Айлауық (лат. Onosma ) – айлауыктар тұқымдасына жататын екі немесе көп жылдық шөптесін өсімдіктер, кейде бұта; өсімдіктер туысы. Дүние жүзінде Жерорта теңізі маңында, Батыс және Орта Азияда, Батыс Қытайда өсетін 150-дей түрі белгілі. Қазақстанда 10 түрі анықталған, топырақ талғамайды, тастақты, сортаңды жерлерде де өсе береді. Жиі кездесетін түрі – гмелина Айлауығы (Onosma gmelіnі). Биіктігі 20 – 50 см, сабақтары бірнешеу, бұталы, түкті. Жапырақтары ұзын, 15 см-дей. Тостағаншасы 5 бөлек жапырақшалы, күлтесі ақ, сары, қызғылт не көгілдір түсті, ернеуі 5 бөлікке тілімденген, сыртын тікен тәрізді қатты түк басқан. Аталығы 5, аналығы біреу. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, тамызда жемістенеді. Жемісі – жаңғақша.
| ||||||||||||||
түрлері | ||||||||||||||
85-150 түрі белгілі |
Айлауық – халық медицинасында дәрілік өсімдік, кейде бал арасы үшін қолдан өсіріледі. Аналық айлауық (Onosma stamіneum) деген түрі Солтүстік Үстіртте өте сирек кездесетін түр болғандықтан қорғауға алынып, Маңғыстау облысының «Қызыл кітабына» енгізілген.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ajlauyk lat Onosma ajlauyktar tukymdasyna zhatatyn eki nemese kop zhyldyk shoptesin osimdikter kejde buta osimdikter tuysy Dүnie zhүzinde Zherorta tenizi manynda Batys zhәne Orta Aziyada Batys Қytajda osetin 150 dej tүri belgili Қazakstanda 10 tүri anyktalgan topyrak talgamajdy tastakty sortandy zherlerde de ose beredi Zhii kezdesetin tүri gmelina Ajlauygy Onosma gmelini Biiktigi 20 50 sm sabaktary birnesheu butaly tүkti Zhapyraktary uzyn 15 sm dej Tostaganshasy 5 bolek zhapyrakshaly kүltesi ak sary kyzgylt ne kogildir tүsti erneui 5 bolikke tilimdengen syrtyn tiken tәrizdi katty tүk baskan Atalygy 5 analygy bireu Mamyr shilde ajlarynda gүldep tamyzda zhemistenedi Zhemisi zhangaksha Dүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy BoraginaceaeTegi Onosmatүrleri85 150 tүri belgili Ajlauyk halyk medicinasynda dәrilik osimdik kejde bal arasy үshin koldan osiriledi Analyk ajlauyk Onosma stamineum degen tүri Soltүstik Үstirtte ote sirek kezdesetin tүr bolgandyktan korgauga alynyp Mangystau oblysynyn Қyzyl kitabyna engizilgen DerekkozderҚazak ulttyk enciklopediyasy