Абайыл темір кен орны

Абайыл темір кен орны - Түркістан облысы Түлкібас ауданы Абайыл станциясынан солтүстікке қарай 15 км жерде орналасқан. Кен орны сақ заманынан белгілі болған. Кенді барлау жұмыстары 1942 жылы басталған.

Геологиялық құрылымы

Геологиялық құрылымында орта және жоғары кембрий (Құлантау шоғыры) мен төменгі ордовиктің (Қоскөл шоғыры) әктас, көмірлі-кремнийлі тақтатас, алевролит, құмтас, конгломерат және мүйізтас тау жыныстары бар. Кен кезінде жаншылып ұсатылған, кейін тақтатаспен және құмтаспен жапсарласа мәрмәрланған әктаста түзілген.

Жатыс сипаты

Жалпы саны 30-дан асатын кен денелерінің тізбегі 3,7 км-ге созылып, көлденең жарылымдармен ажыратылған бес бөлікке бөлінген. Нобайы дөңес төбе пішінді, тікшелене орналасқан кен денелерінің ұзындығы 500 м-ге, қалыңдығы 120 м-ге, тереңдігі 500 м-ге дейін жетеді. Жер бетінен 15-20 м тереңде жатыр.

Минералдары, құрамы

Кеннің басты минералдары – гидрогетит, гетит, турьит; құрамындағы темірдің орташа мөлшері 45%, байытуды қажет етпейді. Тотыққан белдемнен тереңге қарай кен сидерит, анкерит және пириттен тұрады. Осы тереңдіктегі кен құрамында 31,65% темір, аз мөлшерде мыс, күшәла, кобальт, қорғасын, молибден кездеседі. Кеннің жалпы қоры 55,9 млн. т. оның ішіндегі тотыққан кеннің мөлшері 23,24 млн. т. Тотыққан белдемдегі қошқыл түсті кен ашық әдіспен өндіріліп, бояғыш зат ретінде пайдаланылады..

Дереккөздер

1. Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы.