Әдік сұлтан (1445 кейін — 1503) — қазақ хандығының сұлтаны, замандастары оны «Дешті-Қыпшақтың ұлы сұлтандарының бірі» деп атаған.
Әдік сұлтан | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
1497 — 1503 | ||
Монарх | Бұрындық хан | |
Өмірбаяны | ||
Діні | Ислам | |
Дүниеге келуі | 1446 кейін Көшпелі Өзбек хандығы | |
Қайтыс болуы | 1503 Қазақ хандығы | |
Династия | Төре | |
Әкесі | Әз-Жәнібек хан | |
Балалары | 2 қыздары Тахир хан Бауыш хан Бұйдаш хан немесе Қожаш хан | |
Шайқасы | Еділ шайқасы | |
өңдеу |
Биографиясы
Әдік Қазақ хандығының негізін қалаушылардың бірі - Жәнібек ханның төртінші ұлы. XV ғасырдың соңғы ширегінде ол бауырларымен бірге хандықтың ішкі саясатына араласты, онымен қоса Бұрындық ханның Шибандықтарға қарсы жорықтарына қатысты. Ол Ұлытау уәлаятының әміршісі болған. 1502 және 1503 жылдары Әдік Қалмақтарға қарсы Еділ шайқасын жүргізеді. 1503 жылы Мұхаммед Шайбани Әдік сұлтан тұрып жатқан Ташкентті басып алған кезде, «Тарих-и Рашидидің» хабарлауынша
…ол қазақтарға кетіп, Сұлтан Нигар ханым да онымен бірге кетті. Әдік сұлтан сол уақытта қайтыс болды. Оны Қасым хан әйелдікке алды.
Әдік сұлтан моғол ханы Жүністің қызы Сұлтан Нигар ханымға үйленген болатын. Олардың екі қызы және саны белгісіз ұлдары болған (Қадыр Әли бидің еңбегінде «Әдік сұлтанның әулеті Бес ұл деп аталады» делінген, тарихшылар осыны ескеріп оның бес ұлы болған деп тұжырымдайды):
- .үлкен қызы (аты белгісіз), Көшім ханның ұлы Абдуллах сұлтанға ұзатылған, тұрмыста жүріп біраз уақыттан кейін қайтыс болған
- .Чучук ханым, моғолдардың болашақ ханы Рашид сұлтанға ұзатылған
- .Тахир, Қазақ хандығының ханы
- .Бауыш, Қазақ хандығының ханы. Моғолдардың ханы Рашидтің қарындасы Бәди әл-Жамал ханымға үйленген
- .Әбілқасым, Қазақ хандығындағы 1-азаматтық соғыс кезінің құрбаны болды
- . Бұйдаш, Қазақ хандығының ханы
- .Қожаш немесе Қожа Махмұт хан. Қазақ хандығының ханы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әdik sultan 1445 kejin 1503 kazak handygynyn sultany zamandastary ony Deshti Қypshaktyn uly sultandarynyn biri dep atagan Әdik sultanLauazymy1497 1503Monarh Buryndyk hanӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 1446 kejin Koshpeli Өzbek handygyҚajtys boluy 1503 Қazak handygyDinastiya ToreӘkesi Әz Zhәnibek hanBalalary 2 kyzdary Tahir han Bauysh han Bujdash han nemese Қozhash hanShajkasyEdil shajkasyondeu BiografiyasyӘdik Қazak handygynyn negizin kalaushylardyn biri Zhәnibek hannyn tortinshi uly XV gasyrdyn songy shireginde ol bauyrlarymen birge handyktyn ishki sayasatyna aralasty onymen kosa Buryndyk hannyn Shibandyktarga karsy zhoryktaryna katysty Ol Ұlytau uәlayatynyn әmirshisi bolgan 1502 zhәne 1503 zhyldary Әdik Қalmaktarga karsy Edil shajkasyn zhүrgizedi 1503 zhyly Muhammed Shajbani Әdik sultan turyp zhatkan Tashkentti basyp algan kezde Tarih i Rashididin habarlauynsha ol kazaktarga ketip Sultan Nigar hanym da onymen birge ketti Әdik sultan sol uakytta kajtys boldy Ony Қasym han әjeldikke aldy Әdik sultan mogol hany Zhүnistin kyzy Sultan Nigar hanymga үjlengen bolatyn Olardyn eki kyzy zhәne sany belgisiz uldary bolgan Қadyr Әli bidin enbeginde Әdik sultannyn әuleti Bes ul dep atalady delingen tarihshylar osyny eskerip onyn bes uly bolgan dep tuzhyrymdajdy үlken kyzy aty belgisiz Koshim hannyn uly Abdullah sultanga uzatylgan turmysta zhүrip biraz uakyttan kejin kajtys bolgan Chuchuk hanym mogoldardyn bolashak hany Rashid sultanga uzatylgan Tahir Қazak handygynyn hany Bauysh Қazak handygynyn hany Mogoldardyn hany Rashidtin karyndasy Bәdi әl Zhamal hanymga үjlengen Әbilkasym Қazak handygyndagy 1 azamattyk sogys kezinin kurbany boldy Bujdash Қazak handygynyn hany Қozhash nemese Қozha Mahmut han Қazak handygynyn hany