Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Александр Стюарт (ағыл. Alexander Stewart, шотл. Alasdair Mór mac an Rígh, 1343 — мүмк. 20 маусым 1405), (1382 жылдан бастап) — «Баденох қасқыры» деген атаумен әйгілі, Роберт II мен Элизабет Мурдың ең кенже ұлы. Ол 1382 жылдан бастап қайтыс болғанға дейін уақыттан бері Бьюкеннің алғашқы графы болды. Александр жесір әйелге үйленді, бұл некеден балалар болмады, бірақ оның көңілдесі көп бала сүйді. Александр біраз уақыт Солтүстік Шотландияда рөлін ойнады, бірақ өз міндеттерін орындай алмады. Ол елдің солтүстігінде үлкен аумақтардың көбісін жоғалтқанша иеленді. Александр, ең алдымен, патшалық Элгин қаласын және оның соборын өртеп жібергенімен танымал. Ол лақап атын зұлымдық пен ашкөздігінің арқасында алды, бірақ оны тірі кезінде оған берілгендігі туралы ешқандай дәлел жоқ.
| Александр Стюарт ағыл. Alexander Stewart шотл. Alasdair Mór mac an Rígh | |
 | |
| Өмірбаяны | |
|---|---|
| Дүниеге келуі | 1343 |
| Қайтыс болуы | 20 маусым 1405 Перт-энд-Кинросс, Шотландия |
| Династия | Стюарттар |
| Әкесі | Роберт II |
| Анасы | Элизабет Мур |
| Жұбайы | және |
| Балалары | Александр, Эндрю, Дункан, Джеймс, Уолтер, Роберт, Маргарет |
өңдеу  | |
Билігі мен ықпалы
Александр Стюарт дереккөздерде Александр Сенешаль есімімен кездеседі (яғни Стюарт). Ол Морей епископына және оның барлық жерлеріне, Баденохтағы адамдары мен мүліктеріне қорғауды қамтамасыз ету туралы жазбаша патентін шығарғаннан бастап алғашқы мәліметтер 1370 жылы 14 тамызда кездеседі. Бәлкім, оның әкесі, Роберт Стюарт Баденохтағы жерлерді жесір Морей графинясы, Ефимияға үйленіп алды. Роберт ағасы, Дәуіт II-ге елдегі орталық билікті нығайтуға бағытталған саясатына қанағаттанбады. 1368 жылы ол және оның ұлдары Дәуіт II-нің парламентінің алдында өз адамдарын бақылауында ұстайды деп ант беруге мәжбүр болды. Кейінірек, сол жылы, мүмкін, осы уәделердің бұзылғанына байланысты Роберт пен оның ұлы Александр Лохлевен сарайында тұтқында ұсталды. Роберт II Шотландия тағына отырғаннан кейін, Александр 1371 жылы 30 наурызда ресми түрде Баденох лорды атағына ие болды.
Роберт II-нің билігінің алғашқы уақытында Баденохтағы Александрдың иелігі бөлініске салынбады - 1372 жылы наурызда Морей графтығы Джон Данбарға, Лохабера - , сонымен қатар (Инвернесстен оңтүстікке қарай) аймағындағы жерлерді Стратерн графы, король Роберт пен оның екінші әйелі Ефемиядан туған, Дәуітке берілді. Александр 1371 жылы өз аумағын кеңейтуді жалғастырып, қандас кіші інісінен Аркартты жалға алып, содан соң Баденохқа шекаралас Стратэйвон сеньориясын иелігіне қосты. 1372 жылдың қазан айында Морей графтығында, Инвернесстен солтүстігінде және батысында, сондай-ақ және солтүстік патшалық лейтенант болып тағайындалды. Сол жылы ол Пертширде, Аппин Дуллскте патшалық юстициар болып тағайындалды, бұл Александрға Пертширдің солтүстігінен бұғазына дейін ең жоғарғы сот және әкімшілік билік берілгенін білдірді. Сол уақытта, графтығының басты үміткері Александр де Ард өзінің аумағын Александр мен оның қандас бауыры Дәуіттің пайдасына орай мемлекетке тапсырды. Бұдан басқа, Александр 1382 жылдың маусым айында үйленіп иелігін үлкейтті. Ол өзінің әйелі құқығына байланысты (jure uxoris) Росс графы болды. Әйеліне тиесілі басқа жерлер - оның ішінде , , және Абердинширдегі - ол онымен бірге биледі. Бұрынғы Бьюкен графтығының көп бөлігін алып жатқан Кингдвард сеньориясына деген құқығы Роберт II-ге Алесандрға Бьюкен атын үйленген соң бірнеше күн өткеннен кейін беруіне мүмкіндігі болды. Замандастарының айтуы бойынша, Александр осы аумақтарды жақтастарының , көбінесе - қарақшыларының көмегімен басқарды, бұл аймақтағы басқа жер иеленушілер тарапынан наразылық туғызды, олардың ішінде Морей епископы, Александр Бур болды.
Морей епископымен қақтығыс
XII және XIII ғасырларда Мориде ешқандай нақты билеуші жоқ еді, ал епископтар өздерінің аумақтарын тәуелсіз биледі. Бұл 1312 жылы король Роберт I Брюс өзінің жақын досы Морей графы етіп тағайындағанда аяқталды. үйінен шыққан графтар графтықты ұзақ уақыт билеген жоқ: Томастың ұлы, Джон қайтыс болғаннан кейін, 1346 жылы графтық мемлекетке қайтарылды. Келесі 26 жылда графтың лауазымы бос қалды. 1365 жылы епископ Бур Баденох пен Стратспед жерлерін патшаның өкілі басқаруы тиіс екеніне Дәуіт II-ні көндірді. Бұған назар аудару үшін, Бур, 1370 жылы Александрмен қорғау туралы келісім жасасқан кезде, оның шын мәнінде Баденох лорды оған, оның жерлері мен адамдарына билігі жоқ екенін алдын-ала ойластырды. Бірнеше ай өткен соң, 1371 жылдың наурызында, әкесі таққа отырғаннан кейін, Александр ресми түрде Баденох лорды атағын алды. Роберт II граматасымен оған жерді Баденохтағы жерлер, тіпті, шіркеу жерлеріне билік жүргізе алу құқығымен берілді. Епископ Бур, бұған қарсы наразылық білдірген болса керек, себебі, Үлкен Мөр Регистріне сәйкес, Баденохты бергендегі алдындағы марапаттарында шіркеудің меншіктеріне биліктері жүрмеді. Александр, осылайша, бір ғасыр бұрынға қарағанда, Джон Коминге қарағанда, Баденохтың жерлеріне қатысты өкілеттілігі біршама жоғары болды. Дегенмен, епископ Александр өзінен және өздерін біршама еркін сезінген оның шалғайдағы қарақшыларынан қысым көрді. Стивен Бордменның айтуынша, «The Early Stewart Kings: Robert II and Robert III» Морей мен Абердин епископтары Александрмен жаман қарым-қатынаста болды, себебі оның қарақшылары шіркеудің жерлері мен жалға берушілерге шабуыл жасады. Бордмен сондай-ақ шіркеуге арнайы кіріс әкелмеген шіркеу жерлерін зорлық-зомбылыққа ұшыратқанын және Бурге 1382 жылы 20 сәуірінде Розиемурхус сияқты меншіктен «өз еркімен» құқығынан бас тартуы мүмкін екенін айтады. Епископтардың ешқайсысы «заңды жоғары билікке», яғни Александрдың өзі - Баденох лорды және патшалық лейтенантқа қорғауға өтініш бере алмауы мәселені ұшықтырды, бұл олардың тікелей патшаға жүгінуіне себеп болды.
Қысымның күшеюі
Роберт II-нің беделі Бьюкеннің әдістерін қолдауға байланысты төмендей бастады, сондықтан 1384 жылдың қарашасында Каррик графы, Джон, кеңестің мақұлдауымен, әкесінің атқарушы билігін солтүстікте өскелең заңсыздықпен күресу үшін қабылдады. Стратнайрн лордықты патшаның келісімімен Бьюкен басқарған, бірақ Карриктың басшылығымен сэр Дәуіт Линдси өзінің құқығын сол жерге растай алды. 1385 жылы сәуірде кеңесте Бьюкеннің қандас бауыры, Дәуіттің мәлімдеуінше, Бьюкен заңсыз иемденді, ал Кроуфордтық сэр Джеймс Линдси, Бьюкенге қатысты талаптарын қайта жандандырды, соңында Морей графы Александрдың кейбір адамдары бірнеше адамын өлтірді деп айыптады. Өз ұстанымдарына алғашқы шабуылдардан басқа Бьюкен өзінің аумақтық ұстанымдарын едәуір нығайтты, әсіресе Ұлы аңғарда, онда ол бауыры қайтыс болғаннан кейін Аркартты сақтап қалды, содан кейін 1386 жылдың күзінде ол Морей графынан Лох Несс өзенінің сағасындағы Бон жерін алды, сондай-ақ, сэр Роберт Чишолмдан Абриахин жерлерін қосып алды. Шотланд істеріне Бьюкеннің ықпалының күшеюі 1387 жылдың ақпан айына дейін Форт бұғазынан солтүстікке елдің юстициар орнына тағайындалған кезде көрінді.
Карриктің регенттігі сәтті болмады, және, сөзсіз, Бьюкенге бақылау орнату әрекеті сәтсіздікке ұшырады. Бұл Роберттің Роберт деп аталған үшінші ұлы, Файф графы, патшалықтың билеушісі болуы, 1388 жылға дейін жалғасты. Бірнеше күннің ішінде Файф Бьюкенді юстициария лауазымнан алып тастады, сондай-ақ Инвернесстің шерифі мен лейтенант лауазымынан алып, кейінірек ұлы Мердокты Форттан солтүстікке дейін елдің юстициары ретінде тағайындады. Файф үлкен кеңестің отырысында «қоғамға пайдасыз» деп пікір айтқан Бьюкенге өте ымырасыз болды. Бьюкен әйелінен кетіп, көп бала сүйгізген, оның ішінде Александр Стюарт, Мар графы бар, Мариотпен бірге өмір сүрді. Үйлену заңы шіркеудің артықшылығы болғандықтан, 1389 жылы 2 қарашада Морейлік епископ Александр Бур Росстық епископ Александр Килкуспен бірге әйелі Ефимияға оралуды бұйырды. Бьюкен бұған келісті, бірақ уәдесін орындамады, сондықтан Файф Росстық Ефимияны ажырасқан кезде Александрға қарсы тұруға көндірді. 1392 жылы Ефимия Авиньондағы папа сарайына жүгінді және олардың некелері тоқтатылды. Осыған байланысты, Бьюкен Ефимияның жерлеріне құқықтарын жоғалтты, жерлер оған және Файф графының қызымен некелескен ұлы Александр Леслиге қайтып келді.
Элгинді өртеу
XIX ғасырда салынған сурет
Патша Роберт 1973 жылы 19 сәуірде Эйрширдегі Дундональд сарайында қайтыс болды. Тарихшы Винтон Роберт Роберт III атанған ұлы Джон, Каррик графының тәж кигізу жорасына бір күн қалғанда, яғни, тек 1390 жылы 13 тамызда Сконда жерленгенін айтады. Файф Шотландия Сақтаушысы болып қала берді, ол, бәлкім, Каррик графы кезінде өз күшінің жегіне жеткен Бьюкеннің үмітіне қарсы болды. Бур епископы Инвернесс шерифі, Томас Данбарға және Морей графының ұлына қорғау туралы өтініш айтты. 1390 жылдың мамыр-маусым айларында Морейдегі Лэйхада болған оқиғалар, Бьюкенге әсер ететін әртүрлі жағдайлардың болуы мүмкін. Біріншіден, Джон Данбар, Морей графы және оның серігі Гленэсктен келген Дәуіт Линдси сарайындағы үлкен турнирге бару үшін Морейді тастап кетті. Бұған қоса, епископ Бурдың Бьюкеннің әйелімен ажырасу барысына қатысуы және одан кейінгі Морей графымен коалициясы кекке мүмкіндік жасады, Форрестың мамыр айында жойылуы, ал кейін Эльгинді соборымен бірге маусым айында жойылуына мүмкіндік берді. Элгиндегі шіркеулер толығымен жойылуды - собор, францискандық монастырь, Киелі Гильдің приходтық шіркеуі және Мэйсон Дью ауруханасы өртенді. Шіркеу мен халық Бьюкенге қарсы шықты. Бурмен шіркеуден аластатылған, ол, ағалары Шотландия королі Роберт III және Файф графымен бірге, олар оған кешірім өтінген Перттегі ғибадатханада болды - оған Сент-Эндрюс епископы, Уолтер Трейл кешірім берді.
1390 жылы Морейге жасырын шабуыл Файфтың үстемдігінен құтылу әрекеті болды, бірақ ол толықтай сәтсіздікке ұшырады - Александр 1392 жылы Аркарт лордығынан айырылды, содан кейін 1392 жылы әйелімен ажырасқаннан соң Россқа деген талаптарын жоғалтты. Файфтың ықпалы 1390 жылдардың ортасында әлсірей бастады, Роберт пен оның ұлы Дәуіт, Каррик графы өз билігін нығайтқан кезде - патша ағылшын-шотланд байланысы на жауапкершілікті қалпына келтіріп, Шотландияның оңтүстік-шығысына Файфтың одақтасы, Қара Дугластың орнына Ангус графы, Қызыл Дугласты орналастырды. Файфтың Шотландық істерге ықпалы азайғанымен, ол үкіметте үстемдігін сақтап қалды. Файф пен Каррик Бьюкенге және оның ұлдарына, сондай-ақ солтүстікте және батыстағы басқа қылмыстық элементтерге қарсы әрекет жасады. Алайда, Бьюкен өзінің зорлық-зомбылық әдістерін қойғанымен, оның ұлдары тоқтатқан жоқ. Питлохриге жақын жерде болған шайқас қарақшылар бандасының басында тұрған Дункан мен Роберт Стюарт арандатқан. Осы кезде сэр Уолтер Огили мен Уолтер де Личтон өз жақтастарымен бірге қаза болды. Сосын Бьюкеннің үш ұлы 1396-1402 жылдар аралығында Стирлинг сарайында тұтқында ұсталды және Александр Грант XIV ғасырдың 1390-жылдары Бьюкеннің әрекетсіздігі оның ұлдарын тұтқында болғандығынан деп болжайды.
1398 жылы 3 мамырда Роберт III Спини бекінісін Морей епископы, Уильямге берілуін бұйырған кезде, Бьюкеннің есімі қайта аталды. Бьюкен өмірінің соңғы жылдарында солтүстікті тастап, 1402 жылы Атолл графтығының атымен аталды, содан кейін оның есімі 1404 жылы Перте аталды.
Солтүстіктегі кең аумақтарға ие болған Бьюкен тірі кезінде көп бөлігін жоғалтты (Росс пен Аркарт). Ол кейін одан тартып алынған патшалық билікке ие болды (Шотландия юстициариясы және Морей шығанағынан солтүстікке қарай патшалық лейтенант). Ол заң мен тәртіпті қолдай алмады және өзінің Росс аумағын усында ұстай алмады. Ол 1405 жылы қайтыс болды, Пертширдегі жерленді. Оның қабірі өзінің сауыт киген бейнесін бейнелейді және сол уақыттан бері Шотландияда сақталған бірнеше ескерткіштердің бірі болып табылады.
Балалары
- Александр Стюарт, Мар графы
- Эндрю Стюарт Сандходан келген, Банффшир
- Дункан Стюарт
- Джеймс Стюарт
- Уолтер Стюарт
- Роберт Стюарт Атоллдық
- Маргарет Стюарт (Сазерленд графы, Робертке тұрмысқа шыққан).
Әдебиет
- Barrow, G W S, 'The Sources for the History of the Highlands in the Middle Ages' in The Middle Ages in the Highlands ed L McLean, Inverness, 1981. [Barrow, History of Highlands in Middle Ages]
- Boardman, Stephen, The Early Stewart Kings: Robert II and Robert III, 1371-1406, Edinburgh, 1996. [Boardman, Early Stewart Kings]
- Cramond, William: The Records of Elgin, Aberdeen, 1903.
- Alexander Grant, 'Stewart, Alexander, first earl of Buchan (c.1345-1405)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004. [Alexander Grant, Alexander Stewart, ODNB]
- Grant, Alexander: "The Wolf of Badenoch" in W.D.H. Sellar (ed.), Moray: Province and People. Scottish Society for Northern Studies, Edinburgh, 1993. [Grant, Moray: Province and People]
- Oram, Richard, (Ed.), The Kings and Queens of Scotland, Stroud, 2001. [Oram,Kings and Queens]
- Simpson, W D: The Palace of the Bishops of Moray at Spynie, Elgin, 1927. [Simpson, Spynie Palace]
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aleksandr Styuart agyl Alexander Stewart shotl Alasdair Mor mac an Righ 1343 mүmk 20 mausym 1405 1382 zhyldan bastap Badenoh kaskyry degen ataumen әjgili Robert II men Elizabet Murdyn en kenzhe uly Ol 1382 zhyldan bastap kajtys bolganga dejin uakyttan beri Byukennin algashky grafy boldy Aleksandr zhesir әjelge үjlendi bul nekeden balalar bolmady birak onyn konildesi kop bala sүjdi Aleksandr biraz uakyt Soltүstik Shotlandiyada rolin ojnady birak oz mindetterin oryndaj almady Ol eldin soltүstiginde үlken aumaktardyn kobisin zhogaltkansha ielendi Aleksandr en aldymen patshalyk Elgin kalasyn zhәne onyn soboryn ortep zhibergenimen tanymal Ol lakap atyn zulymdyk pen ashkozdiginin arkasynda aldy birak ony tiri kezinde ogan berilgendigi turaly eshkandaj dәlel zhok Aleksandr Styuart agyl Alexander Stewart shotl Alasdair Mor mac an RighӨmirbayanyDүniege kelui 1343 1343 Қajtys boluy 20 mausym 1405 1405 06 20 Pert end Kinross ShotlandiyaDinastiya StyuarttarӘkesi Robert IIAnasy Elizabet MurZhubajy zhәneBalalary Aleksandr Endryu Dunkan Dzhejms Uolter Robert Margaretondeu Biligi men ykpaly Қaskyrdyn apany Badenohtagy Aleksandrdyn kamalyByuken grafy Aleksandr Styuarttyn ieligi Aleksandr Styuart derekkozderde Aleksandr Seneshal esimimen kezdesedi yagni Styuart Ol Morej episkopyna zhәne onyn barlyk zherlerine Badenohtagy adamdary men mүlikterine korgaudy kamtamasyz etu turaly zhazbasha patentin shygargannan bastap algashky mәlimetter 1370 zhyly 14 tamyzda kezdesedi Bәlkim onyn әkesi Robert Styuart Badenohtagy zherlerdi zhesir Morej grafinyasy Efimiyaga үjlenip aldy Robert agasy Dәuit II ge eldegi ortalyk bilikti nygajtuga bagyttalgan sayasatyna kanagattanbady 1368 zhyly ol zhәne onyn uldary Dәuit II nin parlamentinin aldynda oz adamdaryn bakylauynda ustajdy dep ant beruge mәzhbүr boldy Kejinirek sol zhyly mүmkin osy uәdelerdin buzylganyna bajlanysty Robert pen onyn uly Aleksandr Lohleven sarajynda tutkynda ustaldy Robert II Shotlandiya tagyna otyrgannan kejin Aleksandr 1371 zhyly 30 nauryzda resmi tүrde Badenoh lordy atagyna ie boldy Robert II nin biliginin algashky uakytynda Badenohtagy Aleksandrdyn ieligi boliniske salynbady 1372 zhyly nauryzda Morej graftygy Dzhon Danbarga Lohabera sonymen katar Invernessten ontүstikke karaj ajmagyndagy zherlerdi Stratern grafy korol Robert pen onyn ekinshi әjeli Efemiyadan tugan Dәuitke berildi Aleksandr 1371 zhyly oz aumagyn kenejtudi zhalgastyryp kandas kishi inisinen Arkartty zhalga alyp sodan son Badenohka shekaralas Stratejvon senoriyasyn ieligine kosty 1372 zhyldyn kazan ajynda Morej graftygynda Invernessten soltүstiginde zhәne batysynda sondaj ak zhәne soltүstik patshalyk lejtenant bolyp tagajyndaldy Sol zhyly ol Pertshirde Appin Dullskte patshalyk yusticiar bolyp tagajyndaldy bul Aleksandrga Pertshirdin soltүstiginen bugazyna dejin en zhogargy sot zhәne әkimshilik bilik berilgenin bildirdi Sol uakytta graftygynyn basty үmitkeri Aleksandr de Ard ozinin aumagyn Aleksandr men onyn kandas bauyry Dәuittin pajdasyna oraj memleketke tapsyrdy Budan baska Aleksandr 1382 zhyldyn mausym ajynda үjlenip ieligin үlkejtti Ol ozinin әjeli kukygyna bajlanysty jure uxoris Ross grafy boldy Әjeline tiesili baska zherler onyn ishinde zhәne Aberdinshirdegi ol onymen birge biledi Buryngy Byuken graftygynyn kop boligin alyp zhatkan Kingdvard senoriyasyna degen kukygy Robert II ge Alesandrga Byuken atyn үjlengen son birneshe kүn otkennen kejin beruine mүmkindigi boldy Zamandastarynyn ajtuy bojynsha Aleksandr osy aumaktardy zhaktastarynyn kobinese karakshylarynyn komegimen baskardy bul ajmaktagy baska zher ielenushiler tarapynan narazylyk tugyzdy olardyn ishinde Morej episkopy Aleksandr Bur boldy Morej episkopymen kaktygysAleksandr Burdyn mori XII zhәne XIII gasyrlarda Moride eshkandaj nakty bileushi zhok edi al episkoptar ozderinin aumaktaryn tәuelsiz biledi Bul 1312 zhyly korol Robert I Bryus ozinin zhakyn dosy Morej grafy etip tagajyndaganda ayaktaldy үjinen shykkan graftar graftykty uzak uakyt bilegen zhok Tomastyn uly Dzhon kajtys bolgannan kejin 1346 zhyly graftyk memleketke kajtaryldy Kelesi 26 zhylda graftyn lauazymy bos kaldy 1365 zhyly episkop Bur Badenoh pen Stratsped zherlerin patshanyn okili baskaruy tiis ekenine Dәuit II ni kondirdi Bugan nazar audaru үshin Bur 1370 zhyly Aleksandrmen korgau turaly kelisim zhasaskan kezde onyn shyn mәninde Badenoh lordy ogan onyn zherleri men adamdaryna biligi zhok ekenin aldyn ala ojlastyrdy Birneshe aj otken son 1371 zhyldyn nauryzynda әkesi takka otyrgannan kejin Aleksandr resmi tүrde Badenoh lordy atagyn aldy Robert II gramatasymen ogan zherdi Badenohtagy zherler tipti shirkeu zherlerine bilik zhүrgize alu kukygymen berildi Episkop Bur bugan karsy narazylyk bildirgen bolsa kerek sebebi Үlken Mor Registrine sәjkes Badenohty bergendegi aldyndagy marapattarynda shirkeudin menshikterine bilikteri zhүrmedi Aleksandr osylajsha bir gasyr burynga karaganda Dzhon Kominge karaganda Badenohtyn zherlerine katysty okilettiligi birshama zhogary boldy Degenmen episkop Aleksandr ozinen zhәne ozderin birshama erkin sezingen onyn shalgajdagy karakshylarynan kysym kordi Stiven Bordmennyn ajtuynsha The Early Stewart Kings Robert II and Robert III Morej men Aberdin episkoptary Aleksandrmen zhaman karym katynasta boldy sebebi onyn karakshylary shirkeudin zherleri men zhalga berushilerge shabuyl zhasady Bordmen sondaj ak shirkeuge arnajy kiris әkelmegen shirkeu zherlerin zorlyk zombylykka ushyratkanyn zhәne Burge 1382 zhyly 20 sәuirinde Roziemurhus siyakty menshikten oz erkimen kukygynan bas tartuy mүmkin ekenin ajtady Episkoptardyn eshkajsysy zandy zhogary bilikke yagni Aleksandrdyn ozi Badenoh lordy zhәne patshalyk lejtenantka korgauga otinish bere almauy mәseleni ushyktyrdy bul olardyn tikelej patshaga zhүginuine sebep boldy Қysymnyn kүsheyuiRobert II nin mori Robert II nin bedeli Byukennin әdisterin koldauga bajlanysty tomendej bastady sondyktan 1384 zhyldyn karashasynda Karrik grafy Dzhon kenestin makuldauymen әkesinin atkarushy biligin soltүstikte oskelen zansyzdykpen kүresu үshin kabyldady Stratnajrn lordykty patshanyn kelisimimen Byuken baskargan birak Karriktyn basshylygymen ser Dәuit Lindsi ozinin kukygyn sol zherge rastaj aldy 1385 zhyly sәuirde keneste Byukennin kandas bauyry Dәuittin mәlimdeuinshe Byuken zansyz iemdendi al Kroufordtyk ser Dzhejms Lindsi Byukenge katysty talaptaryn kajta zhandandyrdy sonynda Morej grafy Aleksandrdyn kejbir adamdary birneshe adamyn oltirdi dep ajyptady Өz ustanymdaryna algashky shabuyldardan baska Byuken ozinin aumaktyk ustanymdaryn edәuir nygajtty әsirese Ұly angarda onda ol bauyry kajtys bolgannan kejin Arkartty saktap kaldy sodan kejin 1386 zhyldyn kүzinde ol Morej grafynan Loh Ness ozeninin sagasyndagy Bon zherin aldy sondaj ak ser Robert Chisholmdan Abriahin zherlerin kosyp aldy Shotland isterine Byukennin ykpalynyn kүsheyui 1387 zhyldyn akpan ajyna dejin Fort bugazynan soltүstikke eldin yusticiar ornyna tagajyndalgan kezde korindi Karriktin regenttigi sәtti bolmady zhәne sozsiz Byukenge bakylau ornatu әreketi sәtsizdikke ushyrady Bul Roberttin Robert dep atalgan үshinshi uly Fajf grafy patshalyktyn bileushisi boluy 1388 zhylga dejin zhalgasty Birneshe kүnnin ishinde Fajf Byukendi yusticiariya lauazymnan alyp tastady sondaj ak Invernesstin sherifi men lejtenant lauazymynan alyp kejinirek uly Merdokty Forttan soltүstikke dejin eldin yusticiary retinde tagajyndady Fajf үlken kenestin otyrysynda kogamga pajdasyz dep pikir ajtkan Byukenge ote ymyrasyz boldy Byuken әjelinen ketip kop bala sүjgizgen onyn ishinde Aleksandr Styuart Mar grafy bar Mariotpen birge omir sүrdi Үjlenu zany shirkeudin artykshylygy bolgandyktan 1389 zhyly 2 karashada Morejlik episkop Aleksandr Bur Rosstyk episkop Aleksandr Kilkuspen birge әjeli Efimiyaga oraludy bujyrdy Byuken bugan kelisti birak uәdesin oryndamady sondyktan Fajf Rosstyk Efimiyany azhyraskan kezde Aleksandrga karsy turuga kondirdi 1392 zhyly Efimiya Avinondagy papa sarajyna zhүgindi zhәne olardyn nekeleri toktatyldy Osygan bajlanysty Byuken Efimiyanyn zherlerine kukyktaryn zhogaltty zherler ogan zhәne Fajf grafynyn kyzymen nekelesken uly Aleksandr Leslige kajtyp keldi Elgindi orteuElgindegi sobordy orteu XIX gasyrda salyngan suret Patsha Robert 1973 zhyly 19 sәuirde Ejrshirdegi Dundonald sarajynda kajtys boldy Tarihshy Vinton Robert Robert III atangan uly Dzhon Karrik grafynyn tәzh kigizu zhorasyna bir kүn kalganda yagni tek 1390 zhyly 13 tamyzda Skonda zherlengenin ajtady Fajf Shotlandiya Saktaushysy bolyp kala berdi ol bәlkim Karrik grafy kezinde oz kүshinin zhegine zhetken Byukennin үmitine karsy boldy Bur episkopy Inverness sherifi Tomas Danbarga zhәne Morej grafynyn ulyna korgau turaly otinish ajtty 1390 zhyldyn mamyr mausym ajlarynda Morejdegi Lejhada bolgan okigalar Byukenge әser etetin әrtүrli zhagdajlardyn boluy mүmkin Birinshiden Dzhon Danbar Morej grafy zhәne onyn serigi Gleneskten kelgen Dәuit Lindsi sarajyndagy үlken turnirge baru үshin Morejdi tastap ketti Bugan kosa episkop Burdyn Byukennin әjelimen azhyrasu barysyna katysuy zhәne odan kejingi Morej grafymen koaliciyasy kekke mүmkindik zhasady Forrestyn mamyr ajynda zhojyluy al kejin Elgindi soborymen birge mausym ajynda zhojyluyna mүmkindik berdi Elgindegi shirkeuler tolygymen zhojyludy sobor franciskandyk monastyr Kieli Gildin prihodtyk shirkeui zhәne Mejson Dyu auruhanasy ortendi Shirkeu men halyk Byukenge karsy shykty Burmen shirkeuden alastatylgan ol agalary Shotlandiya koroli Robert III zhәne Fajf grafymen birge olar ogan keshirim otingen Perttegi gibadathanada boldy ogan Sent Endryus episkopy Uolter Trejl keshirim berdi 1390 zhyly Morejge zhasyryn shabuyl Fajftyn үstemdiginen kutylu әreketi boldy birak ol tolyktaj sәtsizdikke ushyrady Aleksandr 1392 zhyly Arkart lordygynan ajyryldy sodan kejin 1392 zhyly әjelimen azhyraskannan son Rosska degen talaptaryn zhogaltty Fajftyn ykpaly 1390 zhyldardyn ortasynda әlsirej bastady Robert pen onyn uly Dәuit Karrik grafy oz biligin nygajtkan kezde patsha agylshyn shotland bajlanysy na zhauapkershilikti kalpyna keltirip Shotlandiyanyn ontүstik shygysyna Fajftyn odaktasy Қara Duglastyn ornyna Angus grafy Қyzyl Duglasty ornalastyrdy Fajftyn Shotlandyk isterge ykpaly azajganymen ol үkimette үstemdigin saktap kaldy Fajf pen Karrik Byukenge zhәne onyn uldaryna sondaj ak soltүstikte zhәne batystagy baska kylmystyk elementterge karsy әreket zhasady Alajda Byuken ozinin zorlyk zombylyk әdisterin kojganymen onyn uldary toktatkan zhok Pitlohrige zhakyn zherde bolgan shajkas karakshylar bandasynyn basynda turgan Dunkan men Robert Styuart arandatkan Osy kezde ser Uolter Ogili men Uolter de Lichton oz zhaktastarymen birge kaza boldy Sosyn Byukennin үsh uly 1396 1402 zhyldar aralygynda Stirling sarajynda tutkynda ustaldy zhәne Aleksandr Grant XIV gasyrdyn 1390 zhyldary Byukennin әreketsizdigi onyn uldaryn tutkynda bolgandygynan dep bolzhajdy Zhanyp ketkennen kejingi sobordyn kalpyna keltirilui 1398 zhyly 3 mamyrda Robert III Spini bekinisin Morej episkopy Uilyamge beriluin bujyrgan kezde Byukennin esimi kajta ataldy Byuken omirinin songy zhyldarynda soltүstikti tastap 1402 zhyly Atoll graftygynyn atymen ataldy sodan kejin onyn esimi 1404 zhyly Perte ataldy Soltүstiktegi ken aumaktarga ie bolgan Byuken tiri kezinde kop boligin zhogaltty Ross pen Arkart Ol kejin odan tartyp alyngan patshalyk bilikke ie boldy Shotlandiya yusticiariyasy zhәne Morej shyganagynan soltүstikke karaj patshalyk lejtenant Ol zan men tәrtipti koldaj almady zhәne ozinin Ross aumagyn usynda ustaj almady Ol 1405 zhyly kajtys boldy Pertshirdegi zherlendi Onyn kabiri ozinin sauyt kigen bejnesin bejnelejdi zhәne sol uakyttan beri Shotlandiyada saktalgan birneshe eskertkishterdin biri bolyp tabylady BalalaryAleksandr Styuart Mar grafy Endryu Styuart Sandhodan kelgen Banffshir Dunkan Styuart Dzhejms Styuart Uolter Styuart Robert Styuart Atolldyk Margaret Styuart Sazerlend grafy Robertke turmyska shykkan ӘdebietBarrow G W S The Sources for the History of the Highlands in the Middle Ages in The Middle Ages in the Highlands ed L McLean Inverness 1981 Barrow History of Highlands in Middle Ages Boardman Stephen The Early Stewart Kings Robert II and Robert III 1371 1406 Edinburgh 1996 Boardman Early Stewart Kings Cramond William The Records of Elgin Aberdeen 1903 Alexander Grant Stewart Alexander first earl of Buchan c 1345 1405 Oxford Dictionary of National Biography Oxford University Press 2004 Alexander Grant Alexander Stewart ODNB Grant Alexander The Wolf of Badenoch in W D H Sellar ed Moray Province and People Scottish Society for Northern Studies Edinburgh 1993 Grant Moray Province and People Oram Richard Ed The Kings and Queens of Scotland Stroud 2001 Oram Kings and Queens Simpson W D The Palace of the Bishops of Moray at Spynie Elgin 1927 Simpson Spynie Palace