроникаға, лазерлік спектроскопияға қатысты. 1958 жылы Ч. Таунспен лазерлік жұмыс принципін және А.М.Прохоров пен П.Дикке тәуелсіз Фабри — Перо интерферометрін инфрақызыл және жарық диапазонындағы лазерлерде резонатор ретінде пайдалану идеясын ұсынды. 1959 жылы ол лазер үшін жұмысшы зат ретінде жасанды рубин кристалын пайдалану идеясын ұсынды. Лазерлік кристалдармен жұмыс (1960— 1961) лазерлік спектроскопияның негізін қалады.
1970 жылдардан бастап жоғары ажыратымдылықты сызықты емес лазерлік спектроскопия бойынша үлкен зерттеулер жүргізілді. 1974 жылы Н. Бломбергенге тәуелсіз ол алғаш рет тар екіфотонды резонанстарды тәжірибе жүзінде бақылап, екіфотонды доплерсіз спектроскопияның дамуына әкелді. 1975 жылы ол бөлшектерді ультра төмен температураға дейін радиациялық салқындату мүмкіндігін қарастырды. Ол ультра жоғары ажыратымдылықтағы лазерлік спектроскопияның бірқатар әдістерін, атап айтқанда доплер ішіндегі екіфотонды оптогалваникалық спектроскопияны (1979), поляризация-интермодуляция әдісін (1981) және басқаларды ұсынды.
Марапаттау және тану
- 1962 — Стюарт Баллантайн медалі
- 1963 — Юнг медалі
- 1964 — Моррис Либман сыйлығы
- 1970 — Рихтмайер мемориалдық сыйлығы
- 1976 — Фредерик Айвс медалі
- 1977 — Маркони сыйлығы
- 1981 — Николас Бломбергенмен бірге, «Лазерлік спектроскопияны дамытуға қосқан үлесі үшін» физика бойынша Нобель сыйлығы алды
- 1991 — АҚШ Ұлттық ғылым медалі
АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1970) . Американдық физикалық қоғамының президенті (1981), Американың оптикалық қоғамының президенті (1975). Оның құрметіне Лазерлік физика бойынша Артур Шавлов сыйлығы және Американдық физика қоғамының Американың лазерлік институты Артур Шавлов атындағы сыйлығы аталған
Әдебиет
- Таунс Ч., Шавлов А. Радиоспектроскопия. — Ағылш. тілінен ауд. — М.: Издательство иностранной литературы, 1959. — 756 б.
Дереккөздер
- Шавловтар әулетінің шежіресі: Arthur 'Sasha' Leonard Schawlow and Helen Edith Schawlow
- Oral History Project
Сілтемелер
- Шавлов А. «Жаңа көзқараста спектроскопия». Нобель дәрісі // Физика ғылымдарының жетістіктері, 138 том, 2 шығарылым, қазан 1982
- Храмов Ю. А. Шолоу Артур Леонард // Физиктер : Өмірбаяндық анықтама / Ред. А.И. Ахиезер. — Бас. 2-ші, өңд. және тол. — М. : Наука, 1983. — Б. 296. — 400 б. — 200 000 дана.
- ШАВЛОВ (Schawlow), Артур Л. // Нобель сыйлығының лауреаттары: Энциклопедия: М — Я. — М.: Прогресс, 1992. — Б. 725-728.
- Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Artur Leonard Shavlov agylsh Arthur Leonard Schawlow 5 mamyr 1921 28 sәuir 1999 amerikandyk fizik fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty 1981 Artur Leonard Shavlovagylsh Arthur Leonard SchawlowTugan kүni5 5 1921Tugan zheri Nyu Jork AҚShҚajtys bolgan kүni28 4 1999Қajtys bolgan zheriPalo Alto Kaliforniya AҚShAzamattygy AҚShҒylymi ayasyfizikaAlma materҒylymi zhetekshiMarapattaryFizika salasyndagy Nobel syjlygy 1981 AҚSh ulttyk gylym medali 1991 Өmirbayany1921 zhyly Maunt Vernonda dүniege kelgen Artur Sasha Leonard Shavlov pen Helen Mejsonnyn 1890 1972 uly Әkesi Rigadan kelgen evrej emigrant sol kezde Liflyand provinciyasy 1916 anasy kanadalyk protestant Pembrok Onyn Rozmari atty үlken әpkesi bolgan turmysta Volf 1919 2004 1924 zhyly otbasy Torontoga anasynyn ata anasymen birge turuga koshti Toronto universitetin bitirgen 1942 1949 1951 zhzh Kolumbiya universitetinde 1951 1961 zhzh Bell zerthanasynda 1961 1991 zhzh Stenford universitetinin professory 1951 zhyly ol ozinin әriptesi Charlz Taunstyn sinlisi Aureliya Taunske үjlendi Zhumystary mikrotolkyndy zhәne optikalyk spektroskopiyaga kvanttyk elektronikaga lazerlik spektroskopiyaga katysty 1958 zhyly Ch Taunspen lazerlik zhumys principin zhәne A M Prohorov pen P Dikke tәuelsiz Fabri Pero interferometrin infrakyzyl zhәne zharyk diapazonyndagy lazerlerde rezonator retinde pajdalanu ideyasyn usyndy 1959 zhyly ol lazer үshin zhumysshy zat retinde zhasandy rubin kristalyn pajdalanu ideyasyn usyndy Lazerlik kristaldarmen zhumys 1960 1961 lazerlik spektroskopiyanyn negizin kalady 1970 zhyldardan bastap zhogary azhyratymdylykty syzykty emes lazerlik spektroskopiya bojynsha үlken zertteuler zhүrgizildi 1974 zhyly N Blombergenge tәuelsiz ol algash ret tar ekifotondy rezonanstardy tәzhiribe zhүzinde bakylap ekifotondy doplersiz spektroskopiyanyn damuyna әkeldi 1975 zhyly ol bolshekterdi ultra tomen temperaturaga dejin radiaciyalyk salkyndatu mүmkindigin karastyrdy Ol ultra zhogary azhyratymdylyktagy lazerlik spektroskopiyanyn birkatar әdisterin atap ajtkanda dopler ishindegi ekifotondy optogalvanikalyk spektroskopiyany 1979 polyarizaciya intermodulyaciya әdisin 1981 zhәne baskalardy usyndy Marapattau zhәne tanu1962 Styuart Ballantajn medali 1963 Yung medali agyl 1964 Morris Libman syjlygy 1970 Rihtmajer memorialdyk syjlygy 1976 Frederik Ajvs medali 1977 Markoni syjlygy 1981 Nikolas Blombergenmen birge Lazerlik spektroskopiyany damytuga koskan үlesi үshin fizika bojynsha Nobel syjlygy aldy 1991 AҚSh Ұlttyk gylym medali AҚSh Ұlttyk gylym akademiyasynyn mүshesi 1970 Amerikandyk fizikalyk kogamynyn prezidenti 1981 Amerikanyn optikalyk kogamynyn prezidenti 1975 Onyn kurmetine Lazerlik fizika bojynsha Artur Shavlov syjlygy agyl zhәne Amerikandyk fizika kogamynyn Amerikanyn lazerlik instituty agyl Artur Shavlov atyndagy syjlygy nem atalganӘdebietTauns Ch Shavlov A Radiospektroskopiya Agylsh tilinen aud M Izdatelstvo inostrannoj literatury 1959 756 b DerekkozderShavlovtar әuletinin shezhiresi Arthur Sasha Leonard Schawlow and Helen Edith Schawlow Oral History ProjectSiltemelerShavlov A Zhana kozkarasta spektroskopiya Nobel dәrisi Fizika gylymdarynyn zhetistikteri 138 tom 2 shygarylym kazan 1982 Hramov Yu A Sholou Artur Leonard Fizikter Өmirbayandyk anyktama Red A I Ahiezer Bas 2 shi ond zhәne tol M Nauka 1983 B 296 400 b 200 000 dana ShAVLOV Schawlow Artur L Nobel syjlygynyn laureattary Enciklopediya M Ya M Progress 1992 B 725 728 Nobel komitetinin sajtynan akparat agyl