Майра Уәлиқызы Шамсутдинова– халық әншісі, композитор. 1896 ж. 6-мамырда Кереку (қазіргі Павлодар) қаласында дүниеге келген. Майра жасынан тартып, ән салған. Кереку, Баянауыл, Семей аймағындағы жәрмеңке, той-думандарда өнер көрсетіп, есімі елге жайылған.
Дүниеге келгені: | 1890 Кереку, қазіргі Павлодар қаласы, Ресей империясы |
---|---|
Қайтыс болғаны: | 1927 Павлодар, КСРО |
Мансабы: | , композитор |
Өмірбаяны
1890 жылы қазіргі Павлодар облысы Павлодар қаласында дүниеге келді. Майра 13 жасынан бастап көптеген тыңдаушылар алдында өнерін көрсете бастаған.
Шығармашылығы
Дауысының ауқымдылығы класскалық, жеке және сол заманғы шығармаларды орындау мүмкіндігін беретін.
Ол қазақ, татар, орыс тілінде кәсіби орындаушылығымен таң қалдыратын. Әміре Қашаубаев және Иса Байзақовтардың қатарында өзінің өнерін Баянауыл және Қоянды жәрмеңкелерінде көрсеткен.
1926 жылы әйгілі этнограф-музыкант А.В. Затаевичпен кездесіп, өзінің орындауындағы жеке әндері мен 13 халық әндерін жазған.
«Майра» әні өте танымал болды (басқа атауы— «Убайра», «Райра», «Хару-раку-райра»)- ақындар өнерінің салтында шығарылған өзіндің әуендік «автопортрет».
Шығармалары
- “Ахау, Семей”
- “Гауһар тас”
- “Ертіс”
- “Сәулем-ай”
- “Мақпал”, т.б. халық әндері болды.
Майраның орындауында
- “Мақпал”
- “Көкмайса”
- “Қарағым-ау”
- “Қаракөз”
- “Баянауыл”
- “Телқоңыр”
- “Даланың әні”
- “Құрбымжай”
- “Алқарағай көк”
- “Хұсни құрдас”
- “Смет” әндерін жазып алып, нотаға түсірген.
Ол өз орындауында жаздырған “Майра”, “Қызыл гүл”, “Өкшесі етігімнің айнала жез”, “Бақша” әндерінің авторы. Әншілік өнерді кәсіби дәрежеде меңгеріп, өзіндік нақышпен сырнайға қосылып айтқан. Қазақ әндерімен қатар татар, орыс әндерін де нақышына келтіре орындаған. 1927 ж. 1-мамырда Керекуде қайтыс болды. Майраның әндерін композиторлар Евгений Брусиловский “Қыз Жібек” операсында, “Қайта туған Қазақстан” симфониясында, Бақытжан Байқадамов “Майра” хор капелласында пайдаланды. Әбділда Тәжібаев “Майра” атты пьеса, поэма жазды. Майраның әндері Ахмет Жұбановтың, Мақсұтбек Майшекиннің, т.б. назарына ілігіп, жазбаға түсіп өңделген. Бүгінде оның 20-ға тарта әндері белгілі болып отыр. “Майра және өнер” атты жинақ шықты. Майра Уәлиқызы атындағы әншілер байқауы өткізіліп тұрады.
Пайдаланылған cілтемелер
- , А., 2001.
- Затаевич А.В., , М., 1963;
- , 6 том.
Әдибиет
Павлодар. Павлодарская область. Энциклопедия, Павлодар., 2003; Казахстан, А-А., 1969 (Павлодарскаое Прииртышье)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Majra Uәlikyzy Shamsutdinova halyk әnshisi kompozitor 1896 zh 6 mamyrda Kereku kazirgi Pavlodar kalasynda dүniege kelgen Majra zhasynan tartyp әn salgan Kereku Bayanauyl Semej ajmagyndagy zhәrmenke toj dumandarda oner korsetip esimi elge zhajylgan Dүniege kelgeni 1890 Kereku kazirgi Pavlodar kalasy Resej imperiyasyҚajtys bolgany 1927 Pavlodar KSROMansaby kompozitorӨmirbayany1890 zhyly kazirgi Pavlodar oblysy Pavlodar kalasynda dүniege keldi Majra 13 zhasynan bastap koptegen tyndaushylar aldynda onerin korsete bastagan ShygarmashylygyDauysynyn aukymdylygy klasskalyk zheke zhәne sol zamangy shygarmalardy oryndau mүmkindigin beretin Ol kazak tatar orys tilinde kәsibi oryndaushylygymen tan kaldyratyn Әmire Қashaubaev zhәne Isa Bajzakovtardyn katarynda ozinin onerin Bayanauyl zhәne Қoyandy zhәrmenkelerinde korsetken 1926 zhyly әjgili etnograf muzykant A V Zataevichpen kezdesip ozinin oryndauyndagy zheke әnderi men 13 halyk әnderin zhazgan Majra әni ote tanymal boldy baska atauy Ubajra Rajra Haru raku rajra akyndar onerinin saltynda shygarylgan ozindin әuendik avtoportret Shygarmalary Ahau Semej Gauһar tas Ertis Sәulem aj Makpal t b halyk әnderi boldy Majranyn oryndauynda Makpal Kokmajsa Қaragym au Қarakoz Bayanauyl Telkonyr Dalanyn әni Қurbymzhaj Alkaragaj kok Husni kurdas Smet әnderin zhazyp alyp notaga tүsirgen Ol oz oryndauynda zhazdyrgan Majra Қyzyl gүl Өkshesi etigimnin ajnala zhez Baksha әnderinin avtory Әnshilik onerdi kәsibi dәrezhede mengerip ozindik nakyshpen syrnajga kosylyp ajtkan Қazak әnderimen katar tatar orys әnderin de nakyshyna keltire oryndagan 1927 zh 1 mamyrda Kerekude kajtys boldy Majranyn әnderin kompozitorlar Evgenij Brusilovskij Қyz Zhibek operasynda Қajta tugan Қazakstan simfoniyasynda Bakytzhan Bajkadamov Majra hor kapellasynda pajdalandy Әbdilda Tәzhibaev Majra atty pesa poema zhazdy Majranyn әnderi Ahmet Zhubanovtyn Maksutbek Majshekinnin t b nazaryna iligip zhazbaga tүsip ondelgen Bүginde onyn 20 ga tarta әnderi belgili bolyp otyr Majra zhәne oner atty zhinak shykty Majra Uәlikyzy atyndagy әnshiler bajkauy otkizilip turady Pajdalanylgan ciltemeler A 2001 Zataevich A V M 1963 6 tom ӘdibietPavlodar Pavlodarskaya oblast Enciklopediya Pavlodar 2003 Kazahstan A A 1969 Pavlodarskaoe Priirtyshe